چهارمین نشست از سلسله‌ نشست‌های «زبان‌شناخت» با موضوع «زبان چگونه جهان ما را می‌سازد؟» به همت دفتر پاسداشت زبان فارسی حوزۀ هنری و با حضور دکترپویا امامی، دکتری علوم شناختی در حوزۀ چارچوب‌‌سازی شناختی و مترجم و مؤلف 6 عنوان کتاب در زمینۀ برنامه‌ریزی عصبی‌زبانی و علیرضا نادری، دانش‌آموختۀ روان‌شناسی بالینی و پژوهشگر عصب‌شناسی زبانی، عصر چهار شنبه 18 خرداد در سالن طاهره صفارزادۀ حوزۀ هنری برگزار شد. به گزارش روابط عمومی حوزه هنری، دکتر امامی، دکتری علوم شناختی در حوزۀ چارچوب‌‌سازی شناختی و مترجم و مؤلف 6 عنوان کتاب در زمینۀ برنامه‌ریزی عصبی‌زبانی، در ابتدای این نشست با اشاره به دگردیسی که تکنولوژی در زندگی بشر پدید آورده خاطر نشان کرد:        فن آوری که قراربود در خدمت انسان باشد، در عمل انسان را کنار زده است اما شاید بتوان با علوم شناختی قادر به انجام کارهایی باشیم. یکی از این کارها که می توان کرد، پاسداری از حوزه زبان و ارتباط آن با حوزه علوم شناختی و شناسایی آسیب ها و سپس سیاست گذاری دراین زمینه است. امامی در ادامه با اشاره به راه افتادن جنگ‌های شناختی در جهان اظهار کرد: شناخت انسان‌ها دارد بر ضد خود عمل می کند و یکی از ابزارهای جدی و مؤثر دراین میان، بحث زبان است. علیرضا نادری، دانش‌آموختۀ روان‌شناسی بالینی و پژوهشگر عصب‌شناسی زبانی، هم در ادامه این نشست با اشاره به گستردگی موضوع زبان و شناخت و ارتباط آن با علوم شناختی، به بررسی کارکردهای زبان در این خصوص پرداخت و گفت: فرآیند درک سازی و فهم و شناخت انسان از جهان، بواسطه یک سری فرآیندهای عصبی در زبان شکل می گیرد. یعنی فرآیند درک سازی از طریق سیستم اعصاب و زبان شکل می گیرد و این درک، درک فیلتر شده ای است. نادری درادامه با اشاره به اینکه «نوآم چامسکی» زبان را دارای دو لایه ژرف‌ساخت و رو ساخت می پندارد خاطر نشان کرد: درتمام زبان ها از ژرف ساخت صحبت به میان می آید اما از روساخت های زبانی استفاده نمی شود. روابط بین پدیده ها از طریق زبان صورت می گیرد و بازی‌های درونی هم بر اساس بازی‌های درونی شکل می گیرند. یعنی من که در درون خود قصد انتقال مفهومی را دارم، برای انتقال آن باید مفهوم ژرف‌ساخت آن را به روساخت و سطح برسانم که اینجا فرآیندی باید اتفاق بیافتد تا آنچه مدنظر شخص است از طریق شکل دادن واژه‌‎ها و جمله‌ها منتقل شود. وی درادامه ضمن اشاره به شکل گرفتن و جا افتادن باورهای خود اثبات یا خود محقق بواسطه زبان اظهار کرد: زبانی که می آموزیم به ما کمک می کند که چطورجهان را درک می کنیم، چگونه موقعیت ها را می سازیم و چگونه رفتارمان شکل می گیرد. دکتر پویا امامی در بخش دیگری ازاین نشست با اشاره به اینکه تمام انسان ها بواسطه چگونگی فعال بودن یا فعال نبودن حواس شان، ادراک های خاص خود را به شیوه خاص خودشان دارند خاطر نشان کرد: انسان ها ازهمین طریق به بازنمایی اطلاعات می پردازند.به عنوان مثال، فردی نابینا هم جهان را می بیند اما با کیفیتی متفاوت و بر مبنای حواس فعال خود. بنابراین ، شناخت او به شکل متفاوتی شکل می گیرد اما ما نمی توانیم بفهمیم که چه تجربه ای از دیدن دارد. امامی درادامه با اشاره با اشاره به اینکه موضوع زبان به حدی جدی است که خداوند، معجزه نهایی را در کلامش ، که قرآن است، آورده و خاطر نشان کرد: سیستم عصبی انسان مولّد زبان است و زبان را خودمان اختراع       می کنیم کما اینکه ارتباط مان محدود باشد و یا اصلا ارتباطی هم با هم نداشته باشیم. وی زبان ویژه را نشانه ادراک متفاوت دانست و افزود: سیستم عصبی ما، که ابداع کننده زبان است، خودش با زبان برنامه ریزی می شود اما هنوز طریق استفاده از زبان و تأثیری که واژه‌ ما درطرف مقابل مان می گذارد را یاد نگرفته ایم!  این کارشناس برنامه ریزی عصبی زبانی سپس ادراک آدم‌ها را مبتنی بر عوامل مختلف شنیداری، بصری و لامسه عنوان و اظهار کرد: دراین راستا «رابرت دیلز» درکتاب های مهارت های ذهنی سه گانه اش به مهارت های ذهنی افراد نابغه بشر پرداخته و در جلد دوم آن، که در باره مهارت های ذهنی انیشتین است، توضیح می دهد که نظریه نسبیت انیشتین بر اساس فضاهای شناختی شکل گرفته و درآن به تعریف واژه همزمانی پرداخته است. امامی که مؤلف کتاب «سهروردی در لغت موران» با موضوع روش های کاربردی برای درک عمیق یکدیگر است، با اشاره به اینکه سهروردی به عنوان یک فیلسوف در قصه‌هایش می‌خواهد به القا و انتقال مفاهیم عمیق فلسفی به صورتی خیلی ساده و به زبان قصه به مخاطبین‌اش بپردازد خاطر نشان کرد: سهروردی برای انتقال مفاهیم، متن را به داستان تبدیل کرده و دراین کتاب، به کشف استراتژی و راهبرد او پرداخته ام که درانتقال این مفاهیم اجتماعی به بچه‌ها، می‌توانیم همین استراتژی سهروردی را به کار بگیریم و برای انتقال مفاهیم داستان بگوییم که من در کتاب «سهروردی در لغت موران» از آن استفاده کرده‌ام. دکتر امامی درادامه، با خواندن این بیت شعر: «سخن گفتن کژ،  ز بیچارگی است / به بیچارگان بر، بباید گریست» از فردوسی خاطر نشان کرد: زیگموند فروید در عصر جدید، بحث تداعی آزاد را مطرح می‎‌کند درحالیکه فردوسی در همین شعر به آن اشاره داشته است. «سخن گفتن کژ، ز بیچارگی است»، یعنی اگر کسی ناروا سخن گفت، بیچاره است و باید به حال او گریست و بد دهنی کردن نشانه بیماری است. اگر همین یک شعر در جامعه ما ضرب‌المثل شود، می‌تواند اثرات خیلی سازنده‌ای داشته باشد. امامی با تاکید بر اینکه مفاهیم اخلاقی زیادی در ادبیات فارسی وجود دارد که متأسفانه کمتر مورد استفاده قرار می‎گیرد، گفت: تمثیل در محاوره روزانه ما فارسی زبانان در حال نابودی است و کمتر کسی از قیاس و طنز و شعر استفاده می‎کند در حالیکه زمانی این مسائل در محاوره عادی مردم وجود داشته است. وی در این باره خاطر نشان: امروز ماشینی شده‌ایم و زبان‌ ما نیز در حال ماشینی شدن است و آسیب این مسئله آن است که زبان قدرت حل مسئله را از دست خواهد داد چرا که تفکر تمثیلی یکی از بهترین تفکرات در حل مسئله است. در بخش هایی دیگر از این نشست، پرسش و پاسخ‌هایی نیز میان حاضران با کارشناسان شکل گرفت و دکتر امامی هم به کار کارگاهی با مخاطبان به منظور تبیین کارکرد زبان در یادگیری و شکل گیری رفتارها، کنش ها و شکل گیری شخصیت و سایر کنش های انسانی چون رسالت بر مبنای هرم رابرت دیلز پرداخت. علیرضا نادری درپایان این نشست به جمع بندی از مباحث پرداخت و خاطر نشان کرد: کارکردهای زبان، فراتر از کارکردهای ارتباطی است و اندیشه را شکل می دهد. هرم سطوح عصبی منطقی و هرم سطوح یادگیری، که دکتر امامی هم به آنها اشاره داشتند، نشان دهنده این هستند که تجربه های انسانی، سطوح متعدد و متنوعی دارند و تأثیرات و تعامل این سطوح بسیار قابل توجه است. وی دانش برنامه ریزی عصبی زبانی را یک علم میان رشته ای و تلفیقی از سه حوزه مختلف: نورولوژی، زبان شناسی و برنامه ریزی عنوان و تصریح کرد: این علم ربطی به محتوا ندارد و با مطالعه روی پدیده‌ای، به مطالعه آن نمی پردازد. درواقع،  کارش توضیح ساختاراست و کاری به ماهیت کنونی ندارد بلکه ابزار مطالعه یک نقشه است. کارکرد برنامه ریزی عصبی زبانی، توضیح دادن جهت بازسازی، تولید و یا ساختن است. وی ذکر یک نکته را در پایان ضروری دانست و گفت: زمانی که داریم در باره پدیده‌ها صحبت می کنیم، اطلاعات زیادی را از طریق زبان فیلتر می کنیم. در اغلب موارد و در طول روز هم داریم به همین شکل با هم حرف می زنیم و جالب است تصور می کنیم که همدیگر را نمی فهمیم و اطلاعات دقیق زبان را دارید از طریق اطلاعات درونی خودتان پر می کنید. انتهای پیام/