۱۴۰۴.۰۴.۲۳

فاطمه شریفی- خبرنگار، در روزگاری که رسانه‌ها و روزمرگی‌ها، چهره انسان‌ها را بی‌روح و روایت‌ها را کم‌جان کرده‌اند، هنر خیابانی—به‌ویژه گرافیتی—به یکی از آخرین سنگرهای حفظ هویت، خاطره و همدلی بدل شده است. علی میرفتاح، هنرمند ایرانی و روزنامه‌نگار باسابقه، در تازه‌ترین پروژه‌اش با اجرای مجموعه‌ای از گرافیتی‌های پرتره شهدا بر دیوارهای تهران، گامی مؤثر و خلاقانه در این مسیر برداشته است.

به گزارش روابط عمومی حوزه هنری انقلاب اسلامی به نقل از فرهیختگان، این پروژه داوطلبانه، واکنشی هنری به حملات اخیر اسرائیل و شهادت جمعی از سرداران، دانشمندان هسته‌ای است؛ چهره‌هایی که ممکن است در گرداب سرعت اخبار و روزمرگی گم شوند. میرفتاح در یادداشتی اینستاگرامی نوشته است: «این کار اندکی است که از دست منِ بی‌هنر ناتوان برمی‌آید… ان‌شاءالله رفقای نقاش و گرافیست به این نهضت شبانه بپیوندند».

پرتره‌های اجراشده، با استفاده از تکنیک استنسیل و اسپری، چهره‌هایی واقعی را با خطوط مینیمال اما احساسی ترسیم می‌کنند؛ چهره‌هایی که بر بستر متن‌هایی همچون «نام جاوید وطن» یا ابیاتی از حافظ («ثبت است بر جریده عالم دوام ما») جای گرفته‌اند. این ترکیب تصویر و واژه، علاوه بر افزودن لایه‌ای ادبی به اثر، هنر میرفتاح را در مرز نقاشی، شعر و روزنامه‌نگاری حرکت می‌دهد. گرافیتی‌های او همچون تابلوهای عمومی تاریخی در خیابان‌ها عمل می‌کنند. در سکوت شبانه و بیرون از ساختار رسمی، به‌نحوی اعتراضی اما عاطفی، مقاومت در برابر «انسان‌زدایی» را روایت می‌کنند. به‌قول خودش، این پروژه تلاشی است برای آن‌که «از رضاها و عباس‌ها، تنها نامی بر سنگ باقی نماند.»

گرافیتی در کشاکش روزهای انقلاب، ممنوعیت چاپ و نگهداری عگس امام خمینی (ره) و غیبت شبکه‌های اجتماعی دیوارهای تهران را به آلبومی از تصاویر او مبدل کرده بود. دست‌هایی که رد خون را به دیوار می‌سپرد بر جنایات رژیم طاغوت گواهی می‌داد و صدای فریاد اعتراض را به زبان هنر به گوش مردم می‌رساند. آثار پیشین این حوزه بیشتر بر بیان اعتراض یا نقد سیاسی تمرکز داشتند، میرفتاح به‌جای برانگیختن واکنش سریع، به تأمل و گفت‌وگوی تاریخی دعوت می‌کند. کار او نه نفی سنت است و نه صرفاً ادامه آن؛ بلکه تلاشی تازه برای پیوند میان حافظه جمعی، فضای شهری و گفت‌وگوی بین‌نسلی است.

این آثار تنها خیابان را زیباتر نمی‌کنند، بلکه آن را به رسانه‌ای مردمی و ملموس بدل می‌سازند. مخاطب، رهگذری عادی است که ممکن است نامی بشنود، مکثی کند، عکسی بگیرد و در دل خود به داستان آن شهید پل بزند. در شرایطی که خطر فراموشی جمعی همواره در کمین جوامع است، این نقش‌ها حکم تذکر و تلنگر دارند.

از نگاه بسیاری از تماشاگران این نمایشگاه خیابانی، فعالیت علی میرفتاح بیش از آن‌که صرفاً یک پروژه هنری باشد، نوعی دعوت عمومی است؛ حرکتی برای تبدیل شهر به یک بستر زنده یادآوری. او نه تنها شهدا را به تصویر می‌کشد، بلکه با زبان هنر از دیگران می‌خواهد روایت‌ها را زنده نگه دارند، به «نهضت شبانه» بپیوندند و اجازه ندهند صدای مظلومیت شهدا در ازدحام شهر خاموش شود.

بیشتر بخوانید:

مرتضی سرهنگی: باید یک روایت صحیح از جنگ داشته باشیم

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha