ایده معرفی هنرمندان با دیواری که امروزه جنب گالری عالی شاهد هستیم، چطور شکل گرفت؟
مرکز هنرهای تجسمی حوزه هنری هر سال برای رویدادهایی مثل هفته دفاع مقدس یا پیروزی انقلاب اسلامی یا رویدادهای اجتماعی و سیاسی سعی دارد تا با برنامه‌های هنری فضای کار خود را پیش ببرد. ایده‌های مرتبط با این برنامه‌ها، ممکن است تقویمی و از پیش فکر شده باشد یا با اتفاقی که یکباره رخ می‌دهد تبدیل به رویداد هنری شود. برای مثال با اتفاقاتی مثل بمباران غزه یا سیلی که جاری شد، برنامه‌های هنری برگزار شده است. ما معمولا غیر از رویدادهای اجتماعی تاریخی، سعی داریم از آثار مَستری که هنرمندان بنام در سال‌های اخیر انجام داده‌اند و در گنجینه حوزه هنری موجود است، بهره ببریم.
طی هفته‌های گذشته، باید از آثار موجود در گنجینه، نمایشگاهی در هفته دفاع مقدس، با موضوعات پیرامون آن برگزار می‌کردیم. با ورود سید شهاب‌الدین شکیبا به مرکز هنرهای تجسمی حوزه هنری توانستیم ایده‌های جدیدتری را اجرایی کنیم؛ چراکه وی هنر جدید را درک می‌کند و خود از نسل جدید است. همین امر باعث ایجاد حس اعتماد و مطرح کردن ایده برگزاری نمایشگاهی از آثار هنرمندی شد که خارج از حوزه هنری است و در نهایت آثار سید علی میرفتاح با عنوان «چه سرسبز بود دره من» در گالری عالی به نمایش درآمد.
در ادامه، ایده کار چیدمانی که امروز در نگارخانه با همکاری حسین یوزباشی شاهد هستیم، مطرح و اجرایی شد. در این میان، یک خلاء وجود داشت که چطور تاریخ هنر جنگ را به این هفته و نمایشگاه الصاق کنیم. بحث در اتاق فکر مرکز هنرهای تجسمی حوزه هنری، من را به این طرح نزدیک کرد که بجای اینکه آثار را به صورت فیزیکی مطرح کنیم، به شکل تازه‌تری به این مقوله بپردازیم. البته این طرح شاید در حوزه هنری طرحی نو باشد ولی چندسالی است که در جامعه ما و موزه‌های مطرح دنیا در حال انجام است.
سال‌ها بود که می‌خواستیم خاصیت نمایشگاه یا معرفی را از شکل فیزیکی خارج کرده و آن را تبدیل به فضای دیگری کنیم که با تعامل بیشتر مخاطب روبه‌رو باشد و نمایشگاه برد بیشتری از گالری ما که در فضای اداری قرار دارد، داشته باشد و مردم به شکل راحت‌تری به محیط هنرهای تجسمی وارد شوند.
در دیوار هنرمندان چه چیزی به مخاطب ارائه می‌شود؟
این دیوار به صورت پیش‌ساخته است و ما برای هر هنرمند یک ویدئو پادکست دو تا سه دقیقه‌ای آماده کرده‌ایم. در این دیوار، تمرکز، بجای ارائه آثار، بر روی خود هنرمندان است و مخاطب با اسکن کردن کیو آر کد ارائه‌شده، می‌تواند در دو تا سه دقیقه سیر زندگی هنرمند را به صورت کوتاه ببیند.
در این طرح، محمد فراهانی بخش گرافیک، سلمان اربابون بخش تولید ویدئو پادکست‌ها، ارمغان عالی بخش تولید محتوا و میثم اربابون بخش دکور را عهده‌دار بوده‌اند. در این پروژه همه دوستان در مرکز هنرهای تجسمی درگیر کار بوده‌اند و من هم کیوریتوری آن را برعهده داشته‌ام.
ویژگی شاخص دیوار هنرمندان چیست؟
ما می‌توانیم با رسانه‌ای که تحت عنوان موبایل در دست همه ما وجود دارد، با هنر ارتباط برقرار کنیم و به شکل جدیدتری با این مقوله مواجه شویم. انتخاب رنگ نارنجی و نوع ارائه تصاویر هنرمندان که روی سطح شفاف پرینت گرفته شده تا به واسطه بازی با سایه توجه مخاطب را به خود جلب کرده و بازدیدکننده را یکباره از فضای اداری حوزه هنری جدا کند، همه از ویژگی‌های دیوار هنرمندان است.
انتخاب هنرمندانی که مخاطب طی چند دقیقه به واسطه پادکست با آنها آشنا می‌شود، چطور انجام گرفت؟
انتخاب‌ها صرفا با کار تحقیقاتی به دست آمد یعنی ما با دوستانی که پرسابقه‌ترین هنرمندان هستند صحبت کردیم و خواستیم خط زمانی و تایم‌لاینی به ما ارائه کنند تا بدانیم چه افرادی از نسل اول هنرمندان حوزه هنری هستند. بر همین اساس هم افرادی انتخاب شدند که اگر سال‌های تولدشان را هم نگاه کنیم تقریبا نزدیک به هم است و این نشان می‌دهد همه این افراد از یک نسل هستند و حوزه هنری وام‌دار مرکز هنرهای تجسمی برای راه‌اندازی بوده است.
مهم‌ترین دستاورد این پروژه چیست؟
یکی از دستاوردهایی که اگر این پروژه پیش رود، حاصل می‌شود، این است که ما تاریخ هنر شفاهی را تبدیل به سند مکتوب و مصور مدرن‌تری می‌کنیم؛ تا قابل دسترس برای نسل آینده‌ای باشد که بخاطر تسلط بر دنیای مجازی افق بیشتری در اختیار دارد. لزوم این دیوار آن است که دانشجویی که وارد دانشگاه شده و می‌خواهد وارد فضای فرهنگی شود، آینده‌ای برای خود متصور باشد.
اگر بخواهیم نسل خوبی در حوزه فرهنگ و هنر داشته باشیم، باید فضایی که در آن رشد کرده را به وی بشناسانیم. و از مزایای این پروژه است که ما کسی را مجبور برای آمدن به گالری نمی‌کنیم بلکه خود افراد جذب این دیوار می‌شوند و شروع به اسکن کیوآرکد می‌کنند. این شیوه روانشناختی مدرن است که ما برای کسی باید و نباید تعیین نکنیم ولی با کار فرهنگی مخاطب را جذب سازیم.
دیوار هنرمندان چه بازخوردهایی تا امروز از سوی مخاطب گرفته؟
تا امروز فکر می‌کردیم این دیوار صرفا برای هفته دفاع مقدس باشد؛ اما بازخوردهایی که گرفتیم، ما را به این نتیجه رساند که تصاویر هنرمندان تا دو یا سه ماه آینده روی دیوار باشد و حتی بخش جانبی از دیوارهای کناری به آن اضافه شود تا بتوانیم هنرمندان را روی دیوارهای دیگر با ترفند جذابی نشان دهیم و بعد افراد جدیدی را معرفی کنیم.
آیا این معرفی صرفا محدود به هنرمندان حوزه هنرهای تجسمی می‌شود؟
تصمیم داریم چه در حوزه هنرهای تجسمی و چه هنرمندان عرصه‌های دیگر حوزه هنری را که در رشته‌های متفاوت فعال هستند، معرفی کنیم و این دیوار تبدیل به پروژه‌ای بلندمدت شود تا مخاطب با ورود به حوزه هنری با سرمایه‌های انسانی ما روبه‌رو شود. ما همچنین بنا داریم تا علاوه بر هنرمندان حوزه هنری به هنرمندان جوان و افرادی بپردازیم که بخشی از تاریخ هنرهای تجسمی ما محسوب می‌شوند.
در مرکز هنرهای تجسمی سعی روزافزون ما بر این است که حوزه هنری به عنوان یک اداره دیده نشود بلکه به عنوان مرکز هنری معرفی شود که بخش اداری، جزئی از پروتکل اجرایی آن باشد.
تعاملی با دیگر دفاتر فرهنگی هنری حوزه هنری انقلاب اسلامی در طرح دیوار هنرمندان داشته‌اید؟
ما تصمیم داریم این پروژه را با هنرمندان حوزه هنرهای تجسمی آغاز کنیم ولی طبیعی است که با ایجاد کیفیت در مرکز هنرهای تجسمی حوزه هنری، سایر دفاتر فرهنگی هنری هم ترغیب می‌شوند. مرکز هنرهای تجسمی حوزه هنری طی چهل سال گذشته یکی از چرخ‌دنده‌های تاثیرگذار در موتور فرهنگی حوزه هنری بوده و حالا این مرکز با نسل جدیدتری مشغول به کار است، نسلی که یا در بیرون از حوزه هنری رشد کرده یا به واسطه زایش حوزه هنری به رشد رسیده و ورای قیل و قال‌های امروز گالری‌ها، کار فرهنگی هنری کرده‌است.
مرکز هنرهای تجسمی حوزه هنری چقدر در اجرای طرح‌هایی از این دست که شکل تازه‌تری دارند، مصمم است؟
طی یک سال گذشته و با حضور محمد زرویی نصرآباد در مرکز هنرهای تجسمی حوزه هنری، مواجهه و اجرا با ایده‌های نو آغاز شد. یکی از طرح‌های خوب مرکز هنرهای تجسمی، گالری نگارستان است که گالری مجازی حوزه هنری است و هرآنچه در گالری عالی به نمایش در می‌آید را به علاقه‌مندان و بازدیدکنندگان ارائه می‌کند.
از نظر من این دیوار و این نوع ارائه بسیار خاص است و دلیل آن هم رویکرد جوان‌گرایانه مرکز هنرهای تجسمی حوزه هنری بخصوص در دوره جدید مدیریت است.
بخش جالب این ماجرا، فیدبک ما در هفته دفاع مقدس است. مثلا دانشجویان متقاضی ورود به مقطع کارشناسی دانشگاه سوره که برای مصاحبه به حوزه هنری آمده بودند، ارتباط خوبی با این موضوع برقرار کردند و این می‌تواند این فکر را در ذهن‌مان زنده کند که ما می‌توانیم از این نوع برخوردها در حوزه هنری و فضاهای مرتبط با هنرهای تجسمی یا هنر در بیرون داشته باشیم.
ما می‌توانیم چنین کارهایی را در بخش فرهنگی مترو یا دانشگاه‌هایی مثل سوره داشته باشیم و با تعامل راحت‌تری در فضای هنر پیش برویم.
گفتنی است، بازدیدکنندگان دیوار هنرمندان، در بخش پایینی تصاویر طراحی شده از هنرمندان حوزه هنرهای تجسمی بارکدهایی را مشاهده می‌کنند که با اسکن بارکد از طریق گوشی همراه، به پادکست‌هایی دسترسی پیدا خواهند کرد که ضمن معرفی هنرمندان به فعالیت‌ها و آثار فعالان هنری می‌پردازد.
نظر شما