سجاد کشانی ذاکر اهل بیت معتقد است: هنر متعهد به یك آرمان و مسیر تعهد دارد. اگر صرفاً یك اسم باشد راه به جایی نمی‌برد، اما اگر هنرمند بداند كی و كجا خودش را نشان بدهد قطعاً اثر خودش را دارد. به گزارش ستاد خبری هفته هنر انقلاب، سجاد كشانی، متولد 1364 خودش را در درجه اول ذاکر اهل بیت (علیهم السلام) می‌داند و تولید آثار مستند، ویدئوكلیپ، همكاری با رسانه‌هایی چون روزنامه و رادیو را نیز در كارنامه خود دارد. از حدود پنج سالگی قرائت قرآن و مداحی را به دلیل علاقه به فضا و حال و هوای عموهای پدر كه در مداحی و تعزیه فعال بودند آغاز می‌كند. گپ و گفتی صمیمانه داریم با این جوان نسل بعد از انقلاب که در ادامه می‌خوانید: آیا هنر انقلاب را یك ژانر مستقل می‌دانید؟ این هنر به نظر من از دل یك جریان سیاسی بیرون آمده است. انقلابی كه بیش‌تر سیاسی بوده و قطعاً اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی هم هست. انقلاب ما نشأت گرفته از قرآن و اهل بیت عصمت و طهارت (علیهم السلام) است. یك ژانر مستقل است، اما این ژانر مستقل نتوانست آنطور كه باید و شاید خودش را خصوصاً در جامعه هنر نشان دهد. این سیستم ضعف دارد. باید یك چارچوب و قالب مشخص به هنرمند ارائه دهد كه هنرمند شبیه آن شود، نه این كه هنرمند هر طور بخواهد قالب را عوض كند. شهید حاج قاسم سلیمانی یك هنرمند بود كه توانست دل‌ها را متصل كند. دل آن‌هایی كه جنگ زده بودند و از داعش می‌ترسیدند را جوری قرص كرد كه همه بلند شدند و این غول كه خیلی از كشورهای ثروتمند پشتش بودند را به زمین زدند. چرا هنر انقلاب به جایگاه اصلی خود نرسید؟ ضعف‌هایی داشته و كوتاهی‌هایی صورت گرفته است. این هنر الهی می‌تواند بر پایه قرآن یك اقیانوس باشد كه دیگر هنرها به صورت یك قطره وارد آن شوند، ولی مثل یك منبع نیرو كه انرژی بقیه را فراهم می‌كند، گاهی خودش هم نیاز به شارژ شدن دارد. این انرژی باید تأمین شود كه به نظرم در این زمینه كم گذاشتیم. مگر این اقیانوس پایانی دارد؟ ما شناگران خوبی نبودیم كه نتوانستیم از این اقیانوس استفاده كنیم. من به عنوان یك مداح، دیگران در جایگاه عكاس و نویسنده و شاعر و نقاش و ... . مثلاً در بخش فیلم‌سازی اگرچه كارهای فاخری هم داریم اما نقدهایی وارد است. حضرت آقا یك نقد اساسی داشتند كه چرا هنرمندانی كه باید ورود پیدا می‌كردند این كار را انجام ندادند. هنر انقلاب در این چهل و خورده‌ای سال به جایی كه باید نرسید. خیلی‌ها زحمت كشیدند و تلاش كردند، اما عده‌ای خواستند از بی‌راهه و جاده‌خاكی زودتر به نتیجه برسند كه به نظر من اشتباه است. راه باید اینقدر هموار شود که در این راه راننده خسته شده ماشین و راه نه، بلكه راننده باید عوض شود. ما همه باید دست به دست هم بدهیم این مسیر را هموار كنیم، این هنر را به جایگاه واقعی خودش برسانیم و پرچم را به صاحبش، صاحب الزمان (عجل الله تعال فرجه الشریف) تحویل بدهیم، ان‌شاءالله. در تولید یك اثر هنری فرم ارزش بیش‌تری دارد یا محتوا؟ هر کسی اثری را خلق می‌كند قطعاً به فرم و محتوا توجه ویژه‌ای می‌كند. در بعضی كارها فرم و در بعضی كارها محتوا قدرت بیش‌تری دارد. شعرایی كه برای مادحین شعر و سبك فراهم می‌كنند گاهی آهنگ و نوایی را می‌شوند و محتوا برایش تولید می‌كنند و گاهی برای یك محتوا سبك یا اثر خلق می‌كنند. به نظر من یك اثر خوب باید محتوای بهتری داشته باشد، اما اگر به فرم خوب و ایده‌آل هم نرسیم محتوا مغفول می‌ماند. گاهی هم فرم ایده‌آلی داریم و باید به آن یك محتوای خوب بدهیم. فرم خوب و متناسب می‌تواند محتوا را به خوبی نشان دهد. مثلاً یك بار من به دلیل بچه سالی از روضه‌خوانی یك پیرغلام و به قول خودمان استخوان تركانده دستگاه سیدالشهدا (علیه السلام) در آخر و شور هیئت استفاده كردم كه موجب اعتراض شد و من نتوانستم از محتوای اندوخته شده ایشان در این سال‌ها استفاده كنم، چرا كه فرم اجرای ایشان در پایان جلسه جواب نداد. هنر متعهد چگونه هنری است؟ آیا صرفا داشتن ایدئولوژی كافی است؟ هنر متعهد به یك آرمان و مسیر تعهد دارد. اگر صرفاً یك اسم باشد راه به جایی نمی‌برد، اما اگر هنرمند بداند كی و كجا خودش را نشان بدهد قطعاً اثر خودش را دارد. اگر جلوتر برویم، در میانه بمانیم یا عقب بمانیم قطعاً نمی‌توانیم اثر آن را در جامعه حس كنیم. جریان انقلاب و تفكرات حضرت امام، حضرت آقا و اساتیدی مثل دكتر شریعتی، جلال آل‌احمد و ... خودش هنر است. آیت‌الله بروجردی گفت كاری كه حضرت امام انجام داد خیلی از علما نتوانستند انجام بدهند. این هنر بود كه كی و كجا این حركت جمهوری اسلامی ایجاد شود، البته كه با اخلاص و توسل بود. باید به مسیر و راه خود ایمان داشت. خیلی مدیرها آمدند ولی سیستم، آنها را پس زد، یا چون آدم این راه نبودند دوام نیاوردند و رفتند. ما در بخش مدیریت ضعف داریم. تعارف نداریم، من در رسانه‌ای كه فعال بودم آدم‌هایی بودند كه تفكرات متفاوتی داشتند و صرفاً برای پول گرفتن قلم می‌زدند. برای راه‌اندازی یك موتور به بنزین، برق و سیم‌كشی هم نیاز داریم. ایدئولوژی مهم است اما به خودی خود نمی‌تواند یك اثر را خلق كند و نیاز به ابزار دارد. شما به عنوان یك هنرمند دغدغه‌های خودتان را چگونه بیان می‌كنید؟ هر مداح سبك و شعر خودش را دارد كه با آن دغدغه‌های یك جریان را به جامعه می‌رساند. خیلی از هنرمندان آیینی، الحق والانصاف انقلابی به تمام معنا هستند و دغدغه‌های فرهنگی، سیاسی و اجتماعی را از تریبون مداحی به گوش مردم می‌رسانند. برای مثال همین قضیه آقای میثم مطیعی در تریبون نماز جمعه جالب بود. در خیلی از جلسات ما شعر سیاسی هم خوانده می‌شود اما برای جامعه این ملموس نبود. شنیدن اشعار سیاسی از زبان یك مداح باورش سخت بود و واكنش‌های خوب و بد زیادی در جامعه داشت. مداحان از طریق سبك‌ها، مدیحه و مرثیه‌های خودشان مطالبات و دغدغه‌های نه شخص خود كه جریانی را بیان می‌كنند. خود حضرت آقا در دیدار با مداحان آنها را هنرمندی دانستند كه باید از هنرش استفاده كند. خیلی از مداحان علاوه بر كار خود اداره جلسه هم انجام می‌دهند. رنگ المان‌ها و ابزارهایی كه استفاده می‌شود مثل منبر و موكت و پرده‌ها و ... را انتخاب می‌كنند. بعضی هیئت‌ها در پس زمینه مداح كه همیشه اذكار مذهبی دیده می‌شد شعارهای فرهنگی، اقتصادی و سیاسی قرار دادند. هیئتی شعار سیاسی نوشت و بازخوردهای مختلفی گرفت و یا مثلا هیئتی دیگر «با هم مهربان باشیم» را به سه زبان نوشت و نصب كرد كه این كار هنرمندانه بود. من خیلی خوشم آمد چون مردم صرفاً به دنبال صوت نمی‌روند، گاهی گزارش‌ها تصویری است. به عنوان یك هنرمند متعهد چه موانعی بر سر راه خود می‌بینید؟ خیلی از موانع را خود ما سر راهمان می‌گذاریم. من برگردم به اتفاقاتی كه در همین یك سال و خورده‌ای كرونا افتاد. یكی از بركات ویروس كرونا این بود كه روضه‌های خانگی دوباره چراغش روشن شد. طرف تا قبل از كرونا با خانواده به هیئت و حسینیه می‌رفت و از مراسم و مداحی استفاده می‌كرد. من الحمدلله توی این فضا هستم و شاید برایتان جالب باشد به بركت حضرت زهرا (سلام الله علیها) یكی از شلوغ‌ترین فاطمیه‌ها بود. طرف در خانه به همران زن و بچه، سه چهارنفری با مداح و روضه‌خوان حدود نیم ساعت عزاداری می‌كردند. اگر من مداح امام حسینی متعهد باشم می‌توانم این جریان را به خوبی پیش ببرم. شما یادتان هست در زمان پدران و مادران ما روضه خانگی خیلی بیش‌تر بود. امیدوارم به زودی زود و بعد از نابودی كرونا این جریان برای تمام منازل اتفاق بیفتد. یا مثلاً من در یك بن‌بستی كه اكثراً خانواده شهدا و هیئتی هستند در ته كوچه با دو باند مداحی می‌كردم و مردم بدون بیرون آمدن از خانه‌هایشان می‌توانستند استفاده كنند. استقبال خیلی خوبی شد و ما برای رعایت پروتكل‌ها مجبور می‌شدیم جمعیت را پراكنده كنیم كه این اتفاق در سراسر ایران هم بود. حضرت آقا برای این محرم كلمه بی‌نظیر را به كار بردند. من در این امتحان به بچه هیئتی‌ها نمره بیست می‌دهم؛ اگر نمره بالاتری بود آن را می‌دادم. موانع داخلی و خارجی همیشه هست، تعویض دولت‌ها و مجلس‌ها و سلایق و ... . باید این هنر را داشته باشی كه بدون آسیب زدن و زده كردن دیگران با هنر خود موانع را از سر راهت برداری. انتهای پیام/