به گزارش روابط عمومی حوزه هنری انقلاب اسلامی، کتاب «تاریخ تکوینی شعر انقلاب اسلامی» تألیف محمدرضا وحیدزاده، پژوهشی با هدف تاریخ‌نگاری شعر انقلاب اسلامی با رویکرد علمی است، سه‌شنبه ۱۶ بهمن‌ماه ۱۴۰۳، ساعت ۱۰ به صورت حضوری در سالن هراتی حوزه هنری رونمایی می‌شود.

این نشست با حضور محمدرضا وحیدزاده نویسنده کتاب، محمدرضا سنگری، اسماعیل امینی، علی داوودی، کاظم رستمی و حامد صلاحی برگزار می‌شود.

کتاب «تاریخ تکوینی شعر انقلاب اسلامی» تألیف محمدرضا وحیدزاده، پژوهشی با هدف تاریخ‌نگاری شعر انقلاب اسلامی با رویکرد علمی است. نویسنده در این اثر در پی جستجو و ترسیم زمینه‌های شکل‌گیری سبکی ویژه در ادبیات معاصر به نام شعر انقلاب اسلامی، در نسبتی پیوسته با تحولات اجتماعی آن دوران است. او نظر به آن‌که در اثر قبلی خود با عنوان «سبک‌شناسی هنر انقلاب اسلامی» تلاش‌هایی برای تعیین و تحلیل مؤلفه‌های سبک‌شناختی هنر و به تبع آن شعر انقلاب اسلامی کرده، در این کتاب می‌کوشد با روشی علمی، به روایتی مستند و معتبر درباره سیر شعر انقلاب اسلامی، از آغاز تا پیروزی انقلاب اسلامی دست یابد.

این پژوهش برای دستیابی به هدف مذکور، پس از غور بسیار در مباحث نظری پیرامون تاریخ ادبیات‌نگاری، به الگویی تحت عنوان «تاریخ‌نگاری ادبی تکوینی» برگرفته از نظریات لوسین گلدمن در حوزه نقد ساختارگرای تکوینی دست یافته است. به عبارت دیگر، روش تحقیق پژوهش حاضر نقد تکوینی تاریخ ادبیات است؛ روشی که بر اساس آن،‌ آثار ادبی، اتفاقاتی مستقل و معلق در خلأ فرض نمی‌شوند و وجود هر یک در پیوند با دیگری و نسبتی وثیق با زمینه‌های اجتماعی و فرهنگی آن معنا خواهد یافت.

کتاب پیش رو شامل بخش‌های مختلفی از قبیل تبیین روش تاریخ‌نگاری تکوینی و همچنین دوره‌های تاریخی حرکت شعر انقلاب است. در بخش نخست این اثر برای تبیین تاریخ‌نگاری تکوینی ادبیات، پیوند تاریخ ادبیات‌نویسی با سایر حوزه‌های پژوهشی مورد تحلیل قرار گرفته و سیر تاریخ ادبیات‌نویسی در ایران بررسی شده است. در ادامه تلاش شده است به نقش و جایگاه نظریه ادبی در تاریخ ادبیات‌نویسی توجه شود و تاریخچه شکل‌گیری نظریه ساختگرایی تکوینی بازخوانی گردد و در پایان تأثیر این نظریه بر تاریخ‌نگاری ادبیات بررسی و روش تاریخ‌نگاری تکوینی ادبیات به عنوان نظریه مختار مشخص شود.

بخش دوم این اثر با عنوان «شعر انقلاب اسلامی» از آغاز تا سال ۱۳۵۰ دربرگیرنده مباحثی درباره فضای عمومی شعر کشور پیش از این تاریخ و سپس بروز نخستین بارقه‌ها و جوانه‌های شعر انقلاب اسلامی و تداوم و گسترش آن‌هاست. بخش سوم به وضعیت شعر انقلاب اسلامی در مقطع ۱۳۵۰ تا روزهای انقلاب اختصاص دارد. در این بخش به عوامل اثرگذار بر شکل‌گیری و تثبیت بیشتر شعر انقلاب اسلامی همچون نقش نواندیشان مسلمان، شدت‌گیری برخورد حکومت با مخالفان، پیوند عمیق‌تر شعر با فضاهای مردمی از طریق نوحه‌های مذهبی و سرودهای انقلابی و دست آخر فضای بازی سیاسی پایان دهه، به تفصیل پرداخته شده است. آخرین بخش کتاب، شعر انقلاب اسلامی از روزهای انقلاب تا پیروزی نام دارد که در ذیل آن بحث هویت‌یابی بیشتر و مستحکم‌تر شدن پایه‌های شعر انقلاب، نزدیکی بیشتر شاعران انقلاب به توده‌های مردم و منسجم‌تر شدن فعالیت‌های آن‌ها و نیز اوج‌گیری شعر انقلاب و تثبیت بیشتر در روزهای پیروزی، بررسی شده است. این اثر، جلد نخست از مجموعه‌ای چندجلدی است با موضوع تاریخ شعر انقلاب و قرار است مجلدات بعدی آن نیز به نگارش درآید.

ضمن بررسی تاریخ ادبیات‌های نوشه‌شدۀ‌ پیشین و نقدها و تحلیل‌های مرتبط با آن‌ها از میان پیشنهادهای مطرح، نظریۀ متناسب‌تر با تاریخ ادبیات فارسی و سیر تطور و تکامل آن تا امروز بررسی گردیده است. بر این اساس می‌توان گفت «تاریخ ادبیات نویسی» همواره با دو حوزۀ «نقد ادبی» و «نظریۀ ادبی» پیوندی ناگسستنی دارد و هر کدام از این دانش‌ها از وجهی با متون ادبی ارتباط پیدا می‌کنند. نقد ادبی به داوری و تحلیل آثار ادبی می‌پردازند و تاریخ ادبی آثار را در سیر تاریخی آن‌ها و در نسبت با پدیده‌های تاریخی دیگر می‌سنجد. نظریۀ ادبی نیز مبنای نظری لازم برای عمل هر دوی این دانش‌ها را فراهم می‌سازد و آن‌ها را روشمند می‌سازد. بر این اساس یکی از سؤالات مهمی که تاریخ ادبیات باید به آن‌ها پاسخ بگوید، نسبت آن با جامعه‌ است.

نشست رونمایی «تاریخ تکوینی شعر انقلاب اسلامی» اثر دکتر محمدرضا وحیدزاده سه‌شنبه ۱۶ بهمن‌ماه ۱۴۰۳، ساعت ۱۰ به صورت حضوری در سالن هراتی حوزه هنری انقلاب اسلامی واقع در خیابان سمیه، نرسیده به خیابان حافظ، حوزه هنری و همچنین به صورت مجازی تحت نرم افزار اسکای‌روم برگزار می‌شود.