به گزارش خبرنگار روابط عمومی حوزه هنری انقلاب اسلامی، امروز ۱۲ آبان ماه به مناسبت روز دانش‌آموز در سالن صفارزاده کتاب «آن سوی دیوار» که به واقعه تسخیر لانه جاسوسی اشاره دارد، نقد و بررسی شد.

در این نشست که با حضور حبیب‌الله بیطرف راوی «آن سوی دیوار»، محمد محبوبی نویسنده کتاب، حسن بهشتی پور پژوهشگر تاریخ و منتقد نشست، حمید قزوینی تاریخ‌پژوه و جمعی از اعضای باشگاه روایت انقلاب اسلامی همراه بود، به ویژگی‌های این کتاب و وقایع ۱۳ آبان و تسخیر لانه جاسوسی اشاره شد.

حبیب‌الله بیطرف راوی کتاب «آن سوی دیوار» به ضرورت ثبت وقابع برای نسل بعد پرداخت و سپس به ۳۰ جلسه‌ای اشاره کرد که می‌تواند منبع مطالعاتی برای پژوهشگران باشد.

تمرکز بر مسائل بعد تسخیر سفارت

وی همچنین درباره انتخاب عنوان «آن سوی دیوار» برای کتابش گفت: علی‌رغم اینکه روایت، گزارش و مدارک آمده در کتاب از دوره قبل از تسخیر لانه جاسوسی است ولی تمرکز این اثر بر توضیح مسائلی است که بعد تسخیر اتفاق افتاده است و شاید برخی علاقه‌مند باشند تا از بخشی از جزئیات آن آگاه شوند. این کتاب حرکات دانشجویی، پیروزی انقلاب اسلامی و تثبیت انقلاب و بعد اقدامات برای ایجاد تشکل سراسری دانشجویان مسلمان سراسر کشور را روایت می‌کند.

بیطرف در تسخیر لانه جاسوسی، نشر دیدگاه امام و کمک به یاران امام در دفاع از میهن و آگاه‌سازی را مطرح کرد و افزود که در کتابش ماجرای تسخیر سفارت آمریکا و بعد آزادی گروگان‌ها بر اساس حقیقت مطرح شده است.

وی با اشاره به اسناد بدست آمده و مدارک ترمیم شده از سفارت آمریکا یادآور شد که ایجاد غائله در نقاط مختلف کشور از اهداف آمریکا بوده و ۱۳ آبان راهکاری ابتکاری و تاثیرگذار در خنثی کردن این توطئه‌ محسوب می‌شود.

وی در پایان سخنش تاکید کرد که در کتاب «آن سوی دیوار» به صورت شفاف و تحت عنوان دانشجوی مسلمان گفته شده که در ماجرای تسخیر چه کسانی نقش داشتند. در این کتاب به این سوال که چه کسانی، چه زمانی، چرا، چگونه لانه جاسوسی را تسخیر کردند جواب داده است.

حسن بهشتی پور پژوهشگر تاریخ و منتقد این نشست نیز، به کمبودها و محدودیت منابع در پرداخت به ماجرای تسخیر سفارت آمریکا اشاره کرد و از این حیث انتشار «آن سوی دیوار» را نقطه عطفی در ثبت حقیقت دانست.

وی ادامه داد: این کتاب سراغ فردی رفته که دست‌اندرکار در تسخیر سفارت آمریکا بوده و در این واقعه نقش‌آفرینی کرده است. در کتاب «آن سوی دیوار» ثبت سند تاریخی انجام شده است.

این پژوهشگر تاریخ با یادآوری اینکه کتاب «آن سوی دیوار» ۹ فصل دارد که در بخش نخست به معرفی حبیب‌الله بیطرف پرداخته شده تا مخاطب متوجه شود که با چه کسی مواجه است و چطور شد که وی در تسخیر سفارت نقش‌آفرینی کرده است.

انتخاب عنوان

وی ادامه داد: در این کتاب صداقت موج می‌زند به طوریکه حتی مخالفان هم به این نکته اذعان دارند که وقتی آن را می‌خوانند تحت تاثیر آن قرار می‌گیرند. همچنین نام کتاب هم برگرفته از تاویلی است که سیداحمد خمینی از زبان امام (ره) مطرح کرده و به این نکته اشاره دارد که تسخیر سفارت عبور از دیوار سلطه محسوب می‌شود و این واقعه بیشتر یک نمایش سیاسی بزرگ و اعلان جنگ به ابرقدرت در عرصه نمادها بوده است.

بهشتی پور در بخشی از سخنانش به مستندات در پیوست کتاب که آن را از شکل گزارش شفاهی خارج کرده انتقاد کرد و افزود که «آن سوی دیوار» نه صرفا داستان و نه صرفا به بیان تاریخ پرداخته بلکه در این کتاب نقش راوی و نویسنده مکمل هم بوده است.

جای خالی پرداخت به تاثیرات بین‌المللی

وی همچنین در بخش دیگری از سخنانش به مشکلات این کتاب اشاره کرد و گفت: ذات کتاب با یک نفر است و در حال طرح کردن موضوع بزرگ گروگان‌گیری و ۱۳ آبان برای مخاطب است. کتاب با یک راوی که مسلط به موضوع است، عظمت واقعه را بیان می‌کند. آنچه باید به آن توجه شود بخش بین‌الملل آن و تاثیراتی است که تسخیر سفارت در سطح بین‌الملل دارد و جا دارد در کتاب به آن نیز پرداخته شود.

این منتقد افزود: در بحث پاورقی هم برداشت من این است که تاریخ شفاهی باید با معیار مهمی برای گویاسازی همراه باشد و موضوع اصلی کتاب را پرورش دهد یا در بهتر جاافتادن موضوع کمک کند در حالیکه اکثر پاورقی‌های کتاب «آن سوی دیوار» مختص افرادی است که ربط مستقیمی با موضوع ندارند.

وی نکته مهم دیگر که باید در کتاب به آن پرداخته می‌شد را تعیین تکلیف نسبت به خوب یا بد بودن گروگان‌گیری دانست.  

حسن بهشتی پور در ادامه بیان کرد که راوی موضوع گروگان‌گیری را به شکل لطیفی مطرح کرده و نویسنده با هوشمندی موضوع گروگان‌گیری را برای مخاطب جاانداخته و گفته که این حرکت، کاملا امنیتی بوده چراکه احساس شده که آمریکا در حال توطئه، مداخله و تهدید بوده و تسخیر سفارت اقدامی کاملا پیشگیرانه بوده است.

وی  همچنین در خصوص نام این کتاب تشریح کرد که دیوار نمادی از سلطه، بی‌اعتمادی و وابستگی به آمریکا است و عنوان «آن سوی دیوار» به رهایی از وابستگی و سلطه تاکید دارد.

محمد محبوبی نویسنده کتاب «آن سوی دیوار» این اثر را محصول مصاحبه‌هایی دانست که ۲۰ سال پیش فخرزاده و بهشتی پور انجام داده‌اند.

وی با اشاره به کتاب‌های غربی‌ها درباره بحران گروگان‌گیری به این نکته پرداخت که «آن سوی دیوار» دو خلا را به خوبی پوشش داده اول پرداختن به روایتی کمتر گفته شده از تسخیر سفارت و دیگری روایت جنبش دانشجویی است.

نویسنده «آن سوی دیوار» پاورقی این کتاب را در راستای اشاره به دانشجویان مسلمان که در تسخیر سفارت آمریکا دست داشته‌اند و نامشان در جایی برده نشده دانست.

روایت منصفانه

حمید قزوینی تاریخ‌پژوه نیز در بخش دیگری از این نشست به متن ساده، روان و یک دست کتاب اشاره کرد که نشان می‌دهد راوی اهل اغراق نیست و دچار هیجان‌زدگی هنگام روایت نشده و منصفانه روایت را انجام داده است.

وی همچنین به تسلط نویسنده نسبت به موضوع پرداخت و از تعامل خوب راوی و نگارنده اثر سخن گفت.

این تاریخ پژوه همچنین عنوان کرد: راوی آرشیو شخصی خود را با اسناد و مدارک ارائه داده و اینها اتفاقات خوبی در شکل‌گیری و ارتقای اثر است. کتاب حشو و زوائد ندارد و همان چیزی است که حبیب الله بیطرف در ذهن دارد.

وی در بخش دیگری از سخنانش از پاورقی دفاع کرد و گفت: «آن سوی دیوار» کتاب تسخیر لانه جاسوسی نیست بلکه اشاره به بخشی از جنبش دانشجویی است که به عنوان سند تاریخی می‌تواند در راستای مستندسازی باشد. ضمن اینکه به مخاطب این امکان را می‌دهد که بفهمد راوی چطور به ماجرا وارد شده است.

قزوینی به حفظ لحن و ادبیات راوی در کتاب اشاره کرد و یادآور شد که «آن سوی دیوار» شخصیت راوی را به خوبی بازتاب داده است.