جلسه نقد و بررسی کتاب «بوماران» نوشته محبوبه حاجیان نژاد با حضور محمدکاظم مزینانی (منتقد) و حسینعلی جعفری (کارشناس مجری) در چهلمین نشست آینه‌‌بندان حوزه هنری برگزار شد. به گزارش روابط عمومی حوزه هنری، در این جلسه که 20 دی‌ماه به همت دفتر داستان مرکز آفرینش‌های ادبی در سالن استاد صفارزاده برگزار شد، محبوبه حاجیان نژاد، نویسنده رمان «بوماران»، این اثر را دومین رمان خود معرفی کرد و گفت: در آغاز کار قرار نبود بن‌مایه اثر، قصه‌های بومی باشد اما چون خودم در این بوم زندگی کرده‌ام و با افسانه‌ها سال هاست که آشنایی دارم، در زمان نگارش متوجه می‌شوم که این افسانه‌ها در جایی از داستان تاثیر می‌گذارد و بروز پیدا می‌کند. وی با اشاره به اینکه بوماران نام یک باد در دامغان است که از چشمه بادخان بلند می‌شود اظهار کرد: وقتی می‌خواستم از جنگ بنویسم، قصه‌ای از دل جنگ بیرون کشیدم و آن را با این افسانه ارتباط دادم. بوماران داستانی بومی است در ادامه، محمدکاظم مزینانی که به عنوان منتقد در این نشست حضور یافته بود ضمن مطرح کردن نکاتی درباره چشمه بادخان، درباره کتاب «بوماران» که به این افسانه هم اشاره دارد بیان کرد: این کتاب داستانی بومی است که داستان، فضا و عناصرش به شهر دامغان مربوط است. وی همچنین گفت: حاجیان نژاد نثر شسته رفته‌ای دارد و در «بوماران» همه چیز سر جای خود است. توصیفات موجود در داستان از محاسن آن است؛ نه می‌توان به شخصیت‌پردازی نه نثر و نه پیرنگ اثر ایراد گرفت. مزینانی ادامه داد: همچنین نویسنده، فضا، فامیلی‌های رایج و محله‌های دامغان قدیم را به خوبی در اثر آورده اما سوال این است که این میزان محافظه کاری تا چه حد؟ در ادامه حسینعلی جعفری (کارشناس مجری) نیز به انتقادهای موجود از نگاه یک مخاطب دامغانی اشاره کرد و گفت: این رمان ما را به فضای بومی دامغان می‌برد و از این نظر کار خیلی خوبی انجام شده اما نمی‌دانم که این کتاب، ژانر دفاع مقدس است یا جنگ؛ چراکه وقایع در زمان و در دل جنگ است. وی عدم آشنایی حاجیان نژاد با فضای جنگ را علت گسست داستان و رفتن بخشی از اثر به خاطره‌نویسی دانست و افزود: از آنجا که راوی، اول شخص است و او در خیلی از جاها از شنیده‌هایش می‌گوید، ما خیلی وارد برخی فضاها نمی‌شویم و همین امر ضعف دیگر داستان است. از طرفی در کتاب اشتباهات ویرایشی وجود دارد و داستان به نوعی دیر آغاز می‌شود. پس از صحبت‌های کارشناس، مزینانی ژانر «بوماران» را جنگ و دفاع مقدس معرفی کرد و افزود: قهرمان اصلی داستان رزمنده‌ای معلم است و به تعبیری جنگ در داستان تاثیر و حتی در بخش پایانی آن وجود دارد. وی در بخش دیگری از سخنانش بیان کرد: با هوشمندی‌ای که از نویسنده اثر سراغ دارم، حاجیان نژاد می‌توانست از فروکاستن داستان در حد خاطره جلوگیری کند. جدای از اسامی واقعی بومیان سمنانی، بافتار نثر به گونه‌ای است که گویا نویسنده در حال گزارش است. داستان باید مخاطب محور باشد این منتقد با اشاره به راوی «بوماران» که یک رزمنده و معلم است گفت: اگر تجربه‌های دسته اول کاشفانه و خاطرات افراد از جبهه را می‌نوشتیم، داستان جان‌دارتر می‌شد. داستان باید مخاطب محور باشد و مخاطب آن را بخواند؛ بنابراین هر آنچه که باعث شود اثر مطالعه نشود باید دور ریخته شود. وی ادامه داد: به نظر من باد «بوماران» باید در طول قصه می‌وزید؛ یعنی ساختار داستان را بهم می‌ریخت. میزان ایستایی و عدم تغییر محافظه کاری که مربوط به فرهنگ دامغان است در داستان بروز پیدا کرده اما اتفاقی که ساختار را تغییر دهد در اثر دیده نمی‌شود؛ به طوریکه گویا نویسنده صرفا خاشعانه در حال هشدار دادن است. مزینانی با بیان اینکه اگر این میزان محافظه‌کاری در اثر وجود نداشت داستان به خاطره‌گویی نمی‌رسید، گفت: اگر تخیل نقش پررنگ‌تری می‌داشت این داستان زنده‌تر و جاندارتر می‌شد. اجازه دهید زنانگی در داستان جاری شود وی همچنین در بخش دیگری از سخنانش خطاب به حاجیان نژاد گفت: اجازه دهید زنانگی در داستان جاری شود، حس زنانگی خود را سرکوب نکنید و محافظه‌کار نباشید. حسینعلی جعفری کارشناس مجری این نشست نیز گفت: حاجیان نژاد توانایی زیادی دارد و صحنه‌ها بسیار زیبا و داستان خوب است اما در بحث بوماران انتظار داشتم بیشتر به افسانه پرداخته شود. وی افزود: پدر در اینجا تبدیل به شخصیت نشده و شخصیت جذابی از نظر من نبود. راوی هم به دلیل ایستایی نتوانست آنگونه که باید به دل بنشیند. مزینانی در پایان به سختی‌های داستان نویسی اشاره کرد و فرهنگ واسپاری به سلبریتی ‌ها و ورزشکاران را از تحولات امروز دانست. وی رمان‌نویسی را امکانی معرفی کرد که می‌توان با آن از دریچه امروز به گذشته نگاه کرد. این منتقد همچنین افزود: رمان حس شفقت به آدم‌ها می‌دهد و افراد به واسطه آن هم‌ذات پنداری را می‌آموزند. انتهای پیام/