علیرضا ذاکری گفت: معمولاً ما ایرانی‌ها یا چهل ستون می‌سازیم یا بیستون، وقتی چیزی را شروع می‌کنیم تا آن را از سکه نیندازیم رهایش نمی‌کنیم. متاسفانه نقاشی دیجیتال هم دچار همین وضعیت شده است. به گزارش روابط عمومی حوزه هنری، این روزها نمایشگاه نقاشی‌های دیجیتال علیرضا ذاکری با عنوان «ضیافتِ خط، رنگ، نقش» در گالری ابوالفضل عالی حوزه هنری برپاست. این نمایشگاه شامل ۴۲ اثر از مجموعه نقاشی‌های دیجیتال علیرضا ذاکری است که در رسانه‌ها منتشر شده‌اند. علاقه‌مندان می‌توانند از ۳۰ آذرماه تا ۷ دی‌ماه از نمایشگاه «ضیافتِ خط، رنگ، نقش» دیدن کنند. در همین رابطه روزنامه جام جم گفت‌وگویی با این هنرمند انجام داده است که مشروح آن در ادامه آمده است؛ *آقای ذاکری از «ضیافت خط، رنگ، نقش»  و آثارتان در این نمایشگاه بگویید. مجموعه‌ای که در این نمایشگاه به نمایش درآمده منتخبی از آثارم است که از سال ۹۴ تاکنون به سفارش مطبوعات، مجلات و مراکز فرهنگی تولید شده است؛ این نقاشی‌های دیجیتال عمدتاً پرتره اندیشمندان، چهره‌های فرهنگی، عرفا، شهدا و برخی شخصیت‌های سیاسی کشور است. همه این آثار منتشر در رسانه‌ها شدند، برخی از آنها در جشنواره‌های مختلف برگزیده و چند اثر نیز به تمبر ملی تبدیل شده‌اند. پیشنهاد برپایی این نمایشگاه هم از سوی واحد تجسمی حوزه هنری داده شد  که به نظرم اتفاق خوبی است. *یکی از ویژگی‌های قابل توجه این نمایشگاه، پرتره‌های متعدد از شخصیت‌های برجسته ملی است. بله، این شانس طراح است که بتواند پرتره‌های شخصیت‌های معتبر و شهیر فرهنگی، ادبی، سیاسی و ... برای نشریات معتبر تهیه کند. این آثار ماندگار می‌شوند و زمانی که نسل‌های آینده به نشریات این دوره مراجعه می‌کنند آنها را می‌بینند، دقیقاً همچون ما که به نشریات دهه سی و چهل رجوع می‌کنیم و طراحی‌های هنرمندان آن دوره را می‌بینیم. *در طراحی چهره شخصیت‌های برجسته و مهم، چه چیزی برایتان بیش از همه حساسیت برانگیز است و روی آن تاکید دارید؟ در وهله نخست سفارش‌دهنده برایم مهم است و نکته دیگر اینکه اگر آن شخصیت ممتاز باشد من هم با انرژی بیشتری کار می‌کنم، چرا که هم برای من آورده دارد و هم مخاطبان این شخصیت را می‌شناسند و از این آثار استفاده می‌کنند. شهدا آنقدر بزرگوارند که وقتی چهره‌شان نقاشی می‌شود تا هر زمان که این آثار در برابر دیدگان مردم است و برای آن حماسه‌ آفرینان دعای خیر کنند، ما هم بی‌نصیب نمی‌مانیم. *در این مجموعه یک نقاشی هم از شهیدی گمنام دارید که داستان جالبی دارد. تابستان چند سال پیش در قطعه شهدای گمنام بهشت زهرا، مزار شهیدی توجه‌ام را جلب کرد. روی مزار او اسمی نبود و نمی‌دانستم چه کسی است. در همان حال خطاب به او ‌گفتم نامت چیست، خانواده‌ات کجا هستند و آیا پدر و مادرت می‌دانند پیکرت اینجا به خاک سپرده شده است؟! آن لحظه غربت این شهید مرا گرفت و به خانواده‌اش می‌اندیشیدم که در کدام شهر ایران چشم به راه پیکر او هستند. اما کمی بعد احساس کردم که آن شهید گمنام غریب نیست زیرا ما باور داریم که همه هستی ذکر می‌گویند و این تابلو را به یاد او تصویرسازی کردم. فرم این تابلو مانند کارهای قدیمی ایرانی و ترکیبی از سه رنگ روناسی، مشکل وسفید، روی مقوا دست‌ساز است. در این اثر می‌بینیم همه هستی در فضای تابلو گرد مزار به زیارت نشسته‌اند، هم‌رزم او نیز در کنارش حضور دارد و همه ذکر می‌گویند. *اما برویم سراغ نقاشی دیجیتال، درباره ویژگی‌های این سبک نقاشی و الزامات استفاده از آن بگویید. آیا هرکسی می‌تواند بی‌مقدمه نقاشی دیجیتالی را شروع کند؟ ابزار دیجیتال پینت، وسیله کار نقاش است و کسی که می‌خواهد پای کامپیوتر بنشیند و از این ابزار استفاده کند باید نقاش باشد و اگر تجربه طراحی و نقاشی نداشته باشد طبیعتاً نتیجه‌ای هم حاصل نخواهد شد. دقیقاً مانند نویسنده‌ای که به او بگوییم با نرم افزار «ورد» قصه‌ات را تایپ کن با روی کاغذ بنویس! در واقع ابزار دیجیتال، بدلِ وسایل نقاشی است و هنرمندی که از این امکانات استفاده می‌کند باید سال‌ها طراحی و نقاشی کار کرده باشد. من چهار دهه در زمینه نقاشی، گرافیک، عکاسی تجربه حرفه‌ای دارم و در هنر بینارشته‌ای کار کرده‌ام. نتیجه هنر بینارشته‌ای این است که هنرمند باید در چند رشته صاحب تخصص و اثر باشد و از تلفیق اینهاست که سبک‌های جدید به وجود می‌آید. نقاشی‌هایی که من کار می‌کنم با پشتوانه این تخصص‌ها خلق می‌شود و سعی می‌کنم کارهای متفاوتی ارائه دهم که از سطح استاندارد جهانی برخوردار باشد. *ساختار نقاشی دیجیتال همیشه براساس یک عکس بنا می‌شود؟ نه لزوماً. اما بخاطر حفظ شباهت چهره‌ها، طبیعتاً به عکس نیاز است. بزرگترین نقاشان دنیا هم با کمک از عکس یا مدل زنده چهره کسی را نقاشی ‌می‌کنند. عموماً این سبک نقاشی نیاز به عکس دارد. اما فقط صورت مهم است و باقی تصویر را میتوان با نقاشی ساخت. *مهارتی که در خلق نقاشی دیجیتال به کار گرفته می‌شود از همان شناخت و تجربه فضای نقاشی اورجینال می‌آید؟ دقیقا. واقعیت این است که فردی که تابحال نقاشی نکرده نمی‌تواند به سراغ نقاشی دیجیتال برود، بلکه باید به صورت آکادمیک آموزش ببیند، در چندین رشته کار کند و صرف این که نقاشی بداند کافی نیست. در حال حاضر بسیاری از کسانی که نقاشی دیجیتال کار می‌کنند تخصصی در رشته‌های تجسمی مرتبط مانند گرافیک، عکاسی، نقاشی و ... ندارند. اما از انصاف نگذریم، چند نقاش توانمند هم می‌شناسم که آثار خوبی نقاشی می‌کنند. من اولین سال‌های دهه شصت نقاشی را شروع کردم. به مدت  دو سال دوره سینما دیدم و این سخت‌گیری و فعالیت در زمینه عکاسی است که باعث می‌شود هر پرتره‌ای را به راحتی شروع نکنم. من بارها استایل عکس را بررسی می‌کنم تا ببینم آیا نتیجه مطلوب حاصل می‌شود یا خیر. بنابراین در این کار خیلی به خودم سخت می‌گیرم، زیرا قرار است پای این آثار را امضاء بزنم. امضای هنرمند باید برایش اعتبار بیاورد و از طرفی دیگر یک اثر نقاشی باید برای جامعه‌ هنری آورده‌ای داشته باشد. به طور مثال زمانی که طراحی چهره یک اندیشمند به من سفارش داده می‌شود من باید سنگ تمام بگذارم تا برای مخاطب هم آورده داشته باشد، چرا که این فرصت را ندارم که از یک سوژه بارها نقاشی کنم، این اثر فقط قرار است یک بار خلق شود. *حسی که یک هنرمند در خلق نقاشی اورجینال و با بوم و رنگ دارد را در نقاشی دیجیتال هم پیدا می‌کند؟ بله. من همیشه سعی کردم اتفاق بیافتد. بسیاری از دوستان هنرمند هم که آثار من را می‌بینند می‌پرسند این را نقاشی کردی، بعد از آن عکس گرفتی و سپس اسکن کردی؟! اما زمانی که به آنها می‌گویم که این نقاشی دیجیتال است باور نمی‌کنند. یا می‌پرسند با دست کشیدی. و من می‌گویم بله با دست نقاشی کردم. انگار نقاشی دیجیتال با دست نیست! اتفاقاً نقاشی دیجیتال از جهاتی سخت‌تر است، زیرا باید همان حس نقاشی رنگ روغن را ایجاد کنم. البته این سال‌ها نرم افزارهای نقاشی پینت خیلی قوی‌تر شده‌اند و در این روند کار را تسهیل کرده و به آن سرعت می‌بخشد. اما از برخی جهات سخت‌گیری‌های خودم را هم دارم و خلق هر اثر، انرژی زیادی از من می‌گیرد. ممکن است تکمیل یک اثر ساعت‌ها وقت ببرد و در هر یک ساعت ۶ هزار تاش قلم ثبت شود؛ مگر شوخی است یک هنرمند طی ده ساعت ۶۰ هزار تاش قلم بزند تا اثری خلق شود؟ من سخت‌گیری بسیاری در کار دارم و از اولین تاش قلم تا آخرینِ آن، از دقتم سرسوزنی کاسته نمی‌شود، زیرا قرار است این اثر را امضا کنم و بنابراین نمی‌توان آن را ساده گرفت و رها کرد. گفتن ندارد، اما یکی دو سال است که اکثر ایام سال درد دست دارم. تازه من کم کار هستم. *بیشترین کاربرد نقاشی دیجیتال را در کجا می‌بینیم؟ همیشه مطبوعات و مجلات دنیا به سمت نقاشی تمایل نشان می‌دهند، چرا که نقاشی، مخصوصا نقاشی دیجیتال به روند کار سرعت می‌بخشد. البته با احترام به کار عکاسان، معمولاً سردبیران مجلات معتبر دنیا ترجیح می‌دهند روی جلدشان نشریات‌شان نقاشی باشد. زیرا در عکس عینیت و واقعیتی نهفته است که اجازه نمی‌دهد مخاطب به باطن آن شخصیت نزدیک شود. نقاشی این ظاهر را کنار می‌زند و عینیت را برمی‌دارد و مخاطب می‌تواند به لایه‌های زیرین آن شخصیت نزدیک شود. اکثر مجلات معتبر دنیا مانند تایم، اکونومیست، نیوزویک و ... روی جلدشان نقاشی است. *اقبال مطبوعات و مجلات داخلی به استفاده از نقاشی دیجیتال چطور است؟ در ایران ما هم به این سمت حرکت کرده‌ایم و برخی مجلات مانند نشریه سازندگی، اندیشه پویا، عصراندیشه، خردنامه تا زمانی که منتشر می‌شد و همشهری جوان... این کار را انجام می‌دهند. البته این را هم باید گفت که معمولاً ما ایرانی‌ها یا چهل ستون می‌سازیم یا بیستون، وقتی چیزی را شروع می‌کنیم تا آن را از سکه نیندازیم رهایش نمی‌کنیم. متاسفانه نقاشی دیجیتال هم دچار همین وضعیت شده است. خیلی از دوستان به من پیشنهاد برپایی ورک‌شاپ می‌دهند، در حالی که ما این‌قدر نقاش دیجیتال لازم نداریم. ضمن این‌که مشخص است بسیاری از افرادی که نقاشی دیجیتال کار می‌کنند، تجربه نقاشی ندارند در حالی که باید آموزش طراحی آکادمیک ببینند و نقاشی را بشناسند تا یک اثر قابل قبول تولید کنند. *اتفاقاً این نکته مهمی است، آیا ظرایف و ایرادات در نقاشی دیجیتال بیشتر به چشم می‌آید و اینکه در این نوع نقاشی حرفه‌ای بودن یا نبودن قلم هنرمندش عیان‌تر است؟ ببینید، نقاشی یکی از رشته‌های هنری است که هنرمند خودش را خیلی زود در اثرش لو می‌دهد و حتی اگر مخاطب تخصص چندانی هم نداشته باشد به سرعت متوجه می‌شود که این فرد چندان حرفه‌ای نیست. مثلاً در نقاشی دیجیتال بخش عمده وقت من صرف انتخاب عکس می‌شود و به طور معمول اگر یک نقاشی ده ساعت زمان من را بگیرد، سه روز دنبال پیدا کردن عکس مناسب برای آن هستم و در نتیجه از هرعکسی استفاده نمی‌کنم تا آن استایل و اصلوب کار دربیاید و به فرم زیبایی برسد. *آیا نقاشی دیجیتال ظرفیت استفاده در فضاسازی شهری هم دارد؟ بله، فراوان استفاده می‌شود و گاهی هم بدون اجازه طرح‌ها را از اینترنت می‌گیرند و استفاده می‌کنند. حتی برای تمبر ملی کرونا بدون کسب اجازه طرح من تمبر شد، اما بعداً به صورت رسمی عذرخواهی و جبران کردند. البته خیلی از مراکز فرهنگی هم حرفه‌ای هستند و کپی رایت را رعایت می‌کنند. *پیشنهادتان به کسانی که به نقاشی دیجیتال علاقه دارند و می‌خواهند وارد این فضا شوند چیست؟ همانطور که پیش‌تر اشاره کردم نقاشی دیجیتال، ابزار کار نقاش است. کسانی که علاقمند به یادگیری این تکنیک هستند باید نقاشی را حرفه‌ای آموزش ببینند و با حوصله کار کنند و سپس سراغ رنگ روغن بروند و در نقاشی دیجیتال را بگذارند برای زمانی که کار را یاد گرفته باشند. فراموش نکنیم که نقاشی دیجیتال فقط وسیله‌ای است که به کار سرعت می‌دهد و هیچ‌گاه نباید نقاشی اورجینال را رها کرد. چرا که این نقاشی‌ فایل دیجیتال هستند و ممکن است سیستم ویروسی شده و از بین برود. اما در نقاشی اورجینال اگر از رنگ و مواد حرفه‌ای و با اسلوب صحیحی استفاده شده باشد تا قرن‌ها باقی می‌ماند. علیرضا ذاکری، نقاش، طراح و کارتونیست متولد سال ۱۳۴۷ در شهر گرگان است. وی فعالیت هنری خود را از سال ۱۳۶۲ به شکل حرفه‌ای با نقاشی و خوش‌نویسی آغاز کرد و از سال ۶۶ به مدت یک دهه، طراحی و نقاشی را به شکل آکادمیک را نزد استاد هادی تقی‌زاده گذراند. اولین نمایشگاه آثار علیرضا ذاکری، در سال ۱۳۶۶ در مشهد، نمایشگاه عکاسی مستند اجتماعی بود. وی در اواخر دهه ۶۰ به هنر کاریکاتور روی آورد و آغاز فعالیت کارتون مطبوعاتی او از سال ۱۳۷۲ با دبیری کاریکاتور و گرافیک روزنامه قدس بود. راه‌اندازی گروه کاریکاتور خبرگزاری فارس از جمله دیگر اقدامات اوست. وی علاوه بر نوشتن مقالات تخصصی کاریکاتور، تصویرسازی برای روزنامه‌ها و مجلات، طراحی چند صد جلد کتاب در حوزه ادبیات، طراحی پوستر و … داوری جشنواره بین‌المللی کاریکاتور کتاب، آیات شیطانی، وال استریت و… جشنواره‌های متعدد داخلی و خارجی گرافیک را در کارنامه خود دارد. آثار او در جشنواره‌های معتبر کاریکاتورحضور یافته و جوایزی در زمینه کاریکاتور و گرافیک از کشور‌های ژاپن، چین، مقدونیه انگلیس و ایران دریافت کرده است. از آخرین جوایز ذاکری، کسب جایزه طوبای زرین از نهمین جشنواره تجسمی فجر در سال ۱۳۹۵ و جایزه و مدال زرین بخش نقاشی پنجمین جشنواره هنر مقاومت در سال ۱۳۹۷ بوده است. ذاکری در سال ۱۳۹۰ درجه ۲ هنری را از وزارت ارشاد دریافت کرد. مجموعه کاریکاتور‌های «مویه‌هایی درباد» با موضوع دفاع مقدس از مهم‌ترین آثار ذاکری به شمار می‌رود. ذاکری معتقد است هنرمندان تجسمی باید در زمینه‌های مختلف هنری صاحب تخصص جدی باشند تا بتواند آثار بینا‌رشته‌ای خلق کرده و سبک‌های جدید هنری را ابداع کنند. از همین روی، ذاکری در کنار فعالیت حرفه‌ای در نقاشی؛ سال‌ها در زمینه گرافیک، طراحی، عکاسی، تصویرسازی، خوش‌نویسی و رشته‌های دیگر تجسمی مطالعه داشته و صاحب اثر است. همچنین با دست به قلم شدن، آثاری در زمینه شعر دارد. انتهای پیام/