چه کسی فکر می‌کرد «هندوانه»، این میوه آبدار و خوشمزه و خوش رنگ، فقط با یک برش ساده، از ماهیت خورد و خوراک به هویت مقاومت تغییر جهت دهد و علاوه بر اینکه رنگ‌های قرمز و سبز و سیاه یک قاچ از آن نماد پرچم سرزمین فلسطین شود، بتواند خیلی شیک و مجلسی سانسور و استراتژی حذف را هم در رسانه‌ها به ویژه فضای مجازی دور بزند.
اما بدانید و آگاه باشید که این یک داستان واقعی است حال اینکه تاریخ شروع این نمادسازی برای مقاومت از چه زمانی بوده نظرها مختلف و بین علما اختلاف است.
از طرفی اغلب سازمان‌های رسانه‌ای غرب گزارش داده‌اند که هندوانه یک سمبل برجسته مقاومت در طول انتفاضه اول (۱۹۹۳-۱۹۸۷) بوده، اما از طرفی دیگر وبسایت‌ها و وبلاگ‌های عربی نظری متفاوت دارند.
به این صورت که بعد از جنگ اعراب و اسرائیل در سال ۱۹۶۷، اسرائیل کرانه باختری و غزه را به اشغال خود درآورد و نمایش عمومی پرچم فلسطین را جرم‌انگاری کرد. بنابراین احتمال آن وجود دارد که در انتفاضه اول که بنیان آن بر ضد اشغالگری بوده، از هندوانه‌های برش‌خورده استفاده شده باشد.
به‌رغم این نظر، روزنامه نشنال مستقر در ابوظبی در گزارشی در سال ۲۰۲۱ مدعی شد که این داستان تا حدی قالب افسانه معاصری را به خود گرفته که اخیرا در شبکه‌های اجتماعی تکثیر یافته است؛ آن هم در شرایطی که منشأ واقعی آن در بازگویی‌ها و بازنشرهای مختلف مدفون شده است.
با این اوصاف، هندوانه به دلیل شباهت رنگ‌هایش با رنگ‌های پرچم فلسطین، دهه‌هاست که یکی از نمادهای مبارزات فلسطینیان علیه رژیم اشغالگر قدس به شمار می‌رود تا آنجا که «عبدالوهاب المسیری» متفکر فقید مصری در کتاب «زبان و استعاره» (تألیف سال ۲۰۰۲) در این باره می‌نویسد: وقتی نیروهای اسرائیلی عبور می‌کنند، فلسطینی‌ها هندوانه‌ای را از وسط نصف می‌کنند. یکی از دو نیمه را که شبیه رنگ‌های پرچم است، بالا می‌آورند تا هر عاقلی قضیه استعمار فلسطین را متوجه شود.
حال بعد از این همه نظر و بحث و پیشینه تاریخی، این بار در آبان ۱۴۰۳، هنرمندانی از سراسر دنیا آثاری تجسمی با عنصر هندوانه؛ این نماد مقاومت را در نمایشگاه بین‌المللی «همچنان طوفان» به نمایش گذاشته‌اند تا با زبان هنر از پرچم سرزمینی حرف بزنند که با وجود تلاش هشتاد ساله رژیم اشغالگر قدس، همچنان غیر قابل تسخیر است.
در یکی از آثار، کودکان آواره و زخمی و پابرهنه فلسطینی با قابلمه و ظرف‌هایی خالی در صف غذا هستند، اما برش هندوانه‌ای در ابعادی بزرگ‌تر از همه عناصر در این نقاشی جلب توجه می‌کند و با وجود سیم خاردارهایی که دورش را گرفته همچنان چشم‌نواز است و گویی در غیاب پرچم فلسطین، نقش پرچم‌داری را به عهده گرفته است.
در اثر بعدی، پوستری با پس زمینه مشکی و طرحی هندسی در مرکز تصویر دیده می‌شود. طرحی مربع و با گوشه‌هایی خمیده و نرم که قاچ عمودی از هندوانه‌ای را در برگرفته که این خود گویای همه چیز است، اما دو عبارت «Keep Fighting» و «Keep Typing» تیر خلاص را برای تداوم مقاومت بر قلب و جان مخاطب وارد می‌کند.
اثر بعدی یک تصویرسازی گرافیکی است که در آن یک مرد و دو زن از نژادها و با رنگ‌های پوست متفاوت دست بر شانه یکدیگر دایره‌ای را تشکیل داده‌اند و در حباب گفت‌وگوی مشترک آنها یک برش هندوانه دیده می‌شود و و طبق نوشته «KEEP TALKING ABOUT PALESTINE» آنها با چشمان اشک‌بار و صورت‌های اندوهگین درباره فلسطین حرف می‌زنند و نقطه اشتراک این تصویر علی رغم اندوه بسیار، امیدی است که با المان رنگ‌های شاد در لباس و پس زمینه دیده می‌شود.
در اثر بعدی یک تصویرسازی را می‌بیند که هندوانه‌ای نیمه بر سر سرباز رژیم صهیونسیتی تا بن دندان مسلح فرود آمده و او را نقش زمین کرده به طوری که مخاطب صورت سرباز را نمی‌بیند و واژه «DECOLONIZE» با فونت درشت در بالای تصویر بر هر بیشتر استعمارزدایی هندوانه این نماد مقاومت تاکید می‌کند.
«فلسطین را آزاد کنید» جمله‌ایست که به زبان بین‌المللی دور تا دور پوستر بعدی را قاب کرده، آن هم با رنگ‌های سبز و مشکی و قرمز و بقیه تصویر را برش تمیز از هندوانه‌ای کارتونی با پس زمینه سفید در برگرفته، هندوانه‌ای که در یک نقطه زنی حساب شده، مقاومت را به تصویر می‌کشد.
در تصویر بعدی،گویی یک نقاشی ساده و کودکانه بازسازی شده و در آن کودکانی بی سر دیده می‌شود چفیه و گل و در مرکز آن هندوانه، جای سر بر پیکره آنها روییده شده و در بالای تصویر نام«رفح» خودنمایی می‌کند و مجموعه این‌ها یک معنی دارد اینکه تمامیت ارضی فلسطین حذف نشدنی است.
در نقاشی بعدی، کودکان و زنی آواره سوار بر گاری می‌بینیم که همگی اندوهگین هستند. کودکان زخمی و ناراحت‌اند و شادی، آسایش، حتی آزادی آنها به یغما برده شده است، اما همراه همین دردها هندوانه‌ای سرخ و بزرگ‌تر از همه آدم‌های در تصویر وجود دارد. عنصری که این فلسطینی‌ها هر جا می‌روند آن را با خود می‌برند و آن چیزی نیست جز نماد مقاومت و استعمارزدایی که در نبودن پرچم با هندوانه نشان داده می‌شود.
۱۹۴۸، سال تاسیس رسمی رژیم اشغالگر قدس است. سالی که با تفکیک دو عدد ۱۹ و ۴۸ در دو طرف چپ و راست عمودی این تصویرسازی گرافیکی نزدیک به پوستر دیده می‌شود. اثری که با هندوانه‌ای کامل در پس زمینه و مجاهدانی چفیه به سر در میانه تصویر این نماینده نسل قیام‌کننده، جزییات بیشتری به آن اضافه می‌شود و عبارت «من النهر الی البحر» روی نوار پرچم بی رنگ فلسطین از پیروزی منجر به شکست رژیم صهیونیستی خبر می‌دهد. این در حالی است که می‌توان از این اثر پر جزییات یک طرح تمبر استخراج کرد.
نظر شما