«اسما» همسر یکی از برادران ناتنی حضرت معصومه (س) است که از دل تاریخ بیرون آمده تا از لانگ‌شات ابتدایی فیلم «اُخت‌الرضا»، راوی سفر حضرت معصومه (س) از مدینه به مرو باشد. سفری به روایت هنر هفتم تا ما با بانوی کرامت این دختر امام و خواهر امام بیشتر آشنا شویم.

«ای کاش تکلیفم را پیش از این پرسیده بودم، دوست داری اینجا بمانم و در فراغت اشک بریزم یا راه خانه را در پیش بگیرم و در راه و هر منزل حکایت رفتنت را بازگو کنم. 

پیش تو بمانم و برای مادرم غصه بخورم یا پیش او برگردم و از غم تو بی‌قرار شوم. برای فراموش نشدنت در باغی در حاشیه قم زائرت باقی بمانم یا سفیرت باشم در مدینه.»

این‌ها را «اسما» همسر یکی از برادران ناتنی حضرت‌معصومه (س) می‌گوید. او که کنیز حضرت نیز بود و خود فاطمه معصومه (س) او را با برادرش دست به دست کرد. حال «اسما»، از دل تاریخ بیرون آمده تا از لانگ‌شات ابتدایی فیلم «اخت الرضا» راوی سفر حضرت معصومه (س) از مدینه به مرو برای ما باشد. 

سفری که نقطه پایانش، نه مرو که «قم» رقم خورد آن هم به وقت دهم ربیع‌الثانی ۲۰۱ هجری، تاریخی قمری که امروز نیز مصادف با آن است و همه شیعیان را در غم از دست دادن این بانوی گرامی فرو می‌برد، اما به راستی ما از حضرت معصومه این دختر امام، خواهر امام و این بانوی مکرمه و در همه‌چیز تراز چه می‌دانیم؟ از دلیل سفرش از مدینه به مرو از روشنگری‌هایش از کلاس‌های درس و بحث و حدیثش؟

پاسخ کوتاه و کمی ناراحت‌کننده است؛ کم، اندک، به قدر زیارت در قم و خواندن چند خط و چند صفحه و شاید تورق چند کتاب. 

البته من و شمای نوعی حق داریم کم بدانیم، چراکه تاریخ برای این مهم کم گذاشته و به گفته پژوهشگران این عرصه اگر تعداد صفحات تحقیق و پژوهش درباره حضرت معصومه (س) را جمع کنیم، بعید است به ۲۰۰صفحه مفید در قطع وزیری برسد، ولی کدام کار در این عالم است که منشأ اثر باشد و آسان؟ مطمئناً هیچ کاری چنین ویژگی ندارد. پس اگر کسی چیزی بخواهد، تخصصش هم داشته باشد با توسل و توکل هم می‌شود آنچه باید بشود. 

در همین راستا سیدمجتبی طباطبایی هم با همین اطلاعات کم کمر همت بست به ساختن فیلمی درباره حضرت معصومه (س) و سفر ایشان از مدینه به مرو برای دیدار امام‌رضا (ع) و سرانجام فیلم سینمایی «اخت‌الرضا» با مشارکت آستان مقدس حضرت معصومه (س)، مجموعه شبکه‌های کربلا وابسته به عتبه حسینیه و از سوی سازمان سینمایی سوره تولید شد و سال گذشته در همین ایام اکران عمومی‌اش را شروع کرد. 

فیلمی که اولین اثر سینمایی‌اش با محوریت شخصیت حضرت معصومه (س) این بانوی کرامت است. فیلم خالی از ایراد نیست و نریشن‌های خوشایند ابتدایی اثر، وقتی به تعداد زیاد از دهان دیگر شخصیت‌ها نیز شنیده می‌شود کمی روایت را از خط حظ خارج می‌کند و البته شاید می‌شد نسخه این فیلم کوتاه‌تر بوده و سکانس‌هایی از آن خلاصه‌تر شود، اما وفاداربودن روایت به مستندات تاریخی موثق و در عین حال کشش قاب‌ها و بازی‌ها برای تماشای اول تا آخر داستان قابل توجه و تحسین است. 

نکته دیگر در فیلم، نشان ندادن چهره حضرت معصومه (س) و دوربین را به جای این شخصیت در قاب جا دادن است، کارگردان فیلم درباره آن اینطور توضیح داده که «الگوی من در این فیلم، مصطفی عقاد بود و هنوز بعد از چند دهه می‌بینید فیلم «محمدرسول‌الله» زنده است و نمی‌توانید بگویید فیلم تخیل فیلمساز است.» 

او همچنین درباره سیر ساخت این فیلم و بهره بردن از تجارب قبلی برای گرفتن بهترین نتیجه می‌گوید: «این اثر سینمایی یا بهتر بگوییم داکیو درام یا همان مستند داستانی، سومین تجربه تاریخی من در حوزه تاریخ اسلام بود، در آثار قبلی در جایگاه تولید یا تهیه‌کننده قرار گرفته بودم و در مورد فیلم «سلمان فارسی» یک همکاری خوب با عتبه عباسی (ع) داشتیم، بعد از بازتابی که در کشور عراق و کشورهای خلیج‌فارس از دیدن این فیلم رخ داد، برای تجربه بعدی از ما برای بازسازی یک مستند ۳۰- ۴۰ دقیقه‌ای، در عتبه حسینی و استان مقدس حضرت معصومه (س) دعوت به عمل آمد. 

یکی از چالش‌های ما این بود که خیلی نمی‌توانستیم نزدیک شخصیت معصوم و در این فیلم حضرت معصومه (س) شویم و این کار خیلی ملاحظات داشت، برای همین سعی کردیم فیلم را در سکوت کامل خبری پیش ببریم تا کمتر حساسیت‌ها برانگیخته شود. وقتی تصویربرداری فاز یک پروژه انجام شد، این دل و جرئت را پیدا کردیم که آن را تبدیل کنیم به یک داکیودرام سینمایی.»

حال این داکیودرام سینمایی که جز ایران، در آن سوی مرزها از پاکستان، لبنان و عراق گرفته تا اسپانیا به نمایش درآمده، در شبکه پخش خانگی نیز قابل تماشا و در دسترس است. اثری که با همه فراز و فرودها و مزیت‌ها و معایب اولین و تنها اثر سینمایی تولید شده درباره حضرت معصومه (س) و سفر اجباری ایشان از مدینه به مرو است. بانویی از خاندان بخشش که جا دارد در عرصه هنر و به ویژه در پرده نقره‌ای سینما به ایشان بیشتر و بهتر پرداخته شود تا همه بدانند پناه و مأمن آرامشی که مزارش در قم است، چگونه به اینجا آمده و کراماتش چه بوده که تاکنون نه تنها مردم این شهر که همه مردم ایران از برکت وجودش و جودش بهره می‌برند.