به گزارش روابط عمومی حوزه هنری، در این مراسم با حضور دکتر ساعی، استاد سرشار، دکتر زرشناس، مدیران گروه‌های آموزشی و دانشجویان دانشکده هنر از محصول چندرسانه‌ای دوره آموزشی «روایت رمان نویسان» فصل اول دوره بالزاک و چهار جلد کتاب «آشنایی با آرا متفکران درباره هنر» اثر محمد مددپور رونمایی شد.

در این مراسم دکتر «محمدحسین ساعی» رئیس دانشگاه سوره اظهار کرد: این دانشگاه محلی برای تربیت نیروها و نخبگان انقلاب اسلامی است. یکی از حوزه‌هایی که به‌صورت جدی با آن مواجه هستیم و برای ما به‌عنوان مسئله مطرح است حوزه محتوا به‌ویژه در زمینه‌های آموزشی است.

وی افزود: در بحث تولید و انتخاب محتوای دقیق باید استادان و دانشجویان صالحی داشته باشیم و چنانچه متون دقیقی انتخاب نکنیم تمام زحمات و تلاش‌هایی که متحمل می‌شویم بی‌فایده خواهد بود. بسیاری از کتاب‌هایی که اکنون با آنها سروکار داریم و آموزش می‌دهیم ازجمله در تاریخ هنر کتاب‌هایی است که در یک فضای تمدنی دیگری نوشته شدند و اثرات ناخودآگاه آنها در یک‌روند درازمدت بر استاد و دانشجوی ما تأثیر می‌گذارد و سبب تغییر در ماهیت و هویت ما می‌شود.

رئیس دانشگاه سوره از ایجاد مسیرهای جدیدی برای تولید محتوای بومی با اولویت متون آموزشی خبر داد و گفت: اقداماتی در حال انجام است تا به خروجی‌های مهم و مطلوب برسیم. بنده امیدوارم تا سه سال آینده بتوانیم برخی از این محتواها و کتاب‌ها را منتشر کنیم. البته باید بکوشیم از توانمندی‌های دیگر دوستان در ایجاد کتاب‌های موردنیاز برمبنای مباحث جدید استفاده کنیم.

دکتر ساعی با اشاره به تأثیر و اهمیت کتاب‌های دکتر مددپور خاطرنشان کرد: چاپ چهارم کتاب‌های دکتر مددپور پس از گذشت یک دهه با پیگیری‌های ما به نتیجه رسید و انجام شد. ناشر اذعان می‌کرد که این کتاب‌ها پس از انتشار به‌فوریت فروخته می‌شوند که نشان‌دهنده ارزش و اهمیت این آثار نزد علاقه‌مندان و فرهیختگان است.

این استاد علوم ارتباطات تأکید کرد: تلاش ما این است که اگر دو درس در مقطع کارشناسی ارشد درباره آرای متفکران و هنر داشته باشیم از همین کتاب­ها به‌عنوان منبع درسی استفاده کنیم. در این کتاب­ها دسته‌بندی محتوایی و نوع برداشت‌ها و نتیجه‌گیری‌ها به آن هدفی که در دانشگاه سوره دنبال می‌کنیم نزدیک‌تر است.

دکتر ساعی، همچنین تشکیل سلسله کارگاه‌های رمان‌نویسان را یک نقطه خاص برای دانشگاه سوره عنوان کرد که با تلاش دکتر زرشناس محقق شده است. او بابیان اینکه بیش از ۸۰ جلسه کارگاه نقد کتاب رمان‌نویسان برگزارشده است گفت: این شیوه هم به لحاظ جنس محتوایی که دارد و نوع ورودی‌ها در تاریخ بعد از مشروطه ایران یک مسئله کاملاً منحصربه‌فرد است به‌طوری‌که تمام کسانی که در حوزه نقد ادبی تا به امروز کار می‌کردند فاصله معناداری با مباحثی از این نوع دارند.

وی با اشاره به‌ضرورت انتشار نسخه‌های چندزبانه از کتاب‌های دکتر مدد پور و آثار دکتر زرشناس اظهار کرد: این کتاب‌ها و کارگاه‌ها یک منبع جدی و تأمل‌برانگیز در حوزه علمی خود در سطح جهان محسوب می‌شوند می‌توان آنها را در مرزهای دانش بین‌المللی مطرح کرد. در هیچ کجای دنیا از این نوع آثار را نمی‌توانیم پیدا کنیم درنتیجه باید برای نشر آنها به زبان‌های انگلیسی و فرانسه تدبیری بیندیشیم.

هنر اسلامی یا هنر مسلمانی

«محمدرضا سرشار» نویسنده و پژوهشگر ادبی در ادامه این نشست با تجلیل از کوشش‌های دکتر زرشناس در اعتلای فرهنگ و ادبیات جامعه اظهارکرد: دکتر زرشناس موردعلاقه خاص مقام معظم رهبری است و همین‌طور موردتوجه شهید مرتضی آوینی بود. در زمانی که شهید آوینی سردبیری مجله سوره را بر عهده داشت مطالب آقای زرشناس آنجا منتشر می‌شد و این ارتباط و آشنایی به این صورت شکل گرفت. وی از نظر هوش، حافظه و وسعت دانش فردی عمیق و چندبعدی است و در بین اهالی قلم، فلسفه و ادبیات به‌ویژه ادبیات داستانی حداقل در نیم‌قرن اخیر چهره بی‌نظیری محسوب می‌شود.

وی سپس با اشاره به اهمیت توجه و تدبر در آثار دکتر مدد پور گفت: زمانی که کتاب‌های ایشان را خواندم به این نتیجه رسیدم که چه گنجینه ارزشمندی در این آثار نهفته است. ادبیات این کتاب­ها تاریخ شفاهی به نظر می‌رسد ولی کاری فوق‌العاده عمیق و ارزشمند محسوب می‌شود به‌طوری‌که تقریباً به همه سؤال‌ها در عرصه هنر اسلامی پاسخ می‌دهد.

این نویسنده و پژوهشگر ادبی تأکید کرد: هنر اسلامی اکنون در مرحله گذار قرار دارد و به معنای واقعی کلمه اسلامی نیست بلکه در بهترین شکل هنر مسلمانی است. به قول دکتر زرشناس باید راه‌هایی را بکوبیم تا آیندگان بیایند و هنر ناب اسلامی را محقق کنند.

غریبگی نظام دانشگاهی با تفکر

«دکتر شهریار زرشناس» پژوهشگر حوزه ادبیات، فرهنگ، سیاست و فلسفه در ادامه این نشست بابیان این‌که نظام دانشگاهی ما نسبت روشنی با تفکر ندارد گفت: در نظام دانشگاهی، ما اسیر فضای بوروکراتیک شدیم یعنی بیشتر آکادمیسین و بوروکرات داریم. از طرفی محور حرکت و محرک نظام دانشگاهی ما نیز بوروکراتیک است و به همین سبب با تفکر کمی غریبه هستیم. این باعث شده تا نظام آکادمیک ما از لحظه تولد یک نظام تقلیدی و معطوف به نیازها باشد و سیر طبیعی، تاریخ و حیات اجتماعی آن نادیده گرفته شود.

وی افزود: در نظام دانشگاهی ما یک پروژه شبه‌مدرن و صورت‌بندی شده اجرا شد که ثمره طبیعی تاریخ ما نبود بلکه ثمره نظام جهانی بود زیرا آنها می‌خواستند ما را به کشوری پیرامونی تبدیل کنند، بنابراین در فرآیند مدرنیزاسیونی قرار گرفتیم؛ ازاین‌رو دانشگاه نتوانست کارکردهای طبیعی خود را پیدا کند.

دکتر زرشناس در بخش دیگری از صحبت‌های خود با انتقاد از بیگانگی نظام دانشگاهی با تفکر افزود: این فرآیند حاصل یک سیر طبیعی متفکرانه نبود بلکه کاملاً سویه تقلیدی داشت. وقتی نگاه می‌کنیم می‌بینیم که هر تئوری که در نظام آکادمی و روشنفکری غرب مطرح می‌شود به فاصله ۱۵ تا ۲۰ سال بعد در سیستم دانشگاهی ما جای می‌گیرد.

این پژوهشگر حوزه ادبیات و فلسفه در ادامه به غریبه بودن آثار دکتر مدد پور در نظام دانشگاهی اشاره کرد و گفت: دانشگاه ما نتوانست با جریان بازگشت به خود که در جامعه ایرانی شکل‌گرفته و واقعاً منشأ تحولات بزرگی شده بود و از سویی مرزبندی هویتی مشخصی با رویکرد مقلدانه داشت، نزدیکی معناداری پیدا کند. این اتفاق به این جریان و نظام دانشگاهی ما ضربه زد و سبب شد آثار دکتر مددپور با ما غریبه باشد.

دکتر زرشناس در بخش دوم اظهارات خود به جلسات روایت رمان‌نویسان در دانشگاه سوره اشاره کرد و افزود: این جلسات برای این تشکیل شد که می‌خواستیم رویکرد متفاوتی را نسبت به آثار ادبی نشان دهیم. افراد معمولاً در فضای نشر، کتاب می‌خرند و مطالعه می‌کنند ولی این خوانش معمولی است. در جلسات روایت رمان‌نویسان با سطح دیگری آثار ادبی ازجمله بالزاک، داستایوفسکی و کامو مواجه می‌شویم و باطن و عمق معنایی آنها را تفسیر می‌کنیم.

وی بابیان رویکرد تفکری بالزاک در آثارش اضافه کرد: بالزاک اگرچه در زندگی شخصی خود فردی کاملاً برآمد از فضای فرهنگی مدرن بود و عقاید سلطنت‌طلبانه، اشرافی، سکولار و سودمحور داشت ولی در آثارش که نخستین اشکال از رئالیسم ادبی است ماهیت سودمحوری، سرمایه‌سالار و استثمارگر جامعه مدرن را نشان داد. در رمان جنایت و مکافات داستایوفسکی نیز این مسئله را به شکل دیگری می‌بینیم و متوجه می‌شویم اگر اخلاق فاقد معنای دینی و خدایی باشد رویه آدمی به سمت جنایت می‌رود. این‌ها مورد غفلت واقع شدند و تلاش ما این بود که رمان‌نویسانی را انتخاب کنیم که حال و هوای نیست‌انگاری مدرن را بیان کنند. مشابه این اتفاق را می‌توان در آثار کامو نیز مشاهده کرد که به‌نوعی تقابل با مدرنیته را دنبال می‌کند. انتهای همه این‌ها رساندن یک پیام روشن به مخاطب در خصوص فهم روح‌زمانه است. اینکه مدرنیته چیست و این وضع شبه‌مدرنی که در آن به سر می‌بریم چه حالتی دارد و چگونه باید راه نجات و رستگاری را پیدا کرد.

دکتر زرشناس با یادآوری اینکه جلسات روایت رمان‌نویسان هر سه‌شنبه ساعت ۱۶:۳۰ در سالن اجتماعات دانشگاه سوره برگزار می‌شود گفت: سه دوره از این سلسله جلسات سپری‌شده است. دوره اول طی ۱۶ جلسه به آثار بالزاک اختصاص داشت که در این نشست از دی‌وی‌دی‌های آن رونمایی کردیم و به‌زودی همه آنها به‌صورت کتاب منتشر می‌شود. دوره دوم با موضوع آثار داستایوفسکی طی ۵۰ جلسه برگزار شد که نسخه دی‌وی‌دی آن تا پایان امسال آماده و کتاب مفصل آن نیز پس از طی مراحل فنی منتشر می‌شود. دوره سوم نیز مربوط به آثار آلبرکامو است؛ این دوره هم‌اکنون در حال برگزار است که پس از اتمام آن کل دوره به‌صورت لوح فشرده و کتاب منتشر خواهد شد.