به گزارش روابط عمومی حوزه هنری انقلاب اسلامی، درسگفتار «سفر به قلب اسطوره؛ تحلیل ساختار و تزیینهای اسطورهای در ادبیات داستانی و هنر» با تدریس علی عباسی از بیستوسوم شهریورماه آغاز میشود. این درسگفتار با تکیه بر رویکرد «اسطورهـنقد» و «اسطورهـتحلیل» میآموزد که چگونه متون ادبی و نمایشی را بهجای نشانهها، بر پایه نمادها و ساختارهای اسطورهای بخوانیم. این رویداد آموزشی در روزهای یکشنبه ساعت ۱۶:۳۰ به مدت پنج جلسه، حضوری و مجازی برگزار میشود.
چرا باید درباره ساختار و تزئین اسطورهای بدانیم؟
«اسطورهـنقد» و «اسطورهـتحلیل» میکوشند انسجامهای پنهان و بنیادی را که الگوهای اسطورهای بر یک متن هنری تحمیل میکنند، آشکار کنند. حضور یک یا چند اسطوره در متن، «تزئین اسطورهای» آن را شکل میدهد و ساختار تخیلی و نحوی اثر را میسازد. این اسطورهها همان نیروی محرک و پیونددهنده اثر با عمیقترین لایههای انسانی و جهانی هستند.
هسته این ساختار، «میتم»ها (Mythemes) یا واحدهای کوچک اسطورهای است؛ عناصر تکرارشوندهای مانند صحنهای خاص، وضعیتی ویژه یا ویژگی یک قهرمان که معنای اسطورهای تولید میکند. شناسایی یک الگوی اسطورهای زمانی ممکن است که این واحدها بهاندازه کافی در متن تکرار شوند. برای کشف اسطورههای پنهان، ضرورتی به نام بردن مستقیم خدایگان یا قهرمانان نیست؛ کافی است کنشها، مکانها و شخصیتها شباهتی بنیادین با عناصر اسطورهای داشته باشند. درست در این لحظه، پیوند روایت و اسطوره روشن میشود: یافتن کنش اسطورهای که جوهر هر داستان و اسطوره را در خود دارد.
در این درسگفتار از چه حرف میزنیم؟
این درسگفتار با تکیه بر رویکرد «اسطورهـنقد» و «اسطورهـتحلیل» میآموزد که چگونه متون ادبی و نمایشی را بهجای نشانهها، بر پایه نمادها و ساختارهای اسطورهای بخوانیم. محور اصلی درسگفتار، شناسایی «میتمها» بهعنوان اجزای بنیادین هویت هر اثر و درک پیوند آنها با فرهنگ خالق اثر است. برای رسیدن به این هدف، شناخت نظاممند اساطیر یونانی بخش مهم آموزش خواهد بود. درسگفتار با تحلیل نمونههایی از داستانهای کوتاه، سکانسهای شاخص فیلمها و حتی آگهیهای تبلیغاتی، این رویکرد را بهصورت عملی به مخاطب نشان میدهد و ارتباط آن را با تخیل و ساختارهای خیالپردازی آشکار میکند.
مدرس این درسگفتار کیست؟
علی عباسی عضو هیأت علمی گروه زبان و ادبیات فرانسه دانشگاه شهید بهشتی و از پژوهشگران برجسته حوزه نشانهشناسی، اسطورهشناسی و تحلیل ادبی است. او مدرک دکترای خود را در رشته زبانشناسی و نشانهشناسی از دانشگاه لیموژ فرانسه دریافت کرده و دارای بیش از ۱۹۰ مقاله علمی در کنفرانسها و ۱۳۰ مقاله پژوهشی منتشرشده در مجلات تخصصی است. علی عباسی علاوه بر تألیف و ترجمه چندین کتاب کلیدی در زمینه نقد اسطورهای و نشانهشناسی، طی سالیان متمادی در تدریس و پرورش رویکردهای نوین تحلیل متون ادبی و هنری، جایگاه ویژهای یافته است.
این درسگفتار برای چه کسانی مناسب است؟
این درسگفتار ویژه همه علاقهمندان به ادبیات داستانی، سینما و هنرهای نمایشی است؛ از نویسندگان و پژوهشگران ادبیات گرفته تا هنرمندان و دانشجویان رشتههای هنر که میخواهند فراتر از داستان و تصویر، ساختار عمیق و پنهان اسطورهای آثار را کشف کنند. مخاطبان این درسگفتار با بهرهگیری از رویکرد «اسطورهـنقد» و «اسطورهـتحلیل»، یاد میگیرند چگونه میتمها و الگوهای اساطیری را در متنها و تصویرها شناسایی کنند و بفهمند این الگوها چگونه هویت و معنا را در اثر شکل میدهند.
این درسگفتار فرصتی است برای کسانی که میخواهند آثار هنری را نه فقط ببینند یا بخوانند، بلکه بخوانند و ببینند که چگونه هر جمله و هر تصویر با ریشههای هزارساله اسطوره گره خورده است.
شیوه اجرایی کلاس چگونه است؟
در این درسگفتار تلاش داریم به پرسشها و موارد زیر بپردازیم:
- اهمیت اسطوره کدام است؟ تعریف اسطوره کدام است؟ شباهتهای اسطوره و روایت کدام است؟ چرا تصویر و نماد پایه و بنیان اسطورهها را تشکیل میدهند و نشانهها نقش مهمی در این روایتهای اسطورهای ندارند؟ چرا نشانهها نمیتوانند در اسطورههای ناب حضور داشته باشند؟ براین اساس، تفاوت بنیادین بین نماد و نشانه کدام است؟ چرا رویکرد ساختارگرایی، و نشانهشناسی توانایی رمزگشایی نماد را ندارند و در ادامه توانایی یافتن معنای پویا و گفتمانی اسطوره را ندارند، در صورتی که این دو رویکرد معنای یخزده و مکانیکی اسطوره را نشان میدهند؟
- سه نوع یا سه تیپ اصلی اسطوره غرب کدام است و چگونه در آثار هنری و ادبی دیده میشود؟
- تیپ اسطورهای عدالت و نظم (هرکول نماینده آن)
- تیپ اسطورهای ...؛
- تیپ اسطورهای ...؛
- ساختار هرمی اسطوره یونان چگونه تولید معنا میکند و چگونه در آثار هنری و ادبی نشان داده میشود؟
- معرفی و تحلیل اسطوره آفرینش جهان از منظر فلسفه یونان.
- تحلیل چگونگی حرکت از بینظمی کامل به نظم کامل.
- حضور یک ساختار سلسله مراتبی در تقسیم قدرت در اسطوره یونان.
- معرفی نسل اول، نسل دوم و نسل سوم خدایگان یونانی و ارتباط آنان با آثار هنری.
- اهمیت سه جنگ بزرگ زئوس (تیتانو ماشی، ژیگانو ماشی و جنگ با تیفون) در آثار هنری کدام است؟
- تحلیل چهار مجازات بزرگ و مهم زئوس علیه کسانی که بر او شورش کردند: اطلس، ایگزگون، سیزیف، آکلِپیوس.
- چگونگی گذر از آسمان المپ به زمین. اهمیت بنیادین پرومته در این عبور و اهمیت و جایگاه پرومته در فلسفه انسانگرایی غرب کدام است؟
- اهمیت جنگ تروا کدام است؟ چرا نقشة جنگ تروا در کوه المپ و به وسیلة زئوس برای انسانها کشیده شد و چرا در ادامه این جنگ، زئوس از اولیس، فناپذیر و میرا، میترسد.
علاقمندان برای ثبتنام و کسب اطاعات بیشتر میتوانند در پیامرسانهای بله، ایتا، واتساپ و تلگرام به شماره ۰۹۹۱۴۵۴۰۲۴۲ پیام ارسال کنند.
نظر شما