به گزارش روابط عمومی حوزه هنری، «باغ رمان ایرانی» طرحی بود که به همت مرکز آفرینش‌های ادبی حوزه هنری پایه‌ریزی و از زمستان سال گذشته آغاز شد؛ پروژه‌ای برای کشف استعداد و برقراری عدالت آموزشی در سطح کشور که با ایجاد تحولات سعی دارد گام مطمئنی برای فراهم آوردن شرایط درست، دقیق و منسجم در حوزه رمان‌نویسی و تربیت نویسنده بردارد و ماحصل آموزش‌ها را در حوزه نشر به چاپ رساند.
در این راستا امروز 31 مردادماه نشست مدرسان «باغ رمان ایرانی» با حضور میلاد عرفان پور سرپرست مرکز آفرینش‌های ادبی حوزه هنری، بهزاد دانشگر مدیر دفتر ادبیات داستانی مرکز آفرینش‌های هنری حوزه هنری، محمدجواد شاه مرادی از معاونت استان‌ها، تیمور آقامحمدی دبیر اجرایی «باغ رمان ایرانی»، داود خدایی، سارا عرفانی، مهدی کفاش، راضیه تجار، علیرضا ارسنجانی، اسماعیل حاج علیان، حمید بابایی، وحید حسنی، اکبر صحرایی، سیده عذرا موسوی و مهدی زارع در سالن استاد صفارزاده برگزار شد.
میلاد عرفانپور در ابتدای این جلسه گفت: در دوره جدید مدیریت مرکز آفرینش‌های ادبی حوزه هنری بناست همت خود را صرف کار ویژه حوزه هنری و انقلاب اسلامی کنیم. ما تصمیم داریم به اولویت‌ها بپردازیم، کارهایی که شاید برخی افراد خیلی چشم پرکن نبینند ولی باری از دوش ادبیات انقلاب اسلامی بر می‌دارد و حس رضایتی ایجاد می‌کند که بگوییم کارمان اثربخش است.
وی در ادامه حضور بهزاد دانشگر را مغتنم شمرد و از همدلی و همفکری با وی در زمینه ادبیات انقلاب اسلامی صحبت کرد و افزود: وی باعث شد تا در حوزه هنری نگاه جدی به رمان داشته باشیم. محمدرضا شرفی خبوشان مدیر پیشین مرکز آفرینش‌های ادبی حوزه هنری کارهای بزرگی را شروع کرد که یکی از آنها هم طرح «باغ رمان ایرانی» بود.
سرپرست مرکز آفرینش‌های ادبی حوزه هنری طرح «باغ رمان ایرانی» را در زمینه تربیت نیرو برای داستان انقلاب حرکتی جدی دانست و اظهار کرد: یکی از نتایج این طرح کتابی است که چاپ می‌شود و مهمترین نتیجه آن تجربه‌اندوزی و آموزش نویسندگان است.
انقلاب یعنی حرکت از تلخ‌ترین لحظه‌ها
وی تشریح کرد: در این مسیر تربیتی هرکس ممکن است از یک تا چند رمان را زیرنظر داشته باشد که یک نکته آن جنس تعامل و مربی‌گری و انتقال تجربه مدرسان به هنرجویان است که اثرگذار خواهد بود. نکته دیگر نوع نگرش و نقش مدرسان در جریان‌دهی است که انجام می‌دهند. چند دغدغه من برآمده از دغدغه مقام معظم رهبری است، اینکه طبق فرمایشات رهبر انقلاب، رمان‌هایی که نوشته می‌شود امید در نگاهشان پررنگ شود و اگر از رنج و سیاهی و... می‌گویند رمانی نباشند که چراغ روشن پایانی امید را خاموش کند. به نظرم رمانی رمان انقلاب اسلامی است که امید حتی در تلخ‌ترین لحظاتش زنده است.
وی انقلاب را حرکت از تلخ‌ترین لحظه‌ها برای گذر از سختی به سمت آرمان‌شهر معنا کرد و افزود: رمان انقلاب اگر امید نداشته باشد نمی‌توان اسمش را رمان انقلاب گذاشت و ما هم دنبال رمان انقلاب هستیم. البته مقام معظم رهبری در بیاناتشان به ایمان و امید اشاره فرموده‌اند.
سبک زندگی
عرفانپور بحث سبک زندگی ایرانی اسلامی را به عنوان دومین نکته مورد بحث و دغدغه خود معرفی کرد و خطاب به مدران طرح «باغ رمان ایرانی» گفت: بسیاری از پیرنگ‌ها زیر نظر شما پی گرفته می‌شود و این مقوله این قابلیت را دارد که در آن سبک زندگی ایرانی اسلامی را پررنگ کنید و ضریبی که شما در رمان انقلاب اسلامی می‌دهید شاید در کمتر هنری قابل انجام باشد.
ارج نهادن به همت و کار
وی در مطرح کردن سومین دغدغه خود به ارج نهادن به همت و کار اشاره کرد و افزود: این مبحث در ادامه بحث امید است. این جامعه است که می‌توان در آن امید خلق هنری، رونق اقتصادی و حل مشکلات را ایجاد کرد. تمام این موارد اگر در رمان‌ها تقویت شود می‌تواند اثرگذار باشد.
محمدجواد شاه مرادی نیز در بخش دیگری از این جلسه اظهار کرد: تولیدات حوزه هنری جاهایی رقم خورده که محوریت با هنرمندان بوده و از این حیث طرح «باغ رمان ایرانی» طرحی مغتنم و ارزشمند است.
وی با اعلام اینکه خود را وامدار هنر انقلاب می‌داند و هنوز تفریحات خانوادگی‌اش داستان‌خوانی جمعی است گفت: رمان به شکل خاص این بخت را دارد که مثل قالب‌های خاص شعر از جمله مثنوی و چهارپاره بستری برای اینکه فرد با متن خلوت کند، ایجاد کند. رمان از این نظر که مواجهه مستمر و طولانی مدت یک نفر با اثر ادبی است، جذابیت دارد.
شاه مرادی ادامه داد: من از 16 سالگی زمان زیادی صرف رمان کردم و فقط آنجا که نویسنده توصیفات حشوگویانه داشته با رمان ارتباطی برقرار نکردم بنابراین در جایی که احساس قرابت کردم و ذهن و عاطفه‌ام با رمان گره خورده توانسته‌ام خود را در آینه رمان ببینم.
وی در ادامه بحث هویت ایرانی را مطرح کرد و گفت: در آنچه به همت و برنامه‌ریزی دوستان آفرینش‌های ادبی حوزه هنری رقم می‌خورد قرار است هویت ایرانی برجسته باشد و مسائل نقاط مختلف و هویت فردی و جمعی مورد توجه قرار گیرد.
شاه مرادی تایکد کرد: ما به طرح «باغ رمان ایرانی» خیلی دل بسته‌ایم و خارج از چارچوب تاکیدات معاونت استان‌ها می‌خواهیم «باغ رمان ایرانی» به سراغ هنرمند رود و طرح ها از افراد بجوشد.
هدف صرفا تولید اثر کیفی نبوده
شاه مرادی افزود: هدف حوزه هنری از طراحی «باغ رمان ایرانی» صرفا تولید اثر کیفی نبوده بلکه میخواهد به واسطه حضور مدرسان حرکتی تربیتی رقم بخورد و نویسنده روی پای خود بایستد و یک پله بیالاتر برود.
در بخش دیگر این جلسه اکبر صحرایی بحث استراتژی باغ رمان ایرانی را مطرح کرد و ادامه داد: نگاه ما به رمان متفاوت از غرب است چراکه آنها رمان را زخم می‌بینند و ما امید.
وی سپس این سوال را مطرح کرد که ما قرار است کار هدفمند بخشنامه‌ای را اجرا کنیم یا بحث شاگردپروری در «باغ رمان ایرانی» مطرح است؟
بسترسازی و ریل‌گذاری برای نویسنده‌پروری
بهزاد دانشگر مدیر دفتر ادبیات داستانی مرکز آفرینش‌های هنری حوزه هنری در پاسخ به این پرسش تشریح کرد: ماجرای حوزه هنری و بخشی از کارهای آن برای 20 تا 25 سال گذشته است که وضعیت کشور اینگونه بود که افراد حزب اللهی خیلی امکان چاپ آثارشان را نداشتند بنابراین حوزه هنری نقطه اتکایی برای این اقشار شد ولی امروز ما با 20 سال گذشته تفاوت دارد و ما انتشارات‌های خوبی داریم و قرار نیست به چاپ کتاب بسنده کنیم. من فکر می‌کنم دفتر آفرینش‌های ادبی حوزه هنری و دفتر داستان در رویکرد جدیدش به سمت بسترسازی و ریل‌گذاری برای نویسنده‌پروری و تربیت نویسنده انقلاب اسلامی و رشد آنها است تا کتاب‌هایشان را هرجا بتوانند چاپ کنند و آثارشان دیده شود.
وی ادامه داد: ما باید ظرفیت و توانمندی‌ها را بسنجیم و ایده‌ها را بشنویم. نوشتن رمان فرآیندی پیچیده است و کار فوق‌العاده فرساینده برای افراد غیرحرفه‌ای و غیرمسلط به ساختار نویسندگی است.برهمین اساس اینکه یک نفر که خود این مسیر را طی کرده کنار هنرجو باشد و به او کمک کند و هشداردهنده و امیدبخش باشد، اتفاق خوبی است.
مدیر دفتر ادبیات داستانی مرکز آفرینش‌های هنری حوزه هنری تاکید کرد: باغ رمان ایرانی تجربه و مسیری است که بچه‌های نسل بعد ما با مشکلاتی که ما دست به گریبان بودیم، مواجه نشوند و ساده‌تر رمان بنویسند و بجای پرداختن به حواشی به اصل رمان بپردازند.
هدف تولید کتاب نیست
وی حضور مدرسان در طرح باغ رمان ایرانی را عامل تحمل فشارها و ایجاد انگیزه در نویسندگان دانست و تاکید کرد: هدف از این طرح تولید کتاب نیست بلکه تربیت نویسنده است پس مدرسان بجای نویسنده کتاب ننویسند بلکه فقط مسیر را به هنرجو نشان دهند.
خسرو عباسی خودلان این پیشنهاد را مطرح کرد که فقط به 23 رمان تایید شده برای تکمیل توجه نشود و به سراغ 160 طرح ارائه شده به دبیرخانه در ساز و کار دیگری در مراکز استانی رفته شود.
راضیه تجار که از دیگر مدرسان «باغ رمان ایرانی» است به تفاوت رمان و داستان کوتاه اشاره کرد و از حاضران خواست تا با بیان تجربیات خود در رفع بخشی از مسائل و ابهامات راهگشا باشند.
حسنی که دیگر مدرس این طرح است تصریح کرد: باغ رمان ایرانی اگر بخواهد به یک پروسه تبدیل شود ظرفیت این را دارد که تکرار شود و از آن طرف یکسری جشنواره‌هایی در حال برنامه‌ریزی هستند که اگر پیوند با «باغ رمان ایرانی» داشته باشند خوب است.
مهدی کفاش نیز اظهار کرد: بخشی از مبحث امیدآفرینی با مطالبه‌گری ایجاد می‌شود و مطالبه‌گری توقع بیشتر و مسئولیت بیشتر را به دنبال دارد.
مطالبه وضع نامطلوب را به مطلوب تبدیل می‌کند
عرفانپور در پاسخ به این بحث تاکید کرد: شعر انقلاب شعر زندگی است که هم مطالبه هم اعتراض هم مرثیه، هم غم و سوگ دارد. داستان‌نویس انقلاب داستان‌نویسی نیست که در اتاق خاص محصور شده باشد بلکه باید مطالبه کرد چون مطالبه وضع نامطلوب را به مطلوب تبدیل می‌کند اگرچه هر مطالبه‌ای هم مطلوب ما نیست. بر همین اساس باید توجه داشت که مطالبه‌گری از مرز خود عبور نکند.
وی جان مایه مطالبه‌گری را اعتراض مثبت با امیدآفرینی و از سر ایمان دانست.
در ادامه بهزاد دانشگر مدیر دفتر ادبیات داستانی مرکز آفرینش‌های هنری حوزه هنری بر این نکته تاکید کرد که هنر باید فضای مطالبه از مردم و مسئولان داشته باشد و شیوه مطالبه تعیین کننده درست یا غلط بودن مطالبه است.
در بخش دوم این نشست دانشگر نگاه کلی به پروژه «باغ رمان ایرانی» و انتظارات حوزه هنری و دفتر ادبیات داستانی را تشریح کرد و گفت: نباید همه توجه ما به این باشد که هنرجو شخصیت‌پردازی، دیالوگ و پیرنگ را بیاموزد و از چگونگی نگاه کردن به موضوع و سوژه غفلت کنیم.
وی با بیان اینکه بخش جدی نویسندگی در چگونگی نگاه کردن به موضوعات است، پرداختن به موضوعاتی که سوژه روز نیست را مورد انتقاد قرار داد و از مباحث مورد توجه به مدرسان دانست.
مدیر دفتر ادبیات داستانی مرکز آفرینش‌های هنری حوزه هنری گفت: در مطالبه‌گری باید به چیزی پرداخته شود که مسئله روز است و بخش مهم خلق اثر هنری در فرم ساده است و نگاه به سوژه از سوی هنرمند، یک اتفاق شگفت‌انگیز دارد.
سه معیار در انتخاب
تیمور آقامحمدی نیز در بخش دیگری از این جلسه گزارشی از اتفاقات روی داده در «باغ رمان ایرانی» را تشریح کرد و گفت: طرح نگارش 44 رمان توسط محمدرضا شرفی خبوشان مدیر پیشین مرکز آفرینش‌های ادبی حوزه هنری مطرح شد و با پیگیری‌هایی که انجام شد من طرحی با بخش‌های مختلف نوشتم و سپس با بررسی‌ها در پی دعوت نویسندگان باتجربه بودیم تا تربیت و آموزش نویسندگان و علاقه‌مندان به رمان‌نویسی را آغاز کنیم. در گام اول 20 مدرس انتخاب شد و در ادامه 3 مدرس دیگر به این جمع افزوده شد. با ارسال 160 طرح پیشنهادی تا پایان اسفند 1401 ، ارزیابی را آغاز کردیم و به 51 طرح رسیدیم که در نهایت تصمیم گرفتیم طرح‌هایی که قرابت بیشتری با اهداف دارند و نویسندگانش سوابق حرفه‌ای‌تری دارند و کیفیت آثارشان نیزقابل قبول است را انتخاب کنیم که پس از بررسی به 23 طرح زیر نظر 16 استاد راهنما رسیدیم.
وی در ادامه از اردو نویسندگان در مراکز استانی صحبت کرد و افزود: طرح مباحث آموزشی خارج از شیوه‌های شخصی و فردی اساتید با هنرجویان است و یکسری مسائل از آغاز، پایان و... هرچه متناسب با زمان برگزاری و نسبت آن با پیشرفت رمان‌ها است برنامه‌ریزی می‌شود.
توزیع هنرجو براساس موقعیت مکانی و ذهنیت استاد
تیمور آقامحمدی انتخاب استاد راهنما برای هنرجو را بر اساس نزدیکی مکانی و ذهنیت استاد نسبت به موضوع اثر معرفی کرد و افزود: 10 استاد در استان خود هنرجویان را تحت آموزش قرار خواهند داد و 6 استاد دیگر راهنمایی هنرجویانی از استان‌های دیگر را برعهده دارند که آموزش‌ها به سه جلسه در ماه به صورت مجازی با پلتفرم‌هایی چون اسکای روم انجام می‌شود و یک جلسه آموزش حضوری.
مسئولیت سلامت رمان با مدرسان
وی همچنین تاکید کرد: هر استادی در یک شیوه آموزشی مهارت پیدا کرده و آن شیوه تخصصی اوست. آنچه مهم است این است که مسئولیت سلامت رمان و آنچه رمان را به رمان بدل می‌کند بر عهده استاد راهنما است. این پرورش ایده هنرجو و ورود به مرحله حرفه‌ای تر در عرصه نویسندگی است که اهمیت دارد و فرد را در آغاز مسیر حرفه‌ای رمان‌نویسی قرار می‌دهد.
در بخش پایانی این جلسه بحث تفاهم‌نامه‌هایی که مرکز آفرینش‌های ادبی حوزه هنری و مدرسان «باغ رمان ایرانی» را متعهد به انجام یکسری اقدامات می‌کند مطرح شد.
انتهای پیام/
نظر شما