به گزارش روابط عمومی حوزه هنری انقلاب اسلامی، علیرضا نادعلی سخنگوی شورای شهر در حاشیه بازدید از دست‌سازه‌های اسرای ایرانی و عراقی گفت: برادران و خواهران دغدغه‌مند حوزه هنری از هنرمندان گرفته تا فعالان حوزه فرهنگی و هنری همواره بالندگی داشتند و تلاش‌هایشان با برگزاری نمایشگاه «آوازهای دوردست» جامعه را با عطر ایثار از چارچوب هنر آغشته کرده است.

وی ادامه داد: دست‌سازه‌های اسرای جنگ، از بدیع‌ترین موضوعاتی است که ما قریب به ۳۰ سال کار نکرده درباره آن داریم و به آن اندازه پرداخته نشده است. آزادگان و اسرای ما که در شرایط بسیار سختی زیستند کسانی هستند که وقتی از نزدیک با آنها نشست و برخواست می‌کنیم می‌بینیم که هنوز ناگفته‌های بسیاری دارند.

سخنگوی شورای شهر افزود: اگرچه خیلی از اتفاقات قابل بازگو کردن نیست و آزادگان دوست ندارند به آن بپردازند یا نمی‌خواهند مخاطبان این درد و این رنج را با شنیدن وقایع سخت تحمل کنند ولی از نظر من روایت این ایثارگری نباید فراموش شود چراکه این موضوع هم بخشی از جهاد تبیین است. خصوصاً که گاهی رنگ و بوی هنر هم پیدا کند.

تبادل فرهنگی ملت‌ها

وی با تاکید بر اینکه بهترین شکل انتقال محتوای یک پیام استفاده از ابزار هنر است عنوان کرد: ما در نمایشگاه «آوازهای دوردست» دیدیم خیلی از اتفاقاتی که توسط اسرا در زندان‌ها و اردوگاه‌ها رقم خورده بود، جنس هنری داشت. این از مظلومیت جمهوری اسلامی است که ما در خاطرات و دست‌سازه‌های اسرای ایرانی می‌بینیم بسیاری از چیزهایی که بازمانده وسایل و ابزار بسیار ساده و از نیازمندی‌های اولیه و حیاتی برای زندگی بود. در حالی که در ایران حضور اسرای عراقی یک بهانه و وسیله‌ برای انتقال پیام‌های انقلاب اسلامی و صدور انقلاب تلقی می‌شد و در دوره اسارت تقریباً همه امکانات در اختیارشان قرار می‌گرفت و آثار هنری به تولید می‌رسید. وقتی اسرای ایرانی از خیلی از امکانات محروم بودند اینجا ایرانی‌ها امکانات در اختیار اسرای عراقی قرار می‌دادند و آنها هم این توجه را با محبت خودشان در آثار هنری نشان می‌دادند.

نادعلی در ادامه بیان کرد: غیر از بحث اسارت، تبادل فرهنگی بین ملت‌ها و مردم دو کشور خیلی توجه‌ها را به خودش جلب می‌کند. این تبادل از اینجا تا آیین پیاده‌روی اربعین اتفاق می‌افتد و وقتی همه ارتباط و تبادلات فرهنگی بین دو ملت ایران و عراق را نگاه می‌کنیم می‌بینیم که این موارد در یک پیشینه رقم خورده و الان به بالندگی به بلوغ خود رسیده است. ضروری است که باید برای حفظ این‌ دست‌سازه‌ها همتی شود و یک موزه دائمی یک راه‌اندازی شود چون آثار نمایشگاهی چون «آوازهای دوردست» برای نسل‌های بعد پیام‌های خیلی جذاب و تاثیرگذاری خواهد داشت.

وی با تاکید بر اینکه نگاه ایران اسلامی در دنیا به جنگ متفاوت با بقیه ملت‌ها و کشورهای دیگر است عنوان کرد: معمولا ملت از آثاری که از جنگ باقی مانده بدشان می‌آید و از جنگ به عنوان یک پدیده خشن که دل‌ها را چرکین می‌کند یاد می‌کنند ولی ما نگاهمان به جنگ همواره به گونه‌ای بوده که آثار باقی مانده از آن یک اندوخته معنوی بسیار فزاینده و تاثیرگذار است. مردم ما از سیره شهدا در زندگی و در مدیریت کردن آن  به عنوان الگو استفاده می‌کنند. جنگ‌های ما همواره دفاع از آب و خاک و ناموس بوده و جنگ اخیر که ۱۲ روز طول کشید هم تجاوزی بود که رژیم صهیونیستی و امریکا به ما داشت و از سرداران گرفته تا دانشمندهای هسته‌ای و مردم کوچه و بازار مظلومیتشان مشخص شد و به نظرم گفتن و بیان کردن آن جز با هنر ممکن نیست.

این مدال افتخاریست کسی جز ما ندارد

علی بخشی‌زاده معاون صدای سازمان صداوسیما در بازدید از دست‌سازه‌های اسرای ایرانی و عراقی گفت: جنگ ۸ ساله تحمیلی بر ایران اسلامی برگ‌های مختلفی دارد و یک برگ آن برگ شهادت، یک برگ آن برگ اسارت، یک برگ آن برگ مجاهدت و جانبازی است.  اسارت طبعاً خاطرات تلخ و شیرینی دارد  و یکی از مواردی که اسرای ایرانی با آن مواجه بودند اوقات فراغت بود. در این اوقات فراغت اسرا آثاری را می‌ساختند که دیدنشان امروز من را به حدود ۴۳ سال پیش برد.

وی افزود: آنچه امروز در «آوازهای دوردست» در معرض دید قرار گرفته تمام خاطرات اسارت را یادآوری کرد. این یاد برای بسیاری از آزادگان افتخارآمیز است چون اسارت نبود و به گفته عراقی‌ها در روزهای آخر اسارت، شما امیر هستید و ما اسیر شما هستیم. او می‌گفت که ما نتوانستیم یک ایرانی  را همفکر خود کنیم لذا تعبیر من از اسارت این است که خانه عشق است اینجا، گوشه زندان نباشد، این مدال افتخاریست کسی جز ما ندارد.

سند تبیینی برای نسل آینده

یعقوب سلیمانی معاون فرهنگی و آموزشی بنیاد شهید و امور ایثارگران پس از بازدید از دست‌سازه‌های اسرای ایرانی و عراقی در گالری عالی با بیان اینکه امروز نگاه به هنر تجسمی مانایی و ماندگاری دارد گفت: بیشتر آزادگان ما سالها در شرایط سخت زیست کردند و با محدودیت‌های وافری که حداقل یک زندگی دسته جمعی باید دارا باشد، زندگی کردند و متاسفانه انسجامی نبوده که هنر اسرا را هنرمندانه به تصویر بکشد. برگزاری این نوع نمایشگاه‌ها یک درس است. نمایش خلاقیت‌های آزادگان تبیینی است که اقتدار، مظلومیت‌ها و فشارهایی که بر آزاده و اسرای ما در دوران رژیم صدام وارد می‌شد را ممکن می‌کند.

وی ادامه داد: اگر قرار باشد به مانایی ایستادگی و مقاومت توجه کنیم یکی از راه‌هایش پرداختن به خلاقیت‌هایی است که اسرای ما داشتند. نیاز است که این ابتکارات در جایی نگهداری شود تا به عنوان سند تبیینی برای نسلی که این دوران را ندیده باقی بماند.

سلیمانی عنوان کرد: زمان در گذر است و آنچه می‌ماند نگاه هنری و هنرمندانه به خلاقیت‌ها و ابتکار عمل اسرای جنگ است. هرچه زمان می‌گذرد ما به آن نوع نگاه معنوی، الهی و مقتدرانه‌ای که آزادگان در شرایط سخت و در فشارهای مضاعف داشتند، نیاز داریم و امروز بخشی از آن در قالب نمایشگاه «آوازهای دوردست» به تصویر کشیده شده است.

وی ادامه داد: آنچه به عنوان دست‌سازه به نمایش در آمده و اسرای جنگ با هنر و قلمشان نشان داده‌اند نشانگر مظلومیت جمهوری اسلامی  و رزمندگان آن است. به واسطه چنین رویدادی ما می‌توانیم قضاوتی داشته باشیم که ایرانی‌ها در اردوگاه عراق با محدودیت دنبال خلاقیت بودند و اسرای عراقی در اردوگاه ایران همه امکانات برای بیان خلاقیت و بروز و ظهور دادن ابتکارات و ابداعاتشان را در دسترس داشتند. 

سلیمانی در پایان سخنانش به ضرورت تاسیس موزه اسارت تاکید کرد و یادآور شد: لازم است تا این دست‌سازه‌ها در فضایی تخصصی نگهداری شود و با انتشار فراخوان همه آزادگان یادگارها و دست‌سازه‌هایشان را به موزه اهدا کنند تا با هدف بیان مقاومت و ایثار و ازخودگذشتگی آزادگان ثبت شود.

دست‌سازه‌های ارزشمند اسرای ایرانی

سردار علی‌محمد نائینی سخنگو و معاون روابط عمومی سپاه پاسداران که دیگر بازدیدکننده نمایشگاه «آوازهای دوردست» بود نیز گفت: زمانی ارزش و اهمیت برگزاری نمایشگاه‌هایی چون «آوازهای دوردست» مشخص می‌شود که در فضای سنگین عملیات روانی این خلاقیت ها ظهور و بروز پیدا کند چون حزب بعث عراق با ظرفیت منافقینی که در عراق حضور داشت خیلی تلاش کرد تا روحیه اسرا را در هم بشکنند و آنها را با خود همراه کنند که مطلقا در این زمینه شکست خورد.

دیدن برنامه تلویزیونی منافقان در اردوگاه‌های عراق الزامی بود یا در تمام اردوگاه‌ها منافقان نیروی تبلیغی داشتند و روی روان و روحیه اسرای ما کار می‌کردند. در شرایطی که محرومیت بسیار زیادی به لحاظ امکانات وجود داشت و عملیات روانی حساب شده و شدیدی برای در هم شکستن روحیه اسرای ایرانی انجام می‌شد، اسرای ایرانی دست‌سازه‌هایی را تولید کردند که ارزش چندبرابری پیدا کرد.