به گزارش روابط عمومی حوزه هنری و به نقل از اداره رسانه و ارتباطات مرکز آموزش حوزه هنری؛ نشست رونمایی از نشریه «برداشت» روز چهارشنبه 7 خرداد در سرای شهید چمران حوزه هنری برگزار شد. در این مراسم، مدیرمسئول مجله فیلم‌نگار با بیان اینکه این نشریه در ۲۷۸ شماره منتشر شده است، افزود: ما در فیلم‌نگار به‌صورت تخصصی به نقد فیلمنامه‌ها می‌پردازیم. در ابتدای کار با کمبود منتقد فیلمنامه مواجه بودیم و گفته می‌شد این نشریه چند شماره بیشتر دوام نخواهد داشت. اما به شکلی کار ادامه یافت که بعد از ۲۴ سال خود بنده هنوز از مقالات فیلم‌نگار می‌آموزم؛ چرا که به حدی دایره بحث در فیلمنامه‌نویسی گسترده است که یادگیری در آن انتهایی ندارد.

نصرت‌الله تابش با اشاره به اینکه برخی نکات مورد تاکید فیلمنامه حتی در دانشگاه‌ها تدریس نمی‌شود، ادامه داد: فارغ از این ارتباط سینما با سایر حوزه‌ها موجب شکل‌گیری دنیای وسیعی برای نقد فیلمنامه‌ها خواهد شد و منتقد فقط در بخش فیلمنامه با دریایی از اطلاعات و موضوعات مواجه است.

وی گفت: فقط در بحث ساختار، می‌توان ۱۷ مورد را مثال زد یا ریتم و زمان در فیلمنامه دریایی از اطلاعات است. ما در فیلم‌نگار مقالات جامعی در این خصوص منتشر کردیم و همچنان جای کار بسیار است.

وی معتقد است منتقد فیلم باید کارگردانی را مانند یک کارگردان، فیلمنامه را به اندازه فیلم‌نامه‌نویس، موسیقی را به اندازه آهنگساز و... بداند تا موفق عمل کند. اگر کسی تسلط نداشته باشد نقد او به درد فیلمساز نخواهد خورد تا کار خود را اصلاح کند و نه به درد عموم خوانندگان تا اطلاعات جامعی از فیلم کسب کنند.

وی با ذکر مثالی به ساخته استنلی کوبریک یا سه گانه ماتریکس اشاره کرد و گفت: اینکه آثار کوبریک را فیلسوفان بررسی می‌کنند یا اینکه ماتریکس طرح دنیای پست مدرن است تنها زمانی می‌تواند در نقد مطرح شود که منتقد خود اطلاعات کاملی از فیلم داشته باشد.

این منتقد و تحلیلگر فیلم تاکید کرد: لازم است هر اثری براساس خود فیلم و نه عقاید فیلمساز بررسی شود و اینکه آیا فیلمساز توانسته موضوع را به فرم برساند یا نه. در کتاب بنده با موضوع سینمای عاشورایی به این مسئله پرداخته شده است. متاسفانه اغلب منتقدان تصوری از فرم ندارند.

تابش با اشاره به اینکه این مسئله موجب می‌شود گاهی منتقد آنچه را می‌خواهد بگوید نتواند مطرح کند، ادامه داد: برخی نقدها به‌دلیل عدم تسلط بر کل فیلم به عناصر مهم اما کوچک فیلم بی‌توجه هستند.

وی گفت: در فیلم گاهی یک جز کوچک به حدی مفهوم کلیدی دارد که غفلت از آن ممکن است این تصور را به وجود آورد که منتقد اطلاع کامل از فیلم ندارد. برخی نظرات در نقدها معیار مشخص ندارد. مثلا گفته می‌شود بازیگری فلان بازیگر در فیلم ضعیف است اما هیچ معیاری برای آن طرح نمی‌شود.

مدیر مسئول مجله فیلم‌نگار با ذکر مثالی ادامه داد: جدایی نادر از سیمین از لحاظ ساختار و عناصر سینمایی فیلم قابل توجه است. فیلمساز اسارت انسان در جبر اجتماع را نشان می‌دهد اما این یکی از جبرهای تحمیل‌شده بر ماست. منتقد باید بداند نقد فلسفی همان نقد هنری نیست و نقد برای تخریب فیلمساز نیست.

وی افزود: اولین وظیفه نقد برای مخاطب، تشویق او به دیدن فیلم است. نقد باید به شکلی باشد که خود فیلمساز از منتقد بیاموزد. منتقد باید با تخصص خود فیلم نقد کند و قرار نیست به تمامی حوزه‌ها به اجبار ورود داشته باشد.

تابش با اشاره به ارزیابی یک فیلم از زوایای مختلف در مجموعه «کلینیک فیلم» افزود: ارزیابی‌ها براساس ۷۷ سوال از فیلم انجام می‌شود؛ برای مثال، فیلمنامه‌ها براساس ساختار سه‌پرده‌ای بررسی می‌شود.

وی متذکر شد: منتقد فیلم باید مطالعات مستمر داشته و حتی در حوزه‌های دیگر مانند نمایشنامه و موسیقی هم مطالعاتی داشته باشد. درون‌مایه اثر اصلی‌ترین معیار برای ارزیابی اثر است و منتقد در وهله نخست باید بداند فیلم چه می‌گوید. ایدئولوژی یا باورها، متدولوژی یا قواعد حاکم بر زیبایی و تکنولوژی یا ابزارها سه مولفه قابل بحث در فیلم‌هاست.

فیلم‌شناخت؛ نقد اجتماعی و شناختی سینما

در ادامه، مدیر موسسه فیلم‌شناخت با بیان اینکه فیلم‌شناخت موسسه تخصصی نقد فیلم است، گفت: رویکرد ما در نقد، منظر اجتماعی و شناختی است. تمامی مطالب و نقدها علاوه بر سایت فیلم شناخت در شبکه‌های مجازی و اپلیکیشن فیلم شناخت انتشار می‌یابد.

کریمی به رونمایی از شماره سوم مجله برداشت اشاره کرد و گفت: طبق توافق با نویسنده‌ها، این مجله با هدف درج نقد و تحلیل فیلم‌ها به‌صورت کارویژه منتشر شده است. در نظر داریم مجله برداشت را به شکل فصلنامه منتشر کنیم.

وی افزود: فیلم شناخت به دنبال این است ورای فضای متداول نقد فیلم‌ها به بررسی آن‌ها بپردازد. به‌ویژه توجه به مسائل اجتماعی در فیلم‌ها مورد تاکید ماست.

به گفته کریمی، بستر انتشار تحلیل فیلم‌های غیرایرانی نیز درحال برنامه‌ریزی است تا بتوان آثار سینمایی کشورهای دیگر را تحلیل کرد.

در پایان، گفتنی است؛ مدرسه هنرهای دیجیتال زیرمجموعه مرکز آموزش حوزه هنری با هدف پرورش نسل جدید هنرمندان دیجیتال، دوره‌های تخصصی و کارگاه‌های عملی متنوعی را برگزار می‌کند. علاقه‌مندان به هنرهای نوین دیجیتال می‌توانند برای ثبت‌نام در این مدرسه، به آدرس www.mahhonari.ir مسیر حرفه‌ای خود را در دنیای هنرهای دیجیتال آغاز کنند.

بیشتر بخوانید: 

مستند هنرجویان مدرسه فیلم‌سازی نور اکران می‌شود