یک استاد دانشگاه و پژوهشگر ادبی با تأکید براینکه انقلاب اسلامی دارای آبشخورهای دینی و فرهنگی از دل تاریخ است، گفت: جوهره ادبیات پایداری مردم است.
به گزارش روابط عمومی حوزه هنری، نشست «متن انقلاب» از سلسله نشست‌های اندیشکده ادبیات پایداری عصر امروز سه‌شنبه، ۸ شهریور با سخنرانی «فریدون اکبری‌شلدره» نویسنده و استاد دانشگاه و با حضور «محمدرضا سنگری» رئیس اندیشکده، «علیرضا کمره‌ای» نویسنده و پژوهشگر ادبیات دفاع مقدس و «جواد کاموربخشایش» نویسنده و پژوهشگر ادبی و جمعی از نویسندگان و علاقه‌مندان ادبیات پایداری در حوزه هنری برگزار شد.
اکبری‌شلدره در این نشست دو واژه «متن انقلاب» و «انقلاب متن» را مورد اشاره قرار داد و با طرح این سوال که پس از خوانش این واژه‌های چه تصوری در ذهن پدید می‌آید، اظهار داشت: چند سالی است به طور ویژه درباره جهان متن مطالعه و تحقیق دارم؛ وقتی سخن از متن دارم مراد ما تنها یک صفحه نوشته کاغذی نیست بلکه جهان متن ما را به اندیشیدن فرامی‌خواند.
این استاد دانشگاه در تشریح تعریف متن با اشاره به اینکه منظور از متن هرچیزی است که کارخانه ذهن انسان را به پویایی و چرخش در آورد، گفت: متن می‌تواند کتاب، فیلم و مرگ و هر چیز دیگری باشد که موجب تفکر شود.
وی به تعبیر متن کوه و ناودان از سوی مولانا اشاره کرد و با بیان اینکه این تعبیر به معنایی که ما امروز سخن می‌گوییم نیست بلکه وقتی مولانا در داستان ناقه صالح مثنوی از متن کوه سخن می‌گوید یعنی آوا باید باشد تا متن کوه بزاید و آنجا متن را در معنای بتن، دل و شکم آورده است، افزود: این تعابیر در ادبیات پیشین ما کارایی داشته است و لذا چیزی که ما را به فرآورده و تولیدی در زبان که در گفتار و نوشتار باشد، برساند متن است.
این استاد دانشگاه و پژوهشگر ادبیات فارسی به این شعر «برگ درختان سبز در نظر هوشیار، هر ورقش دفتری است معرفت کردگار» اشاره کرد و با تأکید براینکه نگاه سعدی همان نگاه توحیدی است که در سراسر پیشینه ادبیات ما نمود فراوان دارد که همه چیز را برخواسته از آن خواستگاه نخستین می‌بیند لذا در نگاه سعدی برگ متنی است که می‌تواند انسان را به خویشتن فراخواند.
اکبری‌شلدره با بیان اینکه در مسیر اندیشه دامنه متن بسیار فراخ است و هر بافت آوایی و صدایی که از دریچه‌های گوش به سامانه مغز می‌رسد متن است، افزود: ما در متن انقلاب عادت داشتیم در ساعت‌های مختلف بانگی را از بام خانه‌ها بشنویم لذا این بانگ متن است و پیامی دارد و ما برای متن دامنه فراخی را در نظر گرفته‌ایم و برهمین بنیاد متن را به‌گونه‌های بی‌شماری تقسیم می‌کنیم اما براساس حس‌های پنج‌گانه که پنج درب و دریچه‌های درون‌ریز است که خداوند در وجود ما نهاده است به کمک این دریچه‌ها وارد متن می‌شویم.
وی حواس شش گانه را درب‌های روبرو شدن انسان با متن توصیف کرد و با تأکید براینکه «انقلاب خودش متن است»، ادامه داد: ما از منظر باورشناختی خودمان در فرهنگ‌مان به موضوع متن نگاه می‌کنیم بنابراین از منظر پدیدارشناسی آن تلنگری که از سال ۴۲ در پهنای جغرافیایی ایران زده شده و تکانه‌هایش را تاکنون شاهدیم، این یک متن است. من برای ساده کردن مسئله به این فکر کردم که برای رویارویی با این متن باید چه کرد که من برای آن سه گام تعریف کردم. قدم نخست مقام متن است که به پدیدآورنده و مولف مربوط می‌شود.
این استاد دانشگاه و پژوهشگر ادبی تصریح کرد: متنی که در تاریخ ایران آشکار شده است از سال ۴۲ به بعد صورت گرفته و در سال ۵۷ مه‌بانگ آن بلند می‌شود و این قدم، اولین قدم است که ما مقام را مطالعه کنیم. وقتی درباره انقلاب فرانسه مطالعه می‌کنیم ما را به یک دامنه تاریخی، فرهنگی و فکری می‌برد اما در این سو به یک پیشینه فرهنگی همچون ایران برمی‌گردیم. طول موج‌های انقلاب اسلامی در تاریخ همچنان درپی هم پدیدار می‌شود و ما آن را در رفتارها و سامانه ذهنی خودمان می‌بینیم چون همه متن‌ها تاثیرات‌شان را در سامانه اهل فکر و فرهنگ می‌گذارند لذا متن از راه دریچه‌های چشم راه باز می‌کند تا به آن سوی ناخودآگاهی ما بنشیند.
اکبری‌شلدره به رمان زندگی مولانا تألیف یک نویسنده ترک زبان اشاره کرد و با بیان اینکه این رمان می‌خواهد بگوید در سال ۶۴۵ در دیدار مولانا و شمس متنی وجود دارد که آن متن پس از خودش متن‌هایی را به‌وجود آورده است، گفت: پیشامتن یعنی اگر ما نویسنده هستیم و چیزی نوشته‌ایم همگی خوشه چین افکار پیشینیان خودمان بوده‌ایم بنابراین پیش داشت‌ها، پیش‌داوری‌ها و پیش انگاشت‌ها همگی پیش متن هستند که همگی در متنی که قرار است پدیدار و تأثیربگذارند لذا انقلاب ما یک متن بی‌پیشینه نیست بلکه متنی است که آبشخورهای اصلی آن از صدر تاریخ اسلام از یک سو و فرهنگ ایران که اقیانوسی است که در دل سده‌های تاریخ پیش می‌آید، وجود داشته است.
وی با بیان اینکه دارای پیش‌داشت‌های فرهنگی با آبشخورهای دینی، فرهنگی و مذهبی هستیم، تصریح کرد: نویسندگان پس از انقلاب را می‌توان پسامتن‌های انقلاب دانست لذا ما دارای یک مادر متن هستیم که این مادر متن خرده‌هایی از دل آن زاده شده است و در دل این خرده متن نیز متن‌های دیگری همچون جنگ وجود دارد که هشت سال است که خودش آغازگاهی شد که طول موج‌هایی را پدید آورد.
این استاد دانشگاه و پژوهشگر ادبیات فارسی با تاکید براینکه بُعد مذهبی انقلاب اسلامی ایران شگفت‌انگیز و پیچیده است، افزود: انقلاب اسلامی شگفت‌انگیز است چون این متن ما در میان انقلاب‌های معاصر جهان تنها متنی است با یک گستره متن مذهبی است چراکه در انقلاب‌های عالم هیج انقلابی به مانند انقلاب ایران با گستره‌ی مذهبی وجود ندارد لذا جان و جوهره ادبیات پایداری وجود مردم است و در ایران مسجد به متن انقلاب جوهر می‌بخشد.
انتهای پیام/
نظر شما