در خانه بمانید، همه‌گیری، پاندومی، دورکاری، الکل، شست‌وشوی صفر تا صد همه چیز، کنده‌شدن پوست دست‌ها از فرط شستن، کیمیاشدن ماسک، تنهایی و دوری‌کردن نماد مسئولیت‌پذیری، دوری و دوستی قبل و دوری و سلامتی حالا، همه و همه با پیداشدن سروکله جناب کووید۱۹ از دل پنهان ویروس‌ها شروع شد. زمستان ۱۳۹۸ بود، اوایل کسی خیلی جدی‌اش نمی‌گرفت، ولی بعد او جدی‌جدی دنیا را گرفت و تاریخ بشر به قبل و بعد از کرونا تقسیم شد؛ تجربه‌ای جهانی و مشترک و غیرقابل تصور، تجربه‌ای که این روزها ایوب آقاخانی، نویسنده و کارگردان آن را با نمایش «نوزده، نودونه» روی صحنه آورده است؛ نمایشی یک ساعته که میان ژانری محسوب می‌شود و مخاطب را از خنده به هراس و اشک و از اشک به لبخند رضایت و حس همدردی می‌رساند.

این نمایش که از تولیدات حوزه هنری و کاری از گروه تئاتر پوشه است، از ترس‌ها و هراس‌های سال ۱۳۹۹ در زندگی یک زوج جوان، کیوان و کرشمه با بازی سپند امیر سلیمانی و الهه شه‌پرست حرف می‌زند که قرار است نخستین سالگرد ازدواج‌شان را بدون حضور خانواده‌های‌شان، تک و تنها در خانه جشن بگیرند.

زوجی که یک طرفش خانم خانه، پرستار بیمارستان و کادر درمان است و طرف دیگرش آقای خانه یک سیاست‌خوانده فراری از سیاست و ناگریز از آن، داستان در ابتدا روتین و معمولی است و فقط کمی وقت دارد که تماشاگر از تمرکز بر صحنه به صفحه کم‌نور موبایلش و مرور صفحات برای گذشت زمان پناه نبرد که ناگهان وسط زندگی شیرین این دو نفر، این فرصت با ورود یک جنازه برای مخاطب فراهم می‌شود و او را هر چند دقیقه یک بار با اتفاقی غافلگیر می‌کند، به ویژه که جنازه دقایقی قبل از مردن، از میان تماشاگران ظاهر می‌شود!

در این بین، افکت‌های صدا و تصویر، دکور و نورپردازی همگی در خدمت روایت داستان هستند و اگر از تاریک‌شدن‌های متعدد صحنه، برای تغییر خط داستانی ورود شخصیت‌های جدید چشم‌پوشی کنیم، خلاقیت به کارگیری عناصر مختلف صحنه برای کمیک، ترسناک یا تراژیک‌شدن روایت بدون اینکه داستان کمیک، ترسناک یا تراژیک محض باشد، تحسین‌برانگیز است، به ویژه تغییر صحنه نمایش و سوئیچ صحنه‌ها باهم با گرفتن نور و پخش مجدد آن.

اما ایده این نمایش از کجا نشئت گرفته است و چرا چهار سال بعد از همه‌گیری روی پرده رفت، سؤالی است که ایوب آقاخانی، نویسنده و کارگردان این نمایش در موردش این طور گفته است: «مشخصاً «نوزده، نودونه» محصول تفکر تلخی است که ناخواسته از اسفند ۱۳۹۸ سراغ ما آمد و من در طول چند ماه خانه‌نشینی و فراگیری پاندومی کرونا در کشور درگیر این بودم که نمایشی درخور در باب این قضیه، اما با نگاهی هنرمندانه و نه کاملاً انقباضی درباره این موضوع تولید کنم و همین کار را خیلی سخت می‌کرد. ما مشخصاً با دو عنصر در ماه‌های اول سال ۱۳۹۹ مواجه بودیم؛ یکی ترس که بسیار فراگیر بود و دیگری تناقض میان عملکرد افراد جامعه که عملاً گاهی به آن وجوه کمیک می‌داد و بالاخره سال ۹۹ حدود شش ماه طول کشید به طرح سنجیده این نمایشنامه برسم و بسیار هم هیجان‌زده بودم. من به طرحی فکر کرده بودم که سمت و سوی کمیک داشت، تعریف علمی گروتسک داشت، هراس داشت و در عین حال فانتزی کمیک داشت و دقیقاً ترکیبی از کارهای دیگر نبود. نگارش «نوزده، نودونه» تا پایان سال۹۹ طول کشید و رفته‌رفته ابعادی بر من مکشوف شد که اگر با عجله می‌نوشتم، در نوشته‌ام اصلاً رخ نمی‌داد و خوشبختانه سال۱۴۰۰ به نمایشنامه کامل رسیدم و به نشر سوره مهر برای چاپ واگذار کردم و سال۱۴۰۱ بالاخره پس از یک سال انتظار به چاپ رسید. در ادامه برای اجرا برنامه‌ریزی کردم و همچنان نمونه مشابه نداشت، در عین حال علاقه‌مند جدی تجربه گروتسک در تئاتر بودم که در کارنامه‌ام کمی جایش خالی بود.»

این خلاصه‌ای از فرازوفرودی بود که نتیجه‌اش شد اجرای نمایش «نوزده، نودونه» در چهارمین سالگرد شیوع کرونا در سالن چهارسوی تئاتر شهر و در باکس پایانی سال.

این نمایش، کاری شبه‌ترسناک دارای فانتزی‌های کمیک و در یک کلام یک تئاتر گروتسک با خط داستانی به ظاهر واقع‌گراست که توأمان با تکریم تلاش‌ها و دغدغه‌های کادر درمان و مردم، سلیقه کارگردان و نویسنده‌اش را نیز محترم و محفوظ می‌داند.

در این میان نمی‌توان بازی خوب بازیگران این نمایش را نادیده گرفت، از سپند امیرسلیمانی، الهه شه‌پرست و ویدا جوان گرفته تا میثم میرزایی و ابوالفضل جمشیدی، به ویژه اینکه جمشیدی بازیگر نقش مرده نیز به اندازه بقیه بازیگران جدی و دقیق بازی کرده و در مواقعی اکتش با نقش‌های زنده نمایش برابری می‌کرد، البته از میان همه بازیگران، به گفته آقاخانی، انتخاب سپند امیرسلیمانی علاوه بر بازی مسلط و روانش دلیل دیگری هم داشته است، اینکه او با ابتلا به کرونا تا یک قدمی آن دنیا رفتن رفته و برگشته و این همه‌گیری را با همه وجودش درک کرده، پس آنچه به عنوان یک بازیگر در این نمایش ارائه می‌دهد، جنسی متفاوت و منحصربه‌فرد پیدا می‌کند.

حال که روزهاست از اجرای این نمایش می‌گذرد، بد نیست در پایان با نگاهی آماری به استقبال مخاطب بپردازیم.

نمایش «نوزده، نودونه» که اجرای خود را از ۱۹بهمن در تالار چهارسو آغاز کرده، ساعت۲۰ با ظرفیت ۱۳۲نفر و قیمت بلیت ۱۶۰هزار تومان آغاز کرده است تا چهارم اسفند با مجموع ۱۴اجرا و میزبانی از هزارو ۳۷۴ مخاطب توانست به فروشی معادل ۱۴۶میلیون‌و۶۴۰هزار تومان دست پیدا کند که آماری مطلوب محسوب می‌شود و از خوشایند مخاطب برای استقبال از این اثر نمایشی خبر می‌دهد؛ نمایشی که تا ۲۴اسفند ادامه دارد و می‌توان دیدگاه‌های متفاوت و متنوعی از گستره مخاطبانش دریافت و آن را تفسیر کرد.

منبع: روزنامه جوان