نشست ادبی «ساعت شعر»، این هفته به مناسبت سالروز تولد مهدی اخوان ثالث، به بررسی تاثیر این شاعر برجسته و نام آشنای کشورمان بر ادبیات و شعر فارسی پرداخت. این نشست 14اسفندماه با حضور سعید بیابانکی، علی داوودی، محمود حبیبی‌کسبی و فریبا یوسفی در سالن هراتی حوزه هنری برگزار شد. تفاوت اخوان با دیگر شاعران در کتاب زمستان است به گزارش روابط عمومی حوزه هنری، سعید بیابانکی  در آغاز این نشست گفت: اخوان یکی از شاعران مهم و تاثیرگذار سده اخیر و از پیروان شعر نیمایی است. اصالتا اهل مشهد بود و در این شهر در آرامگاه فردوسی به خاک سپرده شد. وی افزود: عمده شهرت اخوان به واسطه شعرهای نیمایی بوده است. اولین کتاب اوکه ارغنون نام دارد، در سال 1330 در سن 23 سالگی به چاپ رسید. او در این کتاب انواع و اقسام شعر کلاسیک که شامل قصیده، غزل، مثنوی، قطعه و رباعی بوده را سروده است و می‌توان گفت که او هم ردیف با شاعران تراز اول شعرکلاسیک فارسی بوده است. وی بیان کرد: تفاوت اخوان با دیگر شاعران در کتاب زمستان است. او در این کتاب شعر زمستان را 3  سال بعد از کودتای 28 با توجه به شرایط سیاسی وخفقان آن روزگار  می سراید. در این شعر لایه اول آن در تعریف فصل زمستان است و لایه دوم آن فضای سرد و خفقان آن روزگار را تصویر می کشد. وی عنوان کرد: کتاب زمستان که زبان آن نسبتا دشوار و تحت تاثیر زبان شاعران خراسان است، سال ها بعد در جامعه ادبی و همچنین در جامعه مخاطب مورد استقبال قرار می گیرد. بیابانکی افزود: زبان شعر اخوان، زبان خراسانی اما تحت تاثیر زبان نیمایی بوده است. که شکل تازه ای از ادبیات و شعر را معرفی می کند. به همین دلیل زمان می برد که مخاطب با آن ارتباط برقرار کند. او در دیگر آثارش همان سبک و سیاق را ادامه می دهد. زبان و اندیشه او غیر قابل تقلید است. به بیان ساده تر خودش نقطه پایان بر روی شعرش گذاشته است. وی عنوان کرد: اخوان شاعری مهم، جریان ساز و تاثیرگذار است. او علاوه بر اینکه به تاریخ و ادبیات ما مسلط بوده، دقایقی در شعرش وجود داردکه به شکل پیش نیاز برای درک بهتر از سوی مخاطب است. به لحاظ فضل و جایگاهی که اخوان بر شعر وادبیات کهن فارسی دارد، شاعرانی همچون شفیعی کدکنی عشق و ارادت خاصی به او داشتند. وجه تمایز اخوان صلابت و قدرت در شعرهایش است در ادامه این نشست فریبا یوسفی با اشاره به این موضوع که در ابتدای کار، هر شاعر جوانی شعرهایش مورد استقبال مخاطبان عام و خاص قرار می گیرد، اما با گذر زمان این شور و هیجان به پایان می رسد، گفت: یکی از شاخصه های مهم شعر اخوان که می توان از آن یاد کرد، این است که عمده شعرهایی که در جوانی سروده بود در سنین بالاتر آن را دکلمه می کرد و همان قدر جذابیت و اقبال عمومی را به همراه داشت که در دوره خودش سروده شده بود. وی افزود: وجه تمایز یک شاعر موفق و ماندگار دراین است که اشعارش در همه سنین و در سال های طولانی مورد استقبال مخاطبان قرار می گیرد و همچنان همان صلابت و قدرت را به همراه دارد. به نظر من مهمترین شاخصه که به ما نشان می دهد در شعر سرودن در کدام مرحله قرار داریم، و به آن موفقیت و ثبات رسیده ایم یا نه، همین موضوع است. فصل فعال اخوان بین سال های 1320 تا 1350 است علی داوودی نیز گفت: بعد از ظهور نیما، مقاومت هایی در جامعه ادبی در خصوص نوآوری ها و پیشنهادات نیما در شعر صورت گرفت.  البته طبیعی بود که جامعه ایی که قرن ها با یک اسلوب و اساس با شعر مواجه بود و تعریف ثابتی داشت، نسبت به این تغییر و تحولات موضع بگیرد؛ به ویژه در شهر خراسان که زادگاه شعر فارسی و یکی از پایگاهای زبان فارسی بوده است. وی افزود: اخوان در چنین زیستگاهی رشدکرده و نمونه هایی از آن را در دوره اول فعالیت های شعری او می بینید که ماحصلش کتاب ارغنون است. او در این کتاب حرکت رو به جلو دارد. وی ادامه داد: فصل پویا و فعال اخوان در سه دوره فعالیتش بین سال های 1320 تا 1350 بوده است. او در این دوره شعرهای مهمی سروده است. شعرهای آکنده از شور، هیجان، شکست و ناامیدی. اخوان در دوره سوم فعالیتش یک  پژوهشگر و محققی ادبی می شود. داوودی بیان کرد: آنچه باعث شد اخوان در بین شعرای عصر خویش ماندگار و برجسته شود، تسلط شگرف او  بر ادبیات کهن، به‌ویژه تحلیل هایش در خصوص شعر نیمایی بوده است. برکشیدن حماسه از یاس و ناامیدی محمود حبیبی‌کسبی، در بخش دیگری از این نشست گفت: وقتی که در مورد شعر در نشست های ادبی صحبت می کنیم، بیشتر به مسائل ادبی یک شعر که شامل ضعف ها و قوت آن است، می پردازیم. یک شاعر وقتی کارنامه اش به پایان می رسد، ما با کلیات آثار او مواجه می شویم و این موضوع مهمتر از این است که به جزییات آثارش بپردازیم، زیرا می توانیم ذهن و جهان آن شاعر را از پس دیوان اشعارش بشناسیم. وی افزود: اخوان دقیقا از جنس همین شاعران است. وقتی که می گوییم شاعر باید فرزند زمانه خویش باشد، اخوان از نمونه های برتر  این دست از شاعران است. شاعری که به شدت، هم تاثیر پذیرفته است از وقایع اجتماعی روزگار خود و هم تاثیر گذاشته بر وقایع اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و هنری عصر خویش . وی بیان کرد: مهمترین اتفاقی که در زندگی اخوان رخ داد، کودتای 28 مرداد بود . تمام شاعران این دوره پیش از وقوع کودتا با روی کار آمدن دولت ملی گرای مصدق یک امیدواری مانند روزگار مشروطه داشتند. که این امیدواری جامعه روشنفکران ایرانی را دربر می گیرد. همزمان با شکست خوردن دولت مصدق و کودتای 28 مرداد، عملا یاس، ناامیدی و پوچ گرایی در تمام جامعه روشنفکری ما به چشم می خورد. یاس و ناامیدی  در اشعار شاعران آن دوره به ویژه در شعرهای اخوان به وضوح دیده می شود. اخوان با اینکه تخلصش امید است، شاید یکی از ناامیدترین شاعران ادبیات فارسی باشد اما تفاوت شاخص و ویژگی برتر اخوان، حماسی کردن این ناامیدی است.  به بیان ساده تر یعنی برکشیدن حماسه از یاس؛ همان کاری که فردوسی در شاهنامه انجام می دهد. فردوسی از یک ناامیدی و ویرانی حماسه بیرون می کشد. اخوان نیز همین کار را انجام می دهد. او پیش از کودتای 28 مرداد یک شاعر امیدوار، مبارز، آرمان خواه و آرمانگرا بود و تخلصش را هم قطعا در آن دوره انتخاب کرده است. وی افزود: اخوان در روزهای پایانی عمرش در مسیر کارهای پژوهشی و تحقیقی قرار می گیرد. کارهایی مانند بدعت ها و بدایع نیما که از نمونه های بارز آن است. انتهای پیام/