به گزارش روابط عمومی حوزه هنری انقلاب اسلامی، محمدحسین نیرومند درباره ماهیت نمایشگاه حاضر توضیح می‌دهد که اصل این نمایشگاه، کاریکاتور ـ کارتون است و ایده محوری آن با مفهوم «ویرایش» گره خورده است.

کارِتون یا کارتون دو شکل خوانش این عنوان است که هر دو مفهوم محوری به دغدغه اشاره دارد. او تأکید می‌کند که در ادبیات جهانی، کاریکاتور به اغراق چهره اطلاق می‌شود اما در ایران، واژه «کارتون» اغلب با انیمیشن خلط می‌شود. به همین دلیل، عنوان نمایشگاه به‌گونه‌ای انتخاب شده که هم بر «کارتون» تأکید داشته باشد و هم بر امکان پیرایش و آرایش اثر؛ فرآیندی که به اعتقاد او می‌تواند کیفیت نهایی کار را ارتقا دهد.

به گفته نیرومند، سال‌ها در فکر آن بوده که فرصتی برای بازنگری آثارش پیدا کند، چراکه کاریکاتور، مانند بسیاری از هنرها، قابلیت ویرایش و بهتر شدن دارد. او در این‌باره اشاره می‌کند که حتی حافظ نیز بارها اشعارش را ویرایش کرده است. از نگاه نیرومند، اگر ویرایش در شعر ممکن و پذیرفته‌شده است، در کارتون نیز نه‌تنها ممکن، بلکه ضروری است.

او توضیح می‌دهد که در این فرآیند، امکان بازنگری تمام آثارش ـ که امروز به ۴۰۰ تا ۵۰۰ اثر می‌رسند ـ وجود نداشته، بنابراین گزیده‌ای از کارها را انتخاب کرده که از نظر حال‌وهوا و درون‌مایه، اشتراک بیشتری داشته‌اند. این آثار، هم از نظر فنی و هم از نظر شیوه ارائه، مورد ویرایش قرار گرفته‌اند.

نیرومند معتقد است وقتی هنرمندی چهار دهه فعالیت می‌کند، به‌تدریج به یک زبان و سبک شخصی می‌رسد؛ سبکی که خود به‌نوعی امضای اوست و مخاطب بدون دیدن نام هنرمند نیز می‌تواند آن را تشخیص دهد.

او می‌گوید نخستین گام در این بازنگری، نزدیک‌کردن آثار به سبک شخصی‌ای بوده که در طول سال‌ها به آن رسیده است. در گام دوم، تلاش کرده با استفاده از تکنیک‌های مختلف، یکی از دشوارترین وظایف کاریکاتور، یعنی خنداندن مخاطب را جدی‌تر دنبال کند.

نیرومند معتقد است بسیاری از آثار اولیه، از این نظر ظرفیت بهبود داشته‌اند و ویرایش، فرصتی برای تقویت این وجه بوده است. سومین محور ویرایش نیز به محتوا بازمی‌گردد؛ جایی که برخی ایده‌ها قابلیت پرورش بیشتری داشته‌ و در نسخه جدید، کامل‌تر شده‌اند.

به گفته او، حاصل این فرآیند، مجموعه‌ای نزدیک به ۵۰ اثر است که در نمایشگاه به نمایش درآمده‌اند. وجه مشترک این آثار، رویکرد اجتماعی و طنز انتقادی آن‌هاست.

نیرومند تأکید می‌کند که ذات کارتون و کاریکاتور با نقد گره خورده و به همین دلیل، در بسیاری از آثارش، تکثر آدم‌ها و تقابل انسان‌ها با یکدیگر یا با موقعیت‌های اجتماعی دیده می‌شود.

او در این نمایشگاه تلاش کرده است حضور جمعی و اجتماعی کاراکترها را پررنگ‌تر کند و نشان دهد یک موقعیت واحد را می‌توان با تعداد اندک یا با ده‌ها عنصر انسانی روایت کرد؛ انتخابی که به نوع نگاه هنرمند وابسته است.
نیرومند درباره نسبت آثار با زمان حال می‌گوید اگرچه این کارها بازه‌ای حدود ۳۰ ساله، از اواسط دهه ۷۰ تا امروز، را پوشش می‌دهند، به قید زمان وابسته نیستند. از نظر او، چون موضوع اصلی این آثار «انسان» است، مفاهیم مطرح‌شده در آن‌ها همچنان معاصر باقی می‌مانند.

او به کارتونی اشاره می‌کند که در آن، دو گروه سرباز در دو سوی مرز، روی سیم خاردار والیبال بازی می‌کنند یا اثری دیگر که مسئله عدالت را مطرح می‌کند و به باور او، نه متعلق به دیروز است و نه صرفاً امروز.
این هنرمند و مدرس باسابقه، در بخش دیگری از روایت خود، به کارتونیست‌های جوان توصیه می‌کند پیش از هر چیز، به توانایی تکنیکی برسند؛ یعنی بتوانند آنچه را در ذهن دارند، با دست به عینیت تبدیل کنند

او تأکید می‌کند که این مرحله نیازمند تمرین مداوم طراحی است. پس از آن، نگاه دقیق‌تر به جهان پیرامون و در نهایت، پرورش جرأت «متفاوت دیدن» اهمیت پیدا می‌کند.

نیرومند توضیح می‌دهد که تخیل و اغراق، ابزارهای اصلی کارتون هستند و بدون آن‌ها، امکان خلق موقعیت‌های کمیک و تأثیرگذار وجود ندارد.

او برای توضیح این نگاه، به یکی از آثارش اشاره می‌کند که در آن، دو برجک نگهبانی در مرز دیده می‌شود که آن‌قدر باران می‌بارد که سیم خاردارها و برجک‌ها زیر آب می‌روند و نگهبان‌ها می‌توانند به هم نزدیک شوند.

نیرومند معتقد است چنین ایده‌ای تنها زمانی شکل می‌گیرد که هنرمند جرأت تخیل و اغراق داشته باشد؛ مهارتی که به گفته او، باید آگاهانه تمرین شود تا در آثار نمود پیدا کند.

نمایشگاه «کارتون را با ویرایش و پیرایش ارتقا دهید» از ۲۷ آذر تا ۷ دی ۱۴۰۴، همه‌روزه از ساعت ۱۰ تا ۱۸ در خیابان سمیه، نرسیده به خیابان حافظ، حوزه هنری، گالری خانه پذیرای علاقه‌مندان است.