به گزارش روابط عمومی حوزه هنری انقلاب اسلامی، نشست گفت‌وگوی تخصصی موسیقی فقه و سیاستگذاری، با حضور مهدی کلهر به میزبانی حجت‌الاسلام محمدعلی حیدری در سالن هراتی حوزه هنری برگزار شد.

در ابتدای برنامه، حجت‌الاسلام محمدعلی حیدری گفت: سابقه بحث فقه و موسیقی به ظهور اسلام برمی‌گردد، اما بعد از انقلاب به ضرورت حکمرانی دینی نسبت به موسیقی بیشتر و متمرکزتر پرداخته شد.

در ادامه مهدی کلهر گفت: امیدواریم با این جلسات سردرگمی که در رسانه و جامعه نسبت به بحث فقه و موسیقی وجود دارد، کمتر شود.

وی در ادامه به شرح ورودش به عالم هنر پرداخت و بیان داشت: من در خانواده‌ای مذهبی و سیاسی بزرگ شدم. پدرم یکی از مراجع کشور بودند، در منزل ما مثل بقیه خانواده مراجع، موسیقی حرام بود. آن موقع  ما حتی رادیو نداشتیم، چراکه طبق فتوای فقها آن‌ زمان رادیو حرام اعلام شده بود.

این هنرمند گفت: من بسیاری اشعار حافظ را قبل از با سواد شدن، حفظ بودم. زمان گذشت و من در دبیرستان با تئاتر شروع کردم و آنجا بود که متوجه شدم سینما و تئاتری که آموزش می‌دهند در شأن اسلام نیست و باید اصولی آن را یاد بگیرم، بنابراین به محض گرفتن، دیپلم وارد دانشگاه شدم.

کلهر ادامه داد: سال ۱۳۴۸ از طریق اخوی‌ام از امام در نجف استفتاء کردم که آیا شما اجازه می‌فرمایید وارد هنر و فضاهای این چنینی شوم، ایشان شخصا این اجازه را برای من صادر کردند و گفتند باید این موسیقی دراماتیک را یاد بگیری، از همان موقع تا سال ۵۱ کلاس های آموزشی‌ام با اساتید فقهی، با هماهنگی شخص امام شروع شد. من از یکی درس می‌گرفتم و با یکی دیگر آن درس‌ها تکرار و بازگو می‌کردم.

وی خاطر نشان کرد: من از برخلاف بسیاری از طریق تصنیف به سمت موسیقی کشیده شدند، از طریق موسیقی توصیفی به سمت موسیقی رفتم، چراکه ترس، حس حماسه و عاشقانه را نمی‌توان بدون موسیقی در فیلم انتقال داد.

مهدی کلهر با بیان اینکه، موسیقی از نگاه فقه از چند وجه مورد بررسی است، اظهار داشت: اولین محور تاثیرگذاری روی شنونده و مخاطب است. اینکه مخاطب کیست و چه برداشتی می‌کند.

وی افزود: محور دیگر نوع ساز است که یکی از عناوین فقهی آن آلات مختص است (آلات موسیقی، سازهایی هستند که به طور اختصاصی برای مجالس لعو و لهب استفاده می‌شود و استفاده از آن ساز، آن مجلس را تداعی می‌کند.) پس این‌جا بحث تداعی مهم است نه صرفا جنس موسیقی، سازهایی مثل تار و تنبور که حضرت امام در آن زمان از آن‌ها به عنوان آلات موسیقی نام‌ بردند.

کلهر ادامه داد: محور بعدی، نوع موسیقی، ملودی و ریتم موسیقی است. عنوان فقه که در مورد آن استفاده می‌شود موسیقی مطرب است. محور دیگر اینکه کسی که موسیقی را تولید می‌کند چه مشخصات و مختصاتی داشته باشد چه خواننده چه نوازنده و محور دیگر اینکه موسیقی‌ای که غم افراطی و شادی افراطی ایجاد کرده و انسان را از حالت طبیعی خارج می‌کند.

وی در ادامه گفت: در سال‌های قبل از انقلاب، ما همه تلاشمان این بود که بگوییم سینما چیز بدی نیست و به جای فساد می‌توان از آن اخلاق دربیاید. ما در آن زمان، حاضر بودیم همه چیز را بدهیم و ۲۰ دقیقه در مورد اسلام را چیزی بسازیم و جلوی دوربین ببریم و به آن افتخار می‌کردیم.

کلهر به ذکر خاطره‌ای از اوایل سال ۵۸ پرداخت و اظهار داشت: در آن زمان عده‌ای از بازاری‌ها خدمت امام رفتند و گفتند موسیقی‌هایی که‌ رادیو پخش می‌کند، حرام است. امام فرموند، رادیو دست شما نیست، پیچ‌ رادیو که دست شماست، برخی فکر می‌کنند این حرف برای خنده و مزاح بوده است درحالی که این دقیقا خود فقه است. یعنی کسی که دارد به آن گوش می‌دهد و اینکه چه حالتی به فرد دست می‌دهد مهم است در حالی که ممکن است برای عموم جامعه این موسیقی مساله مهمی نباشد و حالت خاصی به آن‌ها دست ندهد و این ماجرا، بحث جامعه شناسی در موسیقی و فقه را مطرح می‌کند.

وی در ادامه گفت: صدای زن و مرد عینا مثل هم است آنچه او می‌خواند، دیگری هم بخواند حرام است. اما در بحث غنا خواننده طوری می‌خواند که سمت آسمانی موسیقی را به سمت شهوی می‌برد. اما یک وقت می‌بینید جو جامعه طوری است که اگر زن بخواند باعث هیجان می‌شود و باید به تک تک این موارد توجه کرد. 

مهدی کلهر در پایان تاکید کرد: شما موسیقی امروز را با موسیقی دهه ۶۰ و ۷۰ مقایسه کنید می‌بینید، موسیقی امروز ما سقوط کرده است. اشاعه موسیقی خوب نیست، اما آموزش و پژوهش آن خوب است. موسیقی وقتی علمی می‌شود دیگر از سخیف بودن  خارج شده و شما هیچ عالم موسیقی را نمی‌توانید بیایید که که اثرش سخیف باشد.