فرج‌اللهی این روزها با کارگاه تولید پادکست در مرکز آموزش حوزه هنری میزبان علاقه‌مندان به این رشته است. بر همین اساس اداره رسانه و ارتباطات مرکز آموزش حوزه هنری گفتگویی با وی ترتیب داده‌ است که در ادامه می‌خوانید.

* لطفا درباره پادکست و تولید آن توضیح دهید.

پادکست واژه‌ای است که فرهنگستان به‌تازگی معادل «پادپخش» را برای آن پیشنهاد کرده و مجموعه‌ای از محتواهای صوتی است که در فضای مجازی منتشر می‌شود و در اختیار دیگران قرار می‌گیرد. پادکست با رویکردهای مختلف تولید می‌شود؛ گاهی روایت یا قصه است، گاهی قرار است موضوعی را با ما در میان بگذارد، ممکن است رویکرد آموزشی داشته یا جنبه سرگرم‌کننده داشته باشد. پادپخش به‌خاطر شکل ارائه‌اش و اینکه به‌راحتی در دسترس قرار می‌گیرد و هر زمان که دلمان بخواهد می‌توانیم به آن مراجعه کنیم، محتوای صوتی نسبت به محتوای تصویری به شکل دیگری ما را درگیر می‌کند.

در قدیم فرد در محیط کار یا در تاکسی رادیو را روشن می‌کرد و گوش می‌داد و کارش را نیز انجام می‌داد. وقتی به محتوای تصویری نگاه می‌کنیم باید شش‌دانگ حواسمان جمع شود؛ البته این بدان معنا نیست کسی که رادیو را روشن کرده همه آنچه را از رادیو پخش می‌شود متوجه می‌شود؛ به هر حال شنیدن هم به معنایی به شش‌دانگ حواس نیاز دارد ولی تصویر این محدودیت را دارد که حتما باید دیده شود و با توجه به اینکه در دوره‌ای زندگی می‌کنیم که فرصت کم است، افراد از لحظاتشان استفاده می‌کنند؛ مثلا در مترو یا اتوبوس هستند پادکست گوش می‌دهند و از فرصت‌هایی که هست بهره می‌برند تا بتوانند به محتوایی که به آن علاقه‌مندند دسترسی پیدا کنند.

* درباره سرفصل‌ها و پیش‌زمینه دوره تولید پادکست توضیح دهید؟

در دوره پادکست درباره اینکه پادکست چیست و چطور می‌توانیم موضوعی شایسته و بایسته برای خود و مخاطب انتخاب کنیم که به آن بپردازیم، سخن می‌گوییم؛ موضوعی که هم خودمان به آن علاقه داشته باشیم و هم بتواند طیفی از مخاطب را به خود جذب کند و پس از آن از نگارش ماجرا و ملاحظاتی که فرد می‌تواند در ضبط داشته باشد با کمترین امکاناتی که در اختیارش است و مثلا بتواند از گوشی تلفن همراه خود استفاده کند. اگر کسی بعدها رشد کرد و در این راه موفق شد و به تجهیزات نیاز داشت، درباره این هم صحبت می‌کنیم که از چه تجهیزاتی و به چه شکلی در این کار برای ضبط صدا با کیفیت بالا می‌شود استفاده کرد.

 برای شروع ماجرا این را آموزش می‌دهیم که هنرجویان برای ضبط باکیفیت صدا از چه برنامک‌ها یا اپلیکیشن‌هایی می‌توانند بهره ببرند و در محیط خانه چه ملاحظاتی داشته باشند تا صدای باکیفیت‌تری ضبط کنند که کمترین برگشت را داشته باشد و در نهایت به سراغ نرم‌افزار می‌رویم تا بتوانیم ایده‌های خوب را به بهترین شکل به مخاطب با موسیقی مناسب و تدوین و ویرایش درست ارائه کنیم که از هر نظر برای شنونده گوشنواز باشد. این مجموعه اتفاقاتی است که می‌افتد و وقتی به پایان دوره نزدیک می‌شویم، هر کس قسمت اول پادکستش را به عنوان مشق و تکلیف انجام می‌دهد.

* در این کارگاه پیش‌زمینه صدا هم مهم است؟

می‌تواند اهمیت داشته باشد. هر چند بسیاری از محتواهای صوتی که می‌شنویم با هر مهارتی که بوده محتوا تولید می‌کنند و در فضای مجازی منتشر می‌شود.

* بهتر نیست کلاس فن بیان به‌عنوان پیش‌زمینه تولید پادکست باشد؟

درست است. نمی‌توان دیگران را مجبور کرد که مهارت‌های کلامی خود را بالا ببرند. در دوره پادکست هم نیم‌نگاهی به این موضوع داریم. اگر اشکال فاحشی در فن بیان هنرجویان وجود داشته باشد و کسی حرفی را خوب ادا نکند یا نکته‌ای وجود داشته که می‌تواند در پادکستش به نقطه ضعف تبدیل شود به آنها گوشزد می‌کنیم و درباره‌اش با آنان صحبت می‌کنیم. قطعا مهارت بیان می‌تواند در پادکست بسیار موثر باشد و در خوانش متن، اجرای شعر و انتخاب لحن مناسب اثرگذار است. اگر کسی فن بیان را در تولید پادکست خود جدی بگیرد می‌تواند اثر بهتری را خلق کند.

* در زمینه مطالعاتی توصیه‌هایی برای تولید پادکست دارید؟

کسی که می‌خواهد پادکست یا محتوایی تولید کند باید به موضوع اشراف داشته باشد و اطلاعاتش را به‌روز کند؛ زیرا موتورهای جست‌وجو هم در دسترس هستند و افراد می‌توانند به‌راحتی مسئله‌ای را راستی‌آزمایی کنند و اگر نکته‌ای که مطرح می‌شود اشتباه باشد یا پایه و اساس علمی نداشته باشد، مخاطبان متوجه می‌شوند. به‌طور تخصصی هم در دوره فن بیان و هم در دوره پادکست کتاب‌هایی را مکمل موضوعاتی که مطرح می‌شود معرفی می‌کنیم تا افراد علاقه‌مند شوند و آنها را بخوانند که از لحاظ فنی و تکنیکی نسبت‌به موضوع اشراف پیدا کنند؛ یعنی کتاب‌هایی را که به محتوای صوتی و پادکست مربوط می‌شوند یا کتاب‌هایی که در حوزه فن بیان می‌توانند راهگشا باشند، معرفی می‌کنیم.