به گزارش روابط عمومی حوزه هنری انقلاب اسلامی، مرکز فیلم جوان سوره در سال جدید با رویکردی تازه، مسیر خود را از صرف حمایتهای مقطعی به سمت کشف، تربیت و همراهی با فیلمسازان دغدغهمند تغییر داده است؛ مسیری که از گسترش دایره فیلمسازان و حمایت از فیلماولیها آغاز میشود و با تأکید بر «قصههای خیالانگیز» و مخاطب کودک و نوجوان، به بازتعریف نقش سینمای کوتاه در رؤیاسازی میرسد.
مرکز فیلم جوان سوره امسال با چه اهدافی فعالیت خود را دنبال میکند؟
از ابتدای امسال ما چند هدف مشخص داشتیم. یکی از مهمترین اهدافمان این بود که دایره فیلمسازان مرتبط با مرکز را گستردهتر کنیم؛ هم مرکز را به تعداد بیشتری از فیلمسازها معرفی کنیم و هم سبد انتخابمان برای تولید فیلم متنوعتر و بزرگتر شود. دوست داشتیم پراکندگی جغرافیایی آثار در کل ایران باشد و بتوانیم از ژانرهای مختلف فیلم کوتاه حمایت کنیم.
یک مرحله از این معرفی و اعلام حضور، در جشنواره فیلم تهران اتفاق افتاد؛ امسال با شش یا هفت فیلم در جشنواره حضور داشتیم. بعد از آن، فراخوان «وطن پناهگاه» را اعلام کردیم که اولین فراخوان رسمی مرکز در این مسیر بود؛ فراخوانی برای رسیدن به فیلمسازهای مختلف و در عین حال ایجاد یک جهتگیری مضمونی مشخص در آثاری که به دستمان میرسد.
هدف اصلی از برگزاری فراخوان «وطن پناهگاه» چه بود؟
هدف اصلی این فراخوان، متنوعتر کردن دایره فیلمسازان و معرفی مرکز بهعنوان یک مرکز تولید فیلم کوتاه به تعداد بیشتری از بچهها بود. ما البته راههای سنتی ارتباط را داریم؛ از طریق ایمیل و بخشهای مختلف مرکز، طرح و فیلمنامه برای ما ارسال میشود. اما میخواستیم این دایره گستردهتر شود، بهویژه در حوزه فیلماولیها.
فیلم اول حرفهای در سینمای کوتاه کار بسیار دشواری است. معمولاً بچهها فیلمهای دانشجویی یا کلاسی میسازند، اما بین این مرحله و ساخت یک فیلم حرفهای فاصلهای وجود دارد. ما تلاش کردیم این فاصله را برای فیلمسازان مستعد کمتر کنیم و امکان تولید فیلم اول حرفهای را برایشان فراهم کنیم. به همین دلیل، در فراخوان بخشی مجزا برای فیلماولیها در نظر گرفتیم.
*در بخش حرفهایها چه رویکردی داشتید؟
در بخش حرفهایها، برای ما مهم بود که فیلمسازان همفکر خودمان را پیدا کنیم؛ کسانی که بتوانند با موضوعاتِ فراخوان، نسبت برقرار کنند و علاقهمند باشند فیلمشان را در کنار مرکز فیلم جوان سوره بسازند. در واقع، این فراخوان یک دعوت بود برای همکاری بلندمدت.
چرا «قصههای خیالانگیز» بهعنوان دومین فراخوان انتخاب شد؟
این انتخاب چند دلیل داشت. اول اینکه تحلیل ما این است که سینمای ایران تا حد زیادی در دام واقعیتگرایی صرف افتاده است. بسیاری از فیلمسازان، بهویژه جوانترها، تصور میکنند هرچه به واقعیت نزدیکتر باشند، اثرشان موفقتر و دیدهشدهتر خواهد بود. در حالی که سینما اساساً برای رؤیاسازی شکل گرفته و ما امروز رؤیا را کمتر روی پرده سینما میبینیم. در دهه ۷۰، ترکیب متنوعی از آثار فانتزی، علمی–تخیلی و خیالمحور داشتیم، اما بهمرور سینمای اجتماعی غالب شد و این ژانرها کمرنگ شدند. بخشی از این مسئله به هزینههای تولید برمیگردد، اما بخش مهمتر آن به عادت ذهنی فیلمسازان در ایدهپردازی محدود به واقعیت است.
این نگاه چه نسبتی با مخاطب کودک و نوجوان دارد؟
من معتقدم سینمای خیالانگیز میتواند رؤیاهای بزرگی برای نسل جدید، بهویژه کودکان و نوجوانان، بسازد. سازمان سینمایی سوره تمرکز جدیای روی مخاطب کودک و نوجوان دارد و ما هم بهعنوان بازوی تولید و تربیت نیرو، وظیفه خودمان میدانیم فیلمسازانی را تربیت کنیم که بتوانند برای این مخاطب قصه خلق کنند. بهخصوص در حوزه نوجوان، با یک خلأ جدی مواجه هستیم. نوجوانان امروز عمدتاً مصرفکننده آثار خارجیاند؛ چه در کتاب و چه در سینما و سریال. امیدوارم این فراخوان بتواند افرادی را به ما وصل کند که در آینده فیلمهای خوب نوجوان بسازند.
فرآیند داوری آثار در فراخوانها چگونه است؟
داوری در چند مرحله انجام میشود. در مرحله اول، حدود ۱۰ کارشناس، فیلمنامهها را بررسی میکنند؛ هم از نظر نسبت با موضوع فراخوان و هم از نظر رعایت حداقل قواعد حرفهای. رزومه فیلمساز هم در این مرحله بررسی میشود. معمولاً حدود ۵۰ تا ۶۰ درصد آثار در این مرحله حذف میشوند.
در مرحله دوم، آثار باقیمانده دوباره بررسی میشوند و نهایتاً به مرحله شورای تخصصی میرسند؛ شورایی متشکل از افرادی مسلط به فیلمنامه و فیلم، با نگاه تربیتی و رشدی. از آنجا، تعدادی برای ارائه حضوری انتخاب میشوند.
در فراخوان «وطن پناهگاه» چه آماری داشتید؟
در «وطن پناهگاه» ۲۸۳ اثر به دست ما رسید. در مرحله اول ۴۴ اثر، در مرحله دوم ۱۸ اثر و در نهایت ۸ نفر به مرحله ارائه حضوری رسیدند. داوری نهایی با حضور آقایان خردمندان، امیرخانی، حسن حبیبزاده، علی قاسمی و خانم نازنین چیتساز و بنده انجام شد و دو اثر نهایی انتخاب شدند.
معیارهای اصلی شما برای انتخاب آثار چیست؟
مهمترین معیار، قوت و تازگی ایده است؛ اینکه ایده چقدر بکر است و در چه ساختاری نگارش شده. تناسب فیلمنامه با رزومه فیلمساز، میزان شناخت فیلمساز از پروژه، امکانپذیری اجرایی و تناسب بودجه با ایده هم بسیار مهم است.ما فرم ارزیابی دقیقی داریم که داوران بر اساس چند مؤلفه مشخص به آثار نمره میدهند تا فرآیند داوری مبنای کمی و دقیقتری داشته باشد.
آیا این فراخوانها جشنواره یا رویداد محسوب میشوند؟
خیر. ما نه رویداد برگزار کردیم و نه جشنواره. این یک فراخوان صرفاً تولیدی است. فراخوانهای موضوعی معمولاً در قالب جشنوارهاند، اما ما بهدنبال تولید فیلم کوتاه با جهتگیری مضمونی مشخص بودیم. فکر میکنم این جزو اولین فراخوانهای تخصصی تولید فیلم کوتاه در سالهای اخیر است و امیدواریم بتوانیم آن را ادامهدار کنیم.
از نظر شما مهمترین ویژگی یک فیلمساز چیست؟
بهنظر من مهمترین ویژگی، دغدغه است. فیلمسازی که نسبت به جهان پیرامونش مسئله دارد، حرفی برای گفتن دارد و میخواهد اثری بر مخاطب بگذارد، ارزشمندترین فیلمساز است. فن و تکنیک آموختنی است، اما جهانبینی و نگاه قابل آموزش نیست.کسی که آرمان دارد، رؤیای بزرگی در سر دارد و میخواهد جهان را جور دیگری ببیند، مایه اصلی فیلمسازی را دارد.
و در پایان، چه توصیهای به شرکتکنندگان در فراخوانها دارید؟
اول اینکه روی طرحشان وقت بگذارند. متن مکتوب باید بتواند ایده ذهنی را کامل منتقل کند. گاهی یک طرح خوب از یک فیلمنامه نصفهنیمه بهتر است.دوم اینکه خودشان را رها کنند و اجازه بدهند خیالشان پرواز کند؛ به رؤیاهای کودکی و نوجوانیشان برگردند و از این دایره بسته واقعگرایی خارج شوند و در نهایت، کارشان را به دقیقه ۹۰ نسپارند؛ هرچه زودتر اثر را ارسال کنند، هم خیال خودشان راحتتر است و هم فرصت بهتری برای بررسی پیدا میکنند.
نظر شما