شاعرطنزپرداز کشورمان در صد و شصت و نهمین نشست «دگر خند» گفت: استفاده از ظرفیتهای زبانی یکی از ویژگی آثار منوچهر احترامی است.
به گزارش روابط عمومی حوزه هنری، صد و شصت و نهمین جلسه از نشست «دگر خند» با گرامیداشت زنده یاد منوچهر احترامی (طنزپرداز، شاعر و الق قصههای ماندگار حسنی) برگزار شد.
اسماعیل امینی (شاعرطنزپرداز، نویسنده، پژوهشگر، منتقد، مدرس و داور جشنوارههای ادبی) شیوه طنزپردازی زنده یاد احترامی را مناسب برای آموختن و تدریس دانست و افزود: از آنجا که آثار این طنزپرداز گستره موضوعی زیادی دارد و از متون کهن تا روزنامه امروز از زبان درستی برخوردار است برای کسی که میخواهد طنزنویسی را بیاموزد، کاملا مناسب خواهد بود. زنده یاد احترامی از هر زبانی که استفاده کرده برای مثال از آثار نثر قاجاری اداریاش تا گزارش محرمانه قاجاری، پهلوی و امروزیاش، به ملاحظات توجه داشته است و حتی غلطهای رایج املایی هر دوره را در آثار خود نشان داده است.
وی با تاکید بر اینکه استفاده از ظرفیتهای زبانی یکی از ویژگی آثار منوچهر احترامی است به شیوه طنزپردازی این هنرمند اشاره کرد و گفت: تکنیک طنزپردازی احترامی در اثری چون «بچهها منم بازی» وی را از دیگر افراد کاملا متفاوت کرده و به گفته خودش، این اثر شیریننویسی است؛ یعنی مخاطب را به خنده نمیآورد اما شیرین است؛ چراکه با دنیا و منطق کودکانه نوشته شده است.
امینی در بخش دیگری از سخنانش یادآور شد احترامی از دیگر ظرفیتهایی که فکر نمیکنیم به کمک طنز بیاید مثل تیتر زدن، سوتیتر زدن و… برای طنزنویسی استفاده کرده و فقط به یک موضوع نپرداخته، بلکه مجموعهای از رندیها، هوشمندیها و فرعیاتی که از اصل مهمتر هستند را نیز مورد توجه قرار داده که همین امر ضرورت توجه به آثار وی را یادآوی میکند.
وی در ادامه این نشست داستانی از «طنزآوران امروز ایران» که مجموعهای از حدود ۵۰ داستان از ۳۰ تا ۴۰طناز و نویسنده طنز است را برای حاضران خواند.
احترامی یکی از باسوادترین نویسندگان عصر حاضر
احمد عربانی (طنزپرداز و کاریکاتوریست پیشکسوت کشورمان) در بخش دیگری از نشست «دگر خند»، منوچهر احترامی را یکی از باسوادترین نویسندگان عصر حاضر معرفی کرد و در ادامه خاطرهای از همکاری با وی را در انتشار کتاب داستان مصور «بچه محل» بازگو کرد.
این طنزپرداز و کاریکاتوریست یادآور شد: به یاد دارم که در آن دوره هم هر سوالی در زمینه ادبی یا تاریخی برای ما بوجود میآمد، احترامی با زبان شیرین ریشه آن را برایمان تعریف میکرد.
وی افزود: احترامی سراغ سناریوی ریتمیک رفت و در حالی که سناریویی نداشت در یک ماه داستانی را نوشت که در کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان سناریویش برنده شد. از افتخارات من هم این بود که انیمیشن آن را ساختم، اگرچه متاسفانه این اثر زمانی تولید شد که زنده یاد احترامی دیگر در کنار ما حضور نداشت.
مناعت طبع زنده یاد احترامی
سیدعمادالدین قرشی (پژوهشگر و نویسنده) ویژگی حائز اهمیت زندهیاد احترامی را مناعت طبع این طنزپرداز معرفی کرد و در اشاره به نمونههایی از این ویژگی اشاره کرد و گفت: احترامی در حالیکه بسیار شهرت گریز بود، فرصت مطالعاتی زیادی داشت. او در سال ۱۳۳۷ وقتی تنها ۱۷ سال داشت وارد تحریریه مجموعه توفیق شد و جالب برایم این است که در آن دوره افرادی از جمله اردشیر محصص وارد این نشریه میشدند. اوایل سال ۱۳۴۲ یا ۱۳۴۳ اختلافاتی در نشریه توفیق بوجود میآید که غلامعلی لطیفی (کاریکاتوریست) و بعد منوچهر محجوبی (سردبیر ماهنامه توفیق) و برخی افراد از توفیق خارج میشوند. در همان موقع گروه فکاهینویسان حاجی فیروز را تشکیل میدهند که در سال ۱۳۴۳ با طرح جلد لطیفی که کاراکتر حاجی فیروز را نشان میدهد به بازار میآید. این طرح باعث برآشفتن برادران توفیق میشود و ادعا میکنند که از آنجا که کاراکتر تصویر شده توسط لطیفی شبیه کاکا در مجله توفیق است، باید کنار گذاشتنه شود. در نهایت بعد از تشکیل دادگاه، رای به این صادر میشود که اگر فکاهی نویسان طرح جلد را بردارند، انتشار نشریه بلامانع است. در نهایت اسم حاجی فیروز به آتش فروز تغییر میکند که امضای منوچهر احترامی بود. بر همین اساس وی در ۲۵ سالگی چنان جایگاهی پیدا میکند که امضایش اعتبار یک گروه میشود.
وی افزود: در سال ۱۳۴۰ سنتی به نام استفاده از اسم مستعار در نشریات بوجود میآید و افراد در شماره سالنامه معرفی میشدند، جالب است که وقتی شماره سالگردهای مجله توفیق را ورق میزنیم از منوچهر احترامی فقط اسم وجود دارد و عکسی از این طنزپرداز منتشر نشده است. وقتی علت آن از احترامی پیگیری میشود، این طنزپرداز جواب جالبی میدهد و میگوید من آنقدر عکس ندارم که بخواهم خرج تفسیراتم کنم.
این پژوهشگر و نویسنده خاطرنشان کرد: احترامی در کانون روزنامه نگاران و نویسندگان هم که بخشی از طنزنویسان عضو بودند، حضور داشته و زمانی که اسمی با امضای اباذر مزدک مطرح میشود، معلوم میشود افرادی چون احترامی برای شناسایی نشدن، از این امضا استفاده کردند. بنابراین برای فهمیدن فعالیت وی به دلیل اینکه احترامی هیچگاه اشارهای به کارهایش نمیکرده، نیاز به موشکافی دارد.
وی در ادامه به خاطرهای از دهه۶۰ اشاره کرد که دوستی لطیفی و احترامی منجر به تولید اثر مشترک «حسنی» میشود و ناشر برای شیرین زبانی، پورنگ را که امضای هر داستان از این اثر میشده را نوجوانی ۱۳ یا ۱۴ساله معرفی کرده و بعدها به درخواست وزارت فرهنگ و ارشاد مشخص میشود که پورنگ همان منوچهر احترامی است و این عنوان هم اسم خواهرزاده زندهیاد احترامی است.
سیدعمادالدین قرشی تاکید کرد: اینکه آثار احترامی هنوز منبع آموزش است و جنبه یادگیری دارد به این معناست که هنرمند در اثر خود زنده است و حرف برای گفتن دارد.
اهمیت مطالعه از نگاه زندهیاد احترامی
رضا ساکی (نویسنده) که دیگر سخنران این نشست بود، درباره منوچهر احترامی گفت: ویژگی رفتاری وی و تاثیری که روی همه دههها گذاشته بسیار مهم است. از احترامی ستونهای خواندنی زیادی در دوره کشفیات وجود دارد که اصلا اسم ندارند و ردی از احترامی نمیبینید که نشان دهد وی ثبت اسم کرده باشد مگر اینکه در فضاهایی که همه افراد درباره موضوعی صحبت کنند و وی در نهایت چیزی را مطرح کند. این روحیه را در حوزه شعر هم داشت و هیچگاه خود را به عنوان شاعر طنز معرفی نمیکرد. سال ۱۳۸۳ به خانه وی رفتم و دیدم کتابهایی در مقابل خود گذاشته که همه آنها یک دوره شاهنامه و مابقی درباره شاهنامه بود و او مجددا مشغول خواندن شاهنامه شده بود.
این نویسنده در ادامه یادآور شد: خاطره دیگرم درباره مسابقهای است که در رادیو جوان برگزار کرده بودیم و از مخاطبان خواسته بودیم که برایمان لطیفه بفرستند. چیزی حدود ۷ هزار جوک به دستمان رسیده بود. منوچهر احترامی از من خواست که جوکها را به دست او برسانم و من هم تمام لطیفهها را پرینت گرفتم. یک هفته بعد زمان جایزه دادن به مخاطبان رسید و زنده یاد احترامی بعد از مدتی تمام لطیفهها را با یک فلاپی به من داد. او تمام لطیفهها را با زرنگار تایپ کرده بود و به واسطه موضوعاتشان دستهبندی کرده بود. زمانی که فلاپی را داد به من گفت میخواستم ببینم مردم این روزها چگونه فکر میکنند. پشت تمام این خاطرات، شخصیتی است که با وجود وضعیت جسمانی و مشکلات قلبی و مسائلی چون نگهداری از مادر، باز هم وقت برای مطالعه داشت.
ساکی اوج پختگی منوچهر احترامی را در ستون «پیر ما» معرفی کرد که مطالبش صرفا تکنیک نیست بلکه جهان بزرگ منوچهر احترامی را نشان میدهد.
وی در ادامه به محفلی درباره طنز شاهنامه و فردوستی اشاره کرد که منوچهر احترامی در آنجا به عنوان شاهنامهپژوه خود را نشان داده و در ادامه گفت: احترامی اگر چیزی درباره طنز عطار یا شوخ طبعی در شاهنامه فردوسی مینوشت، با تسلط بسیار زیادی مطلبش را به نگارش در میآورد.
وی همچنین با خواندن بخشهایی از داستانهای منوچهر احترامی به توجه این طنزپرداز نسبت به موضوعات مهم و روز از جمله توسعه و فساد اشاره کرد.
خاطرات احترامی در جانمان نقش بسته است
در بخش پایانی صد و شصت و نهمین جلسه «دگر خند» عباس حسیننژاد مدیر دفتر طنز حوزه هنری منوچهر احترامی را یکی از افرادی معرفی کرد که خاطراتش در جان ما و مخاطبان آثارش نقش بسته است.
عباس حسیننژاد اظهار کرد: منوچهر احترامی بسیار مهربان بود و از افتخارات ما این است که روزی با او در خیابانهای تهران قدم زدیم، ما خسته شدیم اما او خسته نشد و تمامی سوالاتمان را پاسخ میداد.
وی با یادآوری قصههای حسنی به عنوان اثر ماندگار منوچهر احترامی، خاطرهای از زبان منوچهر احترامی را بازگو کرد و گفت: زنده یاد احترامی یکبار تعریف میکرد که به وی مراجعه شده بود که دیگر حسنی ننویسد و به او گفته شده الان دوره جنگ است و بچهها از حسنی خسته شدهاند. او با ناراحتی میگفت که اگر می گذاشتند بنویسم بسیار بهتر از حسنی هم مینوشتم و این اتفاق بدی است که حسنی دیگر ادامه پیدا نکرد.
مدیر دفتر طنز حوزه هنری با اشاره به علاقه و توجه منوچهر احترامی، به بچهها و اطرافیانش یادآور شد: رضا ساکی جشنواره طنز ۱۸ کلمه را رقم زد و در آنجا از احترامی تقدیر شد. در این جشنواره «گربه ناز نازی» خوانده شد و همه شروع به خواندن شعر کردند و من فهمیدم که تمامی حاضران آن را شنیدهاند و حفظ هستند. بعد این جلسه احترامی گفت «عمل باز قلب کردهام و من با قرص زنده نیستم بلکه با این حال و هوا و تحویل گرفتنها زنده هستم».
وی دو قصه طنز نوجوان از منوچهر احترامی را برای حاضران خواند و در پایان یکی از آثار خوب وی را «بچهها من هم بازی» معرفی کرد و گفت: نگاهی که احترامی به موضوعات داشت انسانی و مهربان بود و این بخاطر عظمت روحی او بود.
انتهای پیام/
نظر شما