به گزارش روابط عمومی حوزه هنری انقلاب اسلامی، سیدمیثم موسویان در ابتدای صحبت‌های خود به پیشینه این کتاب اشاره کرد و گفت: شاید ۱۰ تا  ۱۵ سال پیش نسخه اولیه‌ این کتاب نوشته شده بود و بنده نه سابقاً و نه الان نویسنده و طرح‌نویس نبوده و نیستم. به عبارتی طرح اولیه‌ای برای نوشتن این رمان نداشتم.

انگیزه مادی برای نوشتن

وی در ادامه به مزاح گفت: بعد از نوشتن کتاب «میوه‌های رسیده» که برای آن جایزه انقلاب را دریافت کردم و مبلغ ۱۰ میلیون تومان جایزه گرفتم، متوجه شدم که نوشتن چه فایده‌هایی دارد. آن زمان تازه ازدواج کرده بودم و شغلی نداشتم و چون سرباز بودم، درآمدی هم نداشتم. اما این جایزه باعث شد که به نوشتن به عنوان یک راه درآمد نگاه کنم بنابراین تصمیم گرفتم که برای سال بعد هم بنویسم. به این ترتیب نوشتن این کتاب کاملاً با هدف مادی آغاز شد.

الهام از زندگی واقعی برای خلق شخصیت‌های داستان

نویسنده کتاب «شب شغال» توضیح داد: برای نوشتن این کتاب، پس‌زمینه‌های ذهنی خاصی داشتم ابتدا این‌که چون جشنواره انقلاب بود، تصمیم گرفتم که برای انقلاب بنویسم. از طرفی چون من با سیدحسین و سیدرضا دیباج، دو برادر که زندگی خاصی داشتند، ارتباط داشتم و با آن‌ها مصاحبه‌هایی انجام داده بودم، متوجه شدم که این دو شخص زندگی پلیسی خاصی دارند. به همین دلیل از زندگی آن‌ها برای این داستان الهام گرفتم. البته سیدرضا دیباج تنها در نسخه اولیه کتاب حضور داشت، اما در نسخه‌ بعدی این رمان به شخصیت او نپرداختم.

نقدی داستان محور به سربازی اجباری

موسویان در ادامه به بخش دیگری از کتاب اشاره کرد و گفت: یکی دیگر از دلایل نوشتن این کتاب، تجربه‌های شخصی من بود. من در دوره سربازی کمی از سربازی دلخور بودم و احساس می‌کردم که سیستم سربازی می‌تواند بهتر باشد. به همین دلیل نقدی به مسئله سربازی اجباری را در این رمان وارد کردم. همچنین تلاش کردم که این نقد را در قالب داستان و شخصیت‌ها نشان دهم. در واقع، یک‌جور گلایه از سربازی اجباری در رمان وجود دارد.

بازتابی عاشورایی در شخصیت مسلم

وی افزود: در کتاب «شب شغال»، شخصیت مسلم شباهتی به ماجرای حضرت مسلم (ع) و عاشورا دارد. در واقع شخصیت مسلم در این داستان به گونه‌ای ساخته شده که یادآور فریب‌هایی است که کوفیان به حضرت مسلم (ع) زدند. در این کتاب، حال و هوای عاشورایی وجود دارد که به نظرم خوانندگان با دقت متوجه آن خواهند شد.

نویسنده کتاب «شب شغال»  همچنین به شخصیت داییِ خود اشاره کرد و گفت: من یک دایی داشتم که فردی با شخصیت خاص بود و در همدان معروف بود. به دلیل علاقه‌ای که به او داشتم و خاطراتی که از او دارم، تصمیم گرفتم که شخصیت مشابه او را در داستان وارد کنم. حتی پس از فوت وی، زمانی که در زندان مشاوره روانشناسی می‌دادم، زندانی‌ها به احترام دایی‌ام به من احترام می‌گذاشتند. به همین دلیل، زنده کردن این شخصیت در داستان برای من مهم بود.

تفکیک ما و آن‌ها در کار نیست

در ادامه، یکی از حاضران در نشست به نقد کتاب پرداخت و اظهار کرد: برخی بخش‌های رمان به دلیل تکرار مکررات و طولانی بودن، برای او ملال‌آور بوده است.

وی ادامه داد: گاهی احساس می‌کردم که در این رمان، شرایط اجتماعی به نوعی نمایش داده شده که همه چیز قبلا بد بوده و حالا نویسنده می‌خواهد نشان دهد که در دوره کنونی همه‌چیز بهتر است.

نویسنده کتاب «شب شغال» در پاسخ به این نقد گفت: اولا، به نظر بنده در این رمان مایی وجود ندارد. هیچ‌گونه تفکیک میان ما و آن‌ها در داستان نیست. به عبارت دیگر، داستان درباره نقد عملکردها است و نه درباره  خوب نشان‌دادن یا بد بودن یک گروه یا دوره خاص.

موسویان افزود: اگر در داستان به مسئله سربازی پرداخته شده است، این نقد به عملکرد سیستم است و نه به یک برهه خاص تاریخی. این نقد به جامعه‌ای است که چنین مشکلاتی را تجربه کرده است. من با این دیدگاه که ما خوب هستیم یا دیگران بد هستند، کتاب را ننوشتم. به نظرم این تفکیک اشتباه است.

در پایان این نشست، سیدمیثم موسویان با حضور در میان نویسندگان حاضران در نشست کتاب‌های آن‌ها را امضا کرد.

گزارش از محمدحسین یوسفی

بیشتر بخوانید:

«عمارت هیتلر»؛ رمانی تاریخی به روایت مردم