مصادف با ولادت سید مرتضی آوینی، هنرمندان روز سه‌شنبه ۲۰ شهریورماه، مراسم یادبودی با حضور هنردوستان و یاران شهید آوینی، «محمدحسین محمودیان» کارگردان مجموعه مستند امام موسی صدر و «مصطفی قاسملو» کارگردان مجموعه مستند نهضت امام خمینی (ره) و همچنین آقای «سعید فرجی» عکاس مستند اجتماعی، بر مزار ایشان برگزار شد. در این مراسم با گفت‌وگو از منش و هنر شهید اهل قلم، از این شخصیت تاثیرگذار تجلیل به عمل آمد. در ادامه متن سخنرانی مهمانان را بخوانید؛

محمودیان، کارگردان مجموعه مستند امام موسی صدر با بیان اینکه یکی از واجبات کار مستندساز این است که مقاله واقعیت در سینمای مستند از آقای آوینی را بخواند، گفت: در این مقاله، آقای آوینی به این می‌پردازد که واقعیت از نگاه او یعنی چه و تشریح می‌کند واقعیت یک ریخت، صورت، ظاهر و بطن، درون و روح دارد.

 وی با اشاره به اینکه اتفاقی که در روایت فتح افتاد این بود که این روح نه‌تنها کشف می‌شد، بلکه برای مخاطب تبیین می‌شد، بیان کرد: نریشن‌هایی که از آقای آوینی پخش می‌شد همگی به روح جنگ ارجاع داده می‌شد و تذکر می‌داد که از این روح غفلت نکنیم.

کارگردان مجموعه مستند امام موسی صدر افزود: هوشیاری مبنای عمل در مستندسازی متعهد است و تذکر به این هوشیاری وظیفه مستندساز و فیلم‌ساز است. کاری که آقای آوینی کرده اولاً هوشیار زیستن است.

محمودیان با ذکر خاطره‌ای از آخرین دیدارش با شهید آوینی به صحبت‌های خود پایان داد.

مهم‌ترین منابع شهید آوینی آیات قرآن و احادیث بودند

در ادامه مصطفی قاسملو، کارگردان مجموعه مستند نهضت امام خمینی (ره) با بیان اینکه در دوران دبیرستان نریشن‌های آقای آوینی را در روایت فتح بارها گوش داده و یادداشت برمی‌داشتم، گفت: آقای مجتبی حیدری گفت در مجموعه آژانس سو قرار است کار جدیدی به نام خانه شروع شود. از یک سال قبل مقدمه این ماجرا بود و الان به مرحله اجرا نزدیک شده است.

وی با اشاره به اینکه از عنوان این طرح و توضیحاتی که از سال گذشته جسته‌گریخته می‌شنیدم، برداشتم این بود که بنا بر کادرسازی در تمام مناطق تهران است، افزود: یک سال قبل از شهادت شهید آوینی، ایشان به‌دنبال بچه‌هایی است که دغدغه‌مند باشند و بخواهند در مورد موضوعات دفاع مقدس، شهدا، انقلاب و این موضوعات کار کنند.

این مستندساز با تاکید بر اینکه شهید آوینی افزود: اگر بخواهیم شهید آوینی را الگوی خود قرار بدهیم باید در پروژه خانه کار کنیم و یکی از الگوهای اصلی این جمع هم شهید آوینی است. به نظرم هر کس بخواهد در سطحی که شهید آوینی کار انجام می‌داد، در فیلم‌سازی انجام بدهد مسیر بسیار سختی در پیش دارد.

قاسملو در ادامه گفت: شهید آوینی با هیچ‌چیز شوخی نداشت و سینما را یک پدیده پیچیده و سخت می‌دانست و اشراف پیدا کردن به آن را یک کار سخت می‌دانست. یکی از سه جلد کتاب «آینه جادو» مربوط به نقدهای فیلم‌های سینمایی آن زمان است و چنان فیلم‌ها را بی‌رحمانه نقد کرده است.

وی همچنین با اشاره به مطالعه قرآن و نهج‌البلاغه از سوی شهید آوینی بیان داشت: شهید آوینی می‌خواست روی قصه حضرت یوسف(ع) با توجه به تفسیر و ترجمه‌های مختلف کار کند و از آن یک فیلمنامه تهیه کند. مهم‌ترین منابعی که شهید آوینی در کارهایش استفاده می‌کرد و استنادی که داشت آیات قرآن و احادیث و روایات بودند.

کارگردان مجموعه مستند نهضت امام خمینی (ره) با بیان اینکه شالوده اصلی مقاومتی که مردم خرمشهر در برابر لشکر عراقی‌ها کردند حدود چهارپنج هفته مقاومت شهری بود و هسته اصلی این مقاومت اعضای نوجوان و جوان یک کتابخانه از مسجد امام صادق(ع) بودند، گفت: پس گروه‌های فرهنگی هنری که شکل می‌گیرد می‌تواند تا این حد مهم باشد که یک شهر را نگه دارد.

قاسملو با اشاره به پروژه خانه، آن را جزو کارهای بزرگی می‌داند که ظاهرش این است که چند عکس گرفته و یک‌سری کار مستند ساخته شود اما فراتر از این، افراد می‌توانند در آینده شهر، کشور و نظام موثر باشند.

اگر مواجهه‌مان در عکاسی انسانی باشد، یعنی روایت فتح

در ادامه سعید فرجی، عکاس مستند اجتماعی با اشاره به روایت فتح و آثار و افکار شهید آوینی و اضافه شدن به گروه آن پس از شهادت ایشان گفت: این فضا برایم بسیار جذاب است. وقتی در آنجا وارد شدم با حسین‌آقا دوست شدم و می‌توانم بگویم با حسین‌آقا و آقای طالب‌زاده بزرگ شدم.

وی افزود: در همه پروژه‌هایی که کار می‌کنیم، اگر مواجهه‌مان مواجهه انسانی با افرادی باشد که از آنان عکاسی می‌کنیم می‌شود روایت فتح؛ ما می‌توانیم مانند آوینی راوی قصه‌های آدم‌های بی‌نام و نشان باشیم؛ آدم‌هایی که خدا آنها را می‌شناسد و این را از مدرسه روایت فتح یاد گرفتیم.

عکاس مستند اجتماعی با بیان اینکه آقای طالب‌زاده همیشه به ما می‌گفت سفر بروید و اگر به سفر بروید بدی‌ها و خوبی‌ها را بهتر می‌بینید و تشخیص می‌دهید، اظهار داشت: هر جا که این افراد را دیدیم در سفر بودند. آقای فلاحت‌پور وقتی شهید شد که کنار یک دوربین ایستاده بود؛ یعنی جنگنده اسرائیل یک موشک زد و مستقیماً به ایشان خورد. باید از خانه امنمان بیرون بیاییم.

فرجی با اشاره به اینکه خیلی‌ها می‌گویند چطور می‌توانیم شبیه شهید آوینی شویم؟! گفت: خیلی راحت است که شبیه شهید آوینی شویم؛ از این بابت که شهید آوینی آدم‌ها را دوست داشت و باید آدم‌ها را دوست داشته باشیم؛ در رسانه‌ای که در دست داریم می‌توانیم آدم‌ها را در یک گستره بزرگ‌تر متوجه کنیم. اگر رشد می‌کنیم و نیتمان رشد برای رسیدن به رضایت خدا باشد، خدا دریغ نمی‌کند؛ چون خدا می‌داند وقتی برای رضایت او حرکت می‌کنیم پایان آن باخت ندارد.