سید محمد مصطفی موتورچی دبیر نهمین جشنواره بین‌المللی «روایت راهیان» در گفت‌وگو با روابط عمومی حوزه هنری انقلاب اسلامی، گفت: اتفاقی که می‌گویم خیلی تازه است و یکی دو روز پیش رخ داده. سال گذشته در روز ششم یا هفتم نمایش، ما وعده کرده بودیم که در موکبی در عمود بالای هزار هم اقامت کنیم و هم اجرا داشته باشیم. قبل از سفر اربعین، کارها را هماهنگ بودم و بچه‌ها به عنوان پیش قراول برای هماهنگی رفته بودند. یک روز قبل از عزیمت مجدد بررسی کردیم و هیچ مشکلی نبود. قرار بود کاروان را از عمود ۵۵۷ راه بیاندازیم به سمت آن موکب برویم که هم آنجا بخوابند و هم اجرا کنند اما یک احساس در دلم افتاد که بهتر است همین‌جا، در عمود ۵۵۷ بمانیم و به جای خوابیدن در موکب بالاتر، فقط برای اجرا به آنجا برویم. این پیشنهاد را عملی کردیم و گروه‌هایی که اجرا داشتند راهی شدند. من همراه مدیر اجرایی ماندم و بچه‌ها را فرستادیم.بعد از نیم ساعت خبر رسید که برنامه کنسل شده است، حتی تماس گرفتند و گفتند که دعوا شده، و دوربین ما را ضبط کردند، البته پس از مدتی دوربین را پس گرفتیم. در نهایت به ما گفتند جایی پیدا کردند که استیج سیار دارد و خیلی خوب است. به آنجا رفتیم و اجرا کردیم، سه هزار تا دو هزار نفر جمع شدند و اجرای بسیار پر فروغ و موفقی هم بود.

وی ادامه داد: دو روز پیش حاج‌آقایی با همراهانش برای مقدمات اربعین آمد. در جلسه‌ای که با هم داشتیم، ایشان گفتند خاطره‌ خوبی از ما دارند. تعریف کرد که یک شب، نیم ساعت قبل از اجرای برنامه، چند نفر از بچه‌های گروه سرود حالشان بد شد و همه را به بیمارستان فرستادیم. مجری برنامه هم به دلیل مشکل همسرش مجبور شد برگردد ایران. چند نفر دیگر از گروه‌ها هم دچار مشکل شدند. ایشان گفت که آن موقع به خود آمدم و دیدم که فقط نیم ساعت مانده و جز یک کلیپ مداحی هیچ چیزی ندارم. توسل کردم و احساس کردم امام حسین (ع)، شما را سر راه ما قرار داده است. حاج‌آقا از دید خودش تعریف می‌کرد و من هم اتفاقات آن شب را از نگاه خودم برایش گفتم. به این نتیجه رسیدم که گویا یک عقل کل آن بالا همه چیز را مدیریت می‌کند. این تجربه برای ما خیلی لذت‌بخش بود.

موتورچی درباره گروه‌های نمایشی و تغییراتی که امسال در تعداد و کیفیت گروه‌ها ایجاد شده تشریح کرد: ما در دو نقطه اسکان داریم ولی حدود ۸-۹ نقطه اجرا می‌کنیم. مثلاً در عمود ۹۰۹ قبل از اذان‌ها اجرا داریم که میثم مطیعی هم آنجا حضور دارد. بعد به نقاط دیگر می‌رویم، اجرا می‌کنیم و باز می‌گردیم. معمولاً هر پارت اجرایی ما حدود یک ساعت و نیم تا دو ساعت طول می‌کشد. گروه‌ها شامل سنج و دمام، نمایش عربی، سرود و نمایش خیابانی است که همه با حداقل پنج نمایش متفاوت اجرا می‌شوند. مثلاً تعزیه فارسی ما می‌تواند تا شش اجرا داشته باشد. سال‌های گذشته گروه‌های زیادی می‌بردیم اما امسال برای بالا بردن کیفیت، تعداد گروه‌ها را کم کردیم. حدود ۱۰۰ نفر هستیم در حالی که سال‌های قبل زیر ۲۰۰ نفر نبودیم. این کاهش به دلیل هزینه‌ها و سختی‌های پشتیبانی در عراق است.

وی درباره بودجه برگزاری این همایش نیز اظهار کرد: این کار واقعاً با صفر تومان انجام می‌شود. هیچ دستمزدی نمی‌دهیم، هتل نمی‌رویم، پول غذا نمی‌دهیم و هدیه‌ای هم نمی‌دهیم. همه اعضا با نگاه نذر فرهنگی و از جان گذشته پای کار می‌آیند. مثلاً افراد بسیار برجسته‌ای که اگر بخواهند در جای دیگری اجرا کنند هزینه‌های میلیونی دریافت می‌کنند، اما با همه سختی‌ها با ما همراه‌ می‌شوند. بچه‌ها نه تنها پول نمی‌گیرند بلکه خودشان را بدهکار این مسیر می‌دانند. مثلاً آقای احمدبیگی که پیرمردی متقی و متدین است، به من زنگ زد و گفت «فقط یک اجرا هم برای ما نذار، ما در طول روز بیکاریم، ظهر، بعدازظهر و شب اجرا بگذار». این نشان می‌دهد فضای «روایت راهیان» چقدر خاص است. هر کسی با نیت نذر فرهنگی هر آنچه دارد می‌آورد تا در این مسیر امام حسین مصرف شود.

دبیر نهمین جشنواره بین‌المللی «روایت راهیان» درباره الگوی موکب سیار و تاثیری که در روند اجراها دارد عنوان کرد: امسال قصد داشتیم در یک جا مستقر شویم و از آنجا به تمام نقاط پخش شویم، اما دوستی که در عراق نفوذ دارد به من گفت که این کار را نکنم وسختی‌هایش را به جان بخرم چون ارزشمند است. «روایت راهیان» الان به الگوی موکب سیار تبدیل شده است. عراقی‌ها هم از ما الگو گرفته‌اند و خودشان در مسیر، کارهای هنری و نمایشی انجام می‌دهند. مثلاً چند عمود پایین‌تر از عمود ۵۵۷، موکبی است که تقریباً مشابه ماست و همان نوع نمایش‌ها را اجرا می‌کند. این برای ما خیلی انرژی‌بخش بود و نشان‌دهنده تاثیر کارمان است.

وی در ادامه به امکان اجرا در بین‌الحرمین و نحوه حمایت مسئولان اشاره کرد و گفت: ما با پیگیری از دفتر مقام معظم رهبری اجازه گرفتیم و استقبال خوبی شد. با وجود سختی‌های امنیتی، توانستیم با لباس و ادوات تعزیه اجرا کنیم. در آن زمان گروه‌هایی که قبلاً با ما بودند، به صورت مستقل آمده و همراه ما اجرا کردند که خیلی جالب و غیرمنتظره بود.

موتورچی همچنین در اشاره به بازخوردهایی که از غیرمسلمانان یا غیرعراقی‌ها دریافت کرده‌ اظهار کرد: در یکی از اجراها فردی مسیحی با نمادهای ارمنی و صلیب بر گردن، زارزار گریه کرد. همچنین زنان عرب خودجوش شروع به عزاداری کردند و فضای اجرا را تحت تأثیر قرار دادند. چنین خاطراتی بسیار زیاد است و امیدوارم روزی فرصت شود همه آنها را روایت کنیم.

وی با اشاره به محدودیت‌هایی که در دوران کرونا وجود داشت و مواردی که برگزاری اجراها  را با مشکل مواجه کرده بود گفت: آن زمان سه بار سفر ما کنسل شد و برنامه تا تعطیلی پیش رفت. هزینه پرواز خیلی بالا بود و ویزاها دیر صادر می‌شد. حتی یک بار فکر کردم بهتر است اعلام کنیم برنامه لغو شده و بچه‌ها برگردند خانه، اما یک صبر عجیب به ما کمک کرد. هزینه سفر و ویزاها حل شدند و توانستیم در حرم امیرالمومنین و بین‌الحرمین اجرا کنیم، جایی که قبلاً هیچ گروه نمایشی اجازه اجرا نداشت.

بیشتر بخوانید:
جزئیات نهمین همایش بین‌المللی تئاتر مردمی «روایت راهیان» تشریح شد