به گزارش روابط عمومی حوزه هنری انقلاب اسلامی، در بخش ابتدای این نشست به بحث مفهوم‌شناسی و چالش‌های آن در حوزه ادبیات پرداخته شد، جایی که درک صحیح معنا از واژگان، به‌ویژه در متون دینی و قرآنی، بسیار دشوار است.

میرزایی تأکید کرد: در قرآن، کلمات مانند «آفریده شده» یا «بودن» در معانی عمیق‌تری قرار دارند و فهم آنها نیازمند تحلیل دقیق است، چرا که بدون درک صحیح معنا، کلمات تنها تکرارهای سطحی می‌شوند و عمق معنایی در آنها محو می‌شود. نکته دیگر، اهمیت معنای عمیق درک‌شده در زبان و ادبیات است که باعث لذت کشف و فهم می‌شود، همان‌طور که ناقدانی چون عبدالقادر جرجانی بر لذت فهم شعر تأکید دارند.

وی افزود: در ادامه، موضوع ادبیات مقاومت مطرح می‌شود که در زبان عربی «ادب المقاومه» نامیده می‌شود و در فارسی به عنوان ادبیات مقاومت شناخته می‌شود. این نوع ادبیات، بر اساس مبانی نظری، کارکردی برتر دارد، زیرا مقاومت را آموزش می‌دهد و در قالب ادبیات قرار می‌گیرد. اما مفهوم آن هنوز جای ابهام دارد و نیازمند تبیین است.

این نویسنده به اهمیت تعریف دقیق «ادبیات» پرداخت و اشاره کرد: در حوزه نقد ادبی، تبیین مفهوم ادبیات و تفاوت آن با دیگر متون، بسیار مهم است. نظریات مختلفی در این زمینه مطرح شده است، از جمله نظریه بازنمایی، نظریه معادل موضوعی، و نظریه‌های صورت‌گرایانه، که هر کدام به نحوی به تعریف ادبیات می‌پردازند. در نهایت، مفهوم «روایت» در زبان عربی از ریشه «روی» (برطرف کردت تشنگی) گرفته شده که نشان‌دهنده نیاز انسان به زیبایی و هنر است، و این نیاز، انگیزه اصلی خلق روایت است.

وی ادامه داد: نکته مهم دیگر، نقش زیبایی‌شناسی در ادبیات است؛ یعنی چیزی که زیبا آفریده می‌شود و احساس زیبایی را برمی‌انگیزد. ادبیات، در این دیدگاه، تقلیدی نیست بلکه بر اساس معیارهای زیبایی‌شناسانه ارزیابی می‌شود و تاثیرگذاری آن بر مخاطب، معیار مهم در سنجش ارزش آن است. همچنین، مفهوم ادبیات مقاومت به عنوان ادبیاتی که محور اصلی آن انسان مبارز است، مطرح می‌شود. شرط لازم برای این نوع ادبیات این است که متن باید زیبا و هنری باشد تا بتواند پیام مقاومت را به شکل جذاب و مؤثر منتقل کند. در غیر این صورت، حتی اگر محتوا قوی باشد، بدون شگردهای ادبی، تأثیرگذار نخواهد بود.

میرزایی با تاکید بر اهمیت نگرش هنری در ادبیات مقاومت گفت: باید از ابزارهای هنری و زبان بهره برد تا مبارزه و جهان‌بینی انسانی به صورت جذاب و اثرگذار منتقل شود. در مجموع، متن بر ضرورت تحلیل عمیق مفاهیم، شناخت دقیق عناصر ادبی و اهمیت زیبایی‌شناسی در خلق و ارزیابی آثار ادبی تأکید دارد.

وی در بخش دیگر سخنانش به بررسی مفاهیم مختلف مرتبط با ادبیات، مقاومت، و نقش آن در حوزه‌های فرهنگی و سیاسی پرداخت و اظهار کرد: در این بحث ابتدا به اهمیت زبان و امکانات آن در خلق آثار ماندگار اشاره می‌شود، جایی که زبان وسیله‌ای برای نشان دادن زیبایی و جاودانگی است و انسان با بهره‌گیری از ابزارهای هنری و شگردهای ادبی، تلاش می‌کند تا مبارزه و آرمان‌های انسانی را به تصویر بکشد. در این مسیر، ادبیات به عنوان وسیله‌ای برای مبارزه و دفاع در مقابل تهاجم و ظلم تعریف می‌شود که در آن مفهوم مقاومت نقش محوری دارد. واژه مقاومت در این متن به معنای مقابله با فشارها و تهاجمات است، چه در قالب دفاع در مقابل حمله‌های نظامی و چه در قالب مبارزه فرهنگی و اجتماعی برای حفظ کرامت و شرافت انسانی.

میرزایی بر اهمیت سبقه دینی در ادبیات مقاومت تأکید کرد و افزود: در نمونه‌های ادبیات مقاومت کشورهای منطقه مانند الجزایر، فلسطین، مصر و یمن، ارزش‌های دینی و خداپرستی در آن‌ها نقش کلیدی دارند. این ارزش‌ها، به‌ویژه مفهوم خداپرستی، در شکل‌گیری هویت و انگیزه‌های مبارزاتی مؤثر است، به‌طوری که در ادبیات مقاومت، خدا به عنوان نماد عبودیت و جایگزین هر قدرت دیگری قرار می‌گیرد.

نقش ادبیات در نشان دادن انسان مبارز، رنج‌ها، و مبارزه برای رهایی جامعه از ظلم و استبداد، از دیگر نکات مهم این نشست بود و میرزایی در این باره عنوان کرد: نمونه‌هایی از رمان‌ها و آثار ادبی فلسطین، مصر، بحرین، و دیگر کشورهای منطقه ذکر می‌شود که نشان‌دهنده تنوع موضوعات و رویکردهای ادبی در قالب ادبیات مقاومت است. این آثار غالباً بر مبارزه، رنج، و مقاومت انسان‌های مبارز تمرکز دارند و از زبان و ابزارهای هنری برای انتقال پیام‌های خود بهره می‌برند، بدون اینکه صرفاً به سیاست و مسائل روز مرتبط شوند.