به گزارش روابط عمومی حوزه هنری انقلاب اسلامی، در این نشست فاطمه عارف‌نژاد شاعر «در رکاب صبح»، مرتضی آل‌کثیر منتقد این نشست، محمدامین اکبری مدیر انتشارات شهرستان ادب، علی داوودی مدیر دفتر شعر حوزه هنری، علی‌محمد مودب مدیر مؤسسه فرهنگی هنری «شهرستان ادب»، میلاد عرفان‌پور دبیر این نشست و شاعرانی چون فریبا یوسفی در سالن طاهره صفارزاده حضور داشتند.
پیام کتاب
مرتضی آل‌کثیر که میهمان ویژه و منتقد این نشست بود، در آغاز به عنوان کتاب «در رکاب صبح» اشاره کرد و گفت: نام این مجموعه بهترین عنوانی است که برای آن انتخاب شده چون شاعر سرشار از امیدواری و طلوع در این اشعار است و این در رکاب صبح بودن عصاره‌ای از مفهوم و مضمونی است که در این کتاب می‌توانیم احصاء کنیم. در همه شعرها «در رکاب صبح» وجود دارد و پیام ویژه این کتاب است.
وی درباره این کتاب موضع‌مند که موضوعش مقاومت است به سوره شعرا قرآن کریم اشاره کرد و گفت: حتی اگر شاعر مقاومت شاعر مسیحی هم باشد وقتی در دایره شاعران مقاومت قرار گیرد ناخودآگاه ادبیاتش با مفاهیم قرآنی هم‌پوشانی دارد چراکه همسو با شهادت، مقاومت و نکوهش ظلم است. این آیه به مقام شاعر و در جبهه حق قرار گرفتن اشاره دارد که تعبیری از شعر مقاومت است.
این منتقد بیان کرد: شعر ارتجاعی که در کوران حوادث سروده می‌شود به مثابه مرکب چموشی است که بعدها شاعر از آن به زمین می‌افتد بنابراین باید دید شاعر چقدر توانسته این مرکب را رام کند که به نظرم علی‌رغم سن پایین فاطمه عارف‌نژاد و تبلور اولیه شکوفه‌های شعر، شاعر «در رکاب صبح» توانسته این مرکب را رام کند و من در خوانش عمیق به شگفتی‌های اثر پی بردم.
مهارت اندیشیدن در حال شکل‌گیری است
وی با طرح این سوال که آیا این شعر در قامت اتفاقاتی که رخ داده توانسته به ظهور محمود درویشی دیگری بینجامد گفت:من فکر میکنم خیر ولی جوانه‌ها و تبلوری دیده می‌شود که نشان می‌دهد مهارت اندیشیدن در حال شکل‌گیری است و فکر میکنم این جوانه‌ها باید به نگاه وسیع‌تر منتهی شود و شعر حرکت کند و سرتاسر کشورهای جبهه مقاومت را پوشش دهد که در اینجا بحث ترجمه و تحلیل رفتن بسیاری مضامین مطرح می‌شود ولی ما در این کتاب شاهد موضوعات و مضامین جدید هستیم.
آل کثیر درباره زبان شاعر نیز بیان کرد: دایره زبان شاعر با دایره اندیشه آن هم‌پوشانی دارد بنابراین شعرها منتج به اندیشه می‌شود. ما دنبال شعارها و گذاره‌ها و ادبیاتی هستیم که هم تهییج‌کننده باشد و هم به اتفاقات عمق ببخشد.
وی با مقایسه یکی از اشعار فاطمه عارف‌نژاد با شعری از حسین منزوی به من جمعی اشاره داشت تاکید کرد: شاعری که در جبهه مقاومت و بعد از انقلاب اسلامی باری را می‌خواهد بر دوش بکشد، امیدواری را در شعر منعکس می‌کند. گاه شاعر امیدوار را در مقام یک پیشگو می‌بینیم اما کسی که با آموزه‌های قرآن کار می‌کند، پیشگویی نمی‌کند بلکه وعده الهی را در قالب هنری مطرح می‌کند.در این مجموعه شاعر به سبک بزرگان عمل کرده و ناخودآگاه آموزه‌ای را که تحویل گرفته در شعر فریاد می‌زند.
آل کثیر با اشاره به اینکه عارف‌نژاد دارای عاطفه صادقی است و از مهمترین کارهایش در «در رکاب صبح» این است که حماسه درونی را به خوبی در قالب شعر مقاومت ارائه کرده است.
وی در پایان سخنانش به ترجمه‌پذیر بودن «در رکاب صبح» پرداخت.
انتشار نسخه کامل کتاب
در ادامه محمد امین اکبری مدیر انتشارات شهرستان ادب که ناشر کتاب «در رکاب صبح» است بیان کرد: این مجموعه شعر به قدری خوب است و غزل خوب و نکات مثبت دارد که گویا عادی صحبت کردن از آن به نظر اغراق‌آمیز می‌آید. به قدری حوادث سلسله‌وار رخ داد که می‌خواستیم برای سالروز طوفان‌الاقصی منتشر کنیم اما یک یا دو هفته انتشار مجموعه شعر به تعویق افتاد و ما فکر کردیم ۵ یا ۶ غزلی که فاطمه عارف‌نژاد بعد این کتاب سرود را به آن اضافه کنیم بنابراین این کتاب نسخه کاملی نیست و نسخه کامل آن دو یا سه هفته بعد و پس از تایید و صدور مجوز از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، منتشر خواهد شد.
«در رکاب صبح» در ادبیات معاصر خواهد ماند
وی افزود: به نظر می‌رسد بعد از زبان عربی، بیشترین شعرها برای دفاع از فلسطین به زبان فارسی است و این زبان دومین سنگرگاه تبلیغ آرمان فلسطین است. با وجود اینکه توقع می‌رود شعر بیشتر و بهتری برای آرمان فلسطین بگوئیم اما باید به این نکته هم اشاره کرد که مجموعه «در رکاب صبح» به معنای واقعی مجموعه شعر است و نه مجموعه‌ای از چند شعر، یعنی شعرها در یک زمینه و در مسیری مشخص است، با مضامینی که از هم پیروی می‌کنند و دارای تضاد نیستند.
مدیر انتشارات شهرستان ادب اظهار کرد: «در رکاب صبح» در ادبیات معاصر به عنوان یک مجموعه خوب درباره فلسطین خواهد ماند و اگر بخواهیم نگاه سخت‌گیرانه داشته باشیم باید بگوییم که تمام شعرها در یک حد و اندازه خوب است و مشخص است که شاعر به آنچه گفته ایمان داشته و شعرها ساختگی و سفارشی نیست.
غزل در این مجموعه فقط یک قالب نیست
علی‌محمد مودب مدیر مؤسسه فرهنگی هنری «شهرستان ادب» نیز در بخش دیگر این نشست عنوان کرد: شب تلخ انفجار بیمارستان المعمدانی که برای همه ما دردی شگفتی برجای گذاشت و انکار و تکذیبیه‌ها و حجم فاجعه‌هایی که یکی پس از دیگری مثل بمب خوشه‌ای پشت سر هم اتفاق افتاد خیلی وقتها همه را مبهوت کرد ولی در این میان فاطمه عارف‌نژاد توفیق این را داشت که زبان شاعران باشد و این شعرهای درخشان را بنویسد.
وی ادامه داد: به نظرم خیلی نمی‌توان به شعر تقویمی نگاه کرد و گاه شاعر به شعر می‌رسد و با شعر دیدار می‌کند گاه شاعر با سن کم توفیق پیدا می‌کند دوره‌ای از زندگی خود را تبدیل به شعر کند.
مودب با یادی از قیصرامین پور و سلمان هراتی که در آستانه سالگرد درگذشتش هستیم به این نکته اشاره کرد که این شاعران هم خیلی از کارهای ماندگارشان در جوانی نوشته شده است.
وی افزود: فاطمه عارف‌نژاد به شعر رسیده و موسیقی نرم و دلنشین شعر وی که خیلی نزدیک به موسیقی گفتگوی امروز است، لحظه درخشان شاعرانه را آفریده است.
اشعار قابلیت ترجمه دارند
مدیر مؤسسه فرهنگی هنری «شهرستان ادب» بیان کرد: در عین حال که شعر «در رکاب صبح» خیلی روان و ساده ارتباط برقرار می‌کند، پر از لحظات عمیق است و به راحتی قابل ترجمه است و از آنجا که پر از صدق عاطفی است و با عاطفه ناب گره خورده، در ترجمه هم از دست نمی‌رود. این کتاب قابلیت ترجمه دارد و در ترجمه هم حرفی برای گفتن دارد.
وی همچنین با اشاره به بانوان شاعر گفت: اتفاق خوبی در نسل اخیر دختران شاعر رخ داده که شاهد ده‌ها چهره توانمند هستیم و امیدوارم این اتفاق باعث شود برعکس دهه‌های گذشته که کمتر چهره‌های شعر بانوان موفق داشتیم، بانوان شاعر بدرخشند و با تداوم، استمرار و کار پیاپی خود را تثبیت کنند و شعرشان سرمایه‌ای برای فرهنگ و هنر دوران ما باشد.
«در رکاب صبح» از روشنی خبر آورده
میلاد عرفان‌پور با خواندن غزل «گشایش» از کتاب «در رکاب صبح» گفت: این مجموعه شعر از روشنی خبر آورده و در زمانه نبرد حق با باطل، نشان از زنده بودن و جریان شعر انقلاب در راستای حمایت از فلسطین دارد.
وی ادامه داد: گاه این سوال برای شاعران پیش می‌آید که آنِ شعر و شوریدگی شعر را از کجا باید بگیرند. عده‌ای از تجارب بیرونی و آزاد که بی‌قیدی‌هایی همراه خود دارد شوریدگی را می‌گیرند اما شاعران انقلاب اسلامی و مقاومت که دل در گرو اعتقادات دارند از حماسه درونی بدست می‌آید.
عرفان‌پور درباره فاطمه عارف‌نژاد عنوان کرد: او به کسب تجربه از حماسه درونی رسیده و در نبرد با خویشتن قهرمانی است که پیروز می‌شود و خداوند آنی به او داده که در کتاب «در رکاب صبح» جلوه کرده است. برای شاعر انقلاب اسلامی این شگفتی و فرصت شوریدگی وامدار حماسه‌ای است که در درون شاعر اتفاق می‌افتد و جنس آن مبارزه با نفس و خودسازی است که با عمل و ریاضت برای ماندن در مسیر حق، محقق می‌شود.
علی داوودی مدیر دفتر شعر حوزه هنری انقلاب اسلامی نیز در ادامه گفت: در یکسال گذشته خبرهای زیادی شنیدیم و لحظه به لحظه ما مواجهه با خبر و ماجرای شگفت‌انگیزی و خبرهای دردناک فراوان بود ولی در این میان خبری شنیدیم که خبر انتشار «در رکاب صبح» بود، که به عنوان سندی که نشان می‌دهد جامعه ادبی با انسان‌ها زندگی کرده، در تاریخ ثبت می‌شود.
وی بی‌تفاوت نبودن شاعر نسبت به جهان پیرامون را از وظایف یک شاعر دانست و ادامه داد: فاطمه عارف‌نژاد نسبت به جهان پیرامون بی‌تفاوت نبوده و ثبت لحظه لحظه این حماسه از مظلومیت انسان‌ها تا حماسه‌ای که خلق کردند به نوعی در جریان شکل‌گیری اشعار وی نقش داشته است.
این اشعار سند تاریخ امروز ماست
داوودی مجموعه «در رکاب صبح» را پاره‌ای از حماسه طوفان‌الاقصی دانست و تاکید کرد: ما در این اثر زیست شاعر را با جهان طبیعی شاهد هستیم که چه انسی گرفته و چقدر کشف دارد و آنچه که از چشم‌ها مخفی بوده را در تاریخ ثبت کرده است. اگرچه لحظات گذراست ولی آثار در فردای تاریخ باقی می‌ماند و همانطور که سالها بعد از شعر امین‌پور می‌بینیم که شعر این شاعر از اسناد ماست و جامعه آن روز را در شعر وی نگاه می‌کنیم، به اشعار عارف‌نژاد هم به عنوان سند تاریخ امروز نگاه می‌شود. جامعه ادبی پیشروتر از هر جمعی حرکت کرده و ما قبل از اینکه از موشک یا اسلحه‌ای استفاده کنیم این شعر ما بوده که موضع ما را مشخص کرده و دشمن را کوبیده است.
پس از شعرخوانی اعضای ماه شعر آفتابگردان‌ها با موضوع مقاومت و فلسطین، فاطمه عارف‌نژاد یکی از شعرهای مجموعه «در رکاب صبح» را که برای شهید سنوار سروده، خواند و سپس کتاب «در رکاب صبح» رونمایی شد.
نظر شما