پژوهشکده فرهنگ و هنر اسلامی در سومین نشست «انفتاح صورت» که به مناسبت چهل و چهارمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی برگزار می‌شود، به موسیقی احمدعلی راغب پرداخت.
به گزارش روابط عمومی حوزه هنری؛ «انفتاح صورت» عنوان رویداد تازه‌ای است که پژوهشکده فرهنگ و هنر اسلامی با هدف بررسی فتوحات هنر انقلاب در آثار هنری هنرمندان انقلاب برگزار می‌کند.
در سومین رویداد این نشست موسیقی احمدعلی راغب با حضور کارشناسان، صاحبنظران و علاقه‌مندان در سرای آوینی پژوهشکده فرهنگ و هنر اسلامی بررسی شد.
تأملاتی در بانگ آزادی راغب
در ابتدای نشست، محسن میرمهدی در ارائه خود که از روی متنی از پیش نوشته با عنوان« تاملاتی در بانگ آزادی راغب» بود، گفت: راغب در سرودهای خود سروده‌های رسمی را که عمدتا در وصف و تمجید حاکمان و قدرتمندان قوم پهلوی بودند از انحصارشان خارج نموده، مخاطبان جدیدی را آدرس می‌داد که خودش نیز یکی از آنها بود، یعنی مخالفان نظام حکومت و استبداد سلطنتی.
وی افزود: موضوع ساخته‌های وی دیگر سرود تعظیم و تکریم رعایا و اربابان نبود بلکه سرود ترویج و حمایت از مردم و مبارزه آنان در جهت تحقق جامعه‌ای با حاکمیت حقوق شهروندی.
میرمهدی در ادامه گفت: اگر در سرودهای قبل از انقلاب حکم به تسلیم شدن به سرنوشتی سیاسی، فرهنگی، تاریخی و جغرافیایی می‌شد، اکنون در بانگ آزادی به قیام علیه این سرنوشت و رهایی از آن و شرکت در تعیین سرنوشتی متعهدانه در مقابل واقعیت دعوت می‌شود.
میرمهدی ادامه داد: در تاریخ سیاسی معاصر ایران، سرود نه تنها همیشه با سیاست عجین بلکه همیشه و همواره خادم و مطیع آن بود. با سرودهای مربوط به انقلاب این نسبت نابرابر بین خادم و مخدوم، بین آهنگساز و سفارش دهنده جهت گیری بی سابقه‌ای پیدا می‌کند تا جایی که دیگر سرود پی سیاست نمی‌گردد بلکه از سیاست جلو می‌زند.
دعبل موسیقی
اکبر نبوی نیز در این نشست راغب را دعبل موسیقی انقلاب عنوان کرد و گفت: راغب انقلابی عمل می‌کند و با خلاقیت‌های هنری خود آثاری ماندگار را خلق می‌کند.
وی با اشاره به حمایت‌های امام خمینی از راغب گفت: انقلاب اسلامی را بعثت ملی ایرانی‌ها می‌دانم که راغب در سایه این بعثت ملی به یک بعثت فردی می‌رسد.
نبوی افزود: اگر تلاش‌های راغب و شجریان در آغاز انقلاب نبود امروز اثری از موسیقی ایرانی باقی نمی‌ماند. راغب با خط شکنی های خود و دوستانش سهم بزرگی در صلابت موسیقی کشور داشت.
وی ادامه داد: کاری که راغب و امثال او پس از انقلاب در حوزه موسیقی انجام دادند، واقعه ای انقلابی بود که از بعثت فردی او بر اساس ارکان سه گانه ایمان به اسلام، ایران و انقلاب اسلامی شکل می‌گیرد.
نبوی در ادامه گفت: از آنجایی که شعر نقش مهمی در توفیقات موسیقی دارد، راغب به کمک شاعران خوب ایرانی توانست آثار به یادماندنی بسیاری خلق کند.
این پژوهشگر فرهنگی و هنری افزود: ادبیات عامه از جمله دلمشغولی‌های راغب بود که منجر به ملودی‌های تولیدی او شد و نمونه‌های آن را در روزهای هشت سال دفاع مقدس شاهد بودیم. به عنوان مثال سرود «از صلابت ارتش و ملت و سپاه ما» به نوعی موفقیت‌های رزمنده‌های کشور را تبریک می‌گوید.
خجسته باد این پیروزی
علی الماسی‌زند نیز در این نشست به بررسی پدیدارشناختی «خجسته باد این پیروزی» پرداخت و گفت: موسیقی آثار انقلابی مظلوم است چرا که توجه و دقت کافی در مورد آن نداشته‌ایم.
الماسی افزود: در نگاه ایرانی ها شعر و کلام نقش مهمی داشته است آنچنان که شعر همواره یاریگر موسیقی بوده است.
وی در ادامه گفت: نقش مهم سرود در ادوار گوناگون ایران دیده می‌شود و میان هنر ایرانی جایگاهی داشته است که به همراه شعر حضور ظهور داشته است. از آنجایی که موسیقی ما ترانه محور است شعر بخش جدایی ناپذیر از آن است.
وی با اشاره به آثار راغب که هم‌زمان با ایام دفاع مقدس از تلویزیون پخش می‌شد، گفت: آنچه از تلویزیون پخش می‌شد ترکیبی از شعر، موسیقی و تصویر بود که هر کدام جداگانه جذابیت‌هایی برای مخاطبان داشت.
الماسی افزود: حزن، حماسه، شادی و غم توأمان در آثار انقلابی راغب حضور داشتند و به کار گرفته شدند. مرحوم راغب به خوبی احوالات دوگانه مردم ایام پس از انقلاب و روزهای جنگ تحمیلی درک کرده و به آثارش حس و حال خود را منتقل می‌کند. وی از دستگاه بیات ترک و روح‌الارواح برای این کار استفاده می‌کند.
الماسی با بیان اینکه راغب با آثار خود به اهمیت موسیقی بی‌کلام می‌پردازد و نقش کاربردی آن را در ارتباط با مخاطب نشان می‌دهد، گفت: یگانگی فرم و محتوا در آثار راغب بخاطر ارتباط منطقی اجزای سازنده هر اثر وی مشهود است.
ایران به روایت راغب
محسن صفایی‌فرد هم با موضوع و عنوان « ایران به روایت راغب» دیدگاه های خود را ارائه کرد و گفت: راغب مولف است و شأن والایی در به کارگیری درست و مناسب از موسیقی، شعر و دیگر اجزای سازنده آن در تولید و خلق یک اثر دارد.
صفایی‌فرد افزود: تنظیم‌های میرزاده در آثار راغب بسیار در تأثیرگذاری روی مخاطب و غرق شدن آن در محتوای مورد نظر کاربرد داشت.
وی ادامه داد: راغب اثری با موضوع صرفا ایران ندارد بلکه در دنیایی گسترده‌تر و بالاتر از محدوده ایران دارد. به عنوان مثال اثر «آمریکا آمریکا مرگ به نیرنگ تو» با استفاده از موسیقی مقامی و فولکوریک نواحی شمالی ایران با محتوایی فراتر از سرزمین ایران ساخته شده است و حرف از شهدای ما و نظام استبداد جهانی می‌زند.
صفایی‌فرد افزود: جستجوگری‌های شیدایی و ناشناخته راغب از فرهنگ عامه، فولکلور، نغمه های مقامی و... منجر به انتشار آلبوم کمال یافته او نمی‌شود تا اینکه انقلاب می‌شود و راغب با آن تکامل میابد چرا که ریشه موسیقی ایرانی در شدن آیین های کهن ایرانی دارد.
این پژوهشگر افزود: کاوش‌های تاریخی راغب و زیست وی با مردم عامه به ویژه در نواحی شمالی روی آثار تولیدی اش تاثیر گذاشت.
صفایی‌فرد ادامه داد: امضای راغب و نظریه موسیقی وی این است که شدن ایران در موسیقی با انقلاب شکل گرفت.
وی افزود: امر مطلق در نغمه های آیینی آثار راغب در انقلاب خودنمایی می‌کند و گویای این روایت است.
امتداد راغب
علیرضا بلیغ هم دیدگاه های خود را با عنوان « امتداد راغب» ارائه کرد و گفت: آنچه به رشد راغب به عنوان یک موزیسین انقلابی شده است با ماهیت انقلاب نزدیکی بسیاری دارد و ناشی از زیست شخصی وی با جامعه انقلابی بود.
بلیغ افزود: قضاوت در مورد آثار راغب باید متناسب با شرایط آن زمان انجام شود چرا که با انقلاب موسیقی کشور دچار شرایطی متفاوت می‌شود که کار کردن در آن وضع به سادگی انجام نمی‌شد.
موسیقی در آغاز پیروزی انقلاب در وضعیتی معلق قرار می‌گیرد در این شرایط کسی مسئولیت موسیقی را عهده دار نمی‌شود به این ترتیب اهالی موسیقی دچار وضعیتی نامشخص می‌شوند.
وی ادامه داد: راغب در این مورد گفته بود که ابتدای کار هیچ فهم مشترکی میان ما و اهالی صدا و سیما به دست نیامد اما بعدها با تلاش‌های صورت گرفته موفق به تولیداتی شدیم.
بلیغ افزود: راغب با همان امکانات اندکی که در دسترسش بود تازه می‌شود و دستاوردهایی انقلابی به وجه موسیقایی کسب می‌کند.
موسیقی انقلاب و موسیقی احمدعلی راغب باید به یک مکتب آموزشی تبدیل شود تا الگوی مناسبی برای ادامه دادن مسیر راغب و امثال آن با هدف نو شدن و پیشرفت و تکامل یافتن ترسیم شود و بر اساس آن حرکت کنیم.
وی در پایان گفت: تصمیم جدی برای موسیقی کشور ما را از وضعیت آشفته‌ای که نمی‌دانیم موسیقی انقلاب در چه حالی است نجات می‌دهد.
انتهای پیام/
نظر شما