به گزارش روابط عمومی حوزه هنری؛ پژوهشکده‌ فرهنگ و هنر اسلامی درس‌گفتار «درآمدی بر فلسفه و حکمت هنر» را به صورت مجازی و حضوری و با محوریت خوانش متن کتاب «حکمت معنوی و ساحت هنر» با  تدریس دکتر علی‌رضا بلیغ از 6 تیرماه، به مدت دوازده جلسه برگزار می‌کند.

درباره هنر بدانیم

هنر را باید نحوۀ بودن انسان، امور و اشیاء در جهان تلقی کرد. اگر درک ما از هنر این چنین باشد، گریزی از این نیست که آن را چونان تحقق حقیقت دریابیم. چرا که کیفیت حیات بشر وابسته به معنایی است که از هستی درمی‏یابد.  آنچه امروز هنر را محصور در جنبۀ زیبایی‏شناختی، تهی از معرفت و تنها دربردارندۀ حس لذت نموده، نتیجۀ نگرشی خاص نسبت به هنر است که آن را حاصل ذوق و ذهن وقاد هنرمند و نبوغ او می‏پندارد.

در این ایده، آنچه ضامن اعتبار یک اثر هنری است خلاقیت و ابداع است به نحوی که نتوان هیچ نسبتی میان اثر و بافتار فرهنگی و تاریخی خلق آن درنظر آورد. پس هنر هرگز متضمن معرفت نسبت به جهان نیست و از همین رو راه خود را از علم جدا می‏کند.

در این دوره از چه حرف می‌زنیم؟

می‏توان گفت پیدایش صنعت فرهنگ زاییدة هنری است که چون متضمن حقیقت و معرفتی نیست پس مسؤولیتی نیز در قبال مردم و مخاطب ندارد. بازاری که به یمن سیطرة سرمایه پدید آمده و تشنة تنوع و تکثر و تلون است، آکنده از همین آثاری است که امروز آن را «کالای فرهنگی» می‏نامند. اما آیا انقطاعی که از سخن گفتیم ممکن است؟ آیا صنعت فرهنگ خود راوی بحران جهان کنونی ما نیست؟

کتاب «حکمت معنوی و ساحت هنر» نوشتة محمد مددپور اثری است که ما را یاری می‏کند تا با فاصله گرفتن از نگرش‏های شرق‏شناسانه به هنر پیشامدرن دریابیم که آنچه در چند قرن اخیر معیار فهم بشر از هنر بوده نباید ترازوی قضاوت دربارة هنر در طول تمام تاریخ حیات آدمی باشد. هنر نه به وضوح صنعت است، نه تبلیغات، نه رسانه و نه پروپاگاندا .گرچه بتوان سخنی دربارة نسبت هنر با هر یک از اینها به میان آورد.

چرا باید کتاب «حکمت معنوی و ساحت هنر» را بخوانیم؟

کتاب «حکمت معنوی و ساحت هنر» از چند جهت دیگر حائز اهمیت است. مهم‏ترین دلیل این است که در میان متفکران ایرانی معاصر کمتر کسی مبتنی بر درک هنر همچون راوی حقیقت به تاریخ هنر جهان نظر انداخته و فراتر از این مددپور تنها متفکری است که این نظر به تاریخ هنر در افق تاریخ پس از رخداد انقلاب اسلامی انجام داده است. او در مقام یکی از همکاران نزدیک شهید سیدمرتضی آوینی در دفتر مطالعات دینی هنر همت ویژه‏ای بر انجام این دست مطالعات بنیادین در باب هنر گمارد و میراث ارزشمند در حوزة حکمت هنر بر جای گذاشت. در واقع او تلاش کرد به ما بیاموزد که درک حصولی و نظری پیرامون هنر ایران و جهان پس از یک تحول تاریخی بزرگ چگونه باید دگرگون شده و مبتنی بر این یافت حضوری قلبی و احساس جهانی تازه باشد. چه بسا که هنوز منتقدین و پژوهشگران آثار هنری متعلق به خود انقلاب را بر اساس معیارهای مدرن یا پست‏مدرن داوری می‏کنند. حال آنکه معیارهای فهم آثار هنری انقلاب باید به نحو دیگری بر ما پدیدار شوند.

مدرس دوره

«علیرضا بلیغ دانش»‏آموختة دکتری فلسفه علم و فناوری و پژوهشگر گروه حکمت هنر پژوهشکدة فرهنگ و هنر اسلامی است. گذار از هنر به تکنولوژی در دورة جدید به مثابة نمود تصرف انسان در طبیعت دالان اصلی توجه او به هنر در کنار مطالعات فلسفی دربارة علم و تکنولوژی بوده است. از این رو به مطالعة آثار متفکرانی پرداخت که به هنر در معنای قدیم و جدید آن را مورد توجه قرار داده‏اند و به رابطة هنر، علم و تکنولوژی در جهان جدید پرداخته‏اند.

این دوره برای چه کسانی مناسب است؟

شرکت در این دوره برای تمام کسانی که به مطالعات نظری هنر یا نقد هنر علاقمند هستند، مفید است. علاوه بر رشته‏هایی مانند پژوهش هنر، دانشجویان رشته‏های علوم انسانی خصوصاً رشته‏های مانند فلسفه، تاریخ، جامعه‏شناسی، مطالعات رسانه نیز از مطالعة این اثر بهره خواهند برد.

نحوه برگزاری کلاس

کلاس به صورت همزمان حضوری و مجازی برگزار خواهد شد.

تعداد جلسات و مضمون و محتوای این دوره

به دلیل حجم و تنوع مباحث مطرح شده در کتاب «حکمت معنوی و ساحت هنر»، دوره اول متن‌خوانی کتاب، در دوازده جلسه به مباحث آغازین کتاب می‌پردازد، که شامل عنوان‌های زیر است:

مبانی حکمت هنر (حکمت و فلسفة تاریخ/ ادوار تاریخی در معارف و مأثورات اسلامی/ ادوار تاریخی در معارف و مأثورات ملل و نحل)، صورت و مادة تاریخی هنر، موقف و میقات تاریخی هنر، قرب و بعد تاریخی هنر، ساحت شناسایی تاریخی هنر، حسن و جمال و کمال تاریخی (هنر عام-واژة هنر)، صورت خیالی تاریخی هنر(هنر خاص و زبان هنر)، زمان و مکان تاریخی هنر، ماهیت و وجود تاریخی صنعت و هنر.

نحوه برگزاری

این دوره هم‌زمان به صورت برخط (اسکای روم) و حضوری در محل پژوهشکده فرهنگ و هنر به نشانی خیابان سمیه، نرسیده به خیابان حافظ، حوزه هنری انقلاب اسلامی، جنب مسجد آیت الله خامنه‌ای از ساعت ۱6 الی ۱8 اجرا می‌شود. علاقمندان می توانند جهت ثبت‌نام و کسب اطلاعات بیشتر در پیام‌رسان‌های بله، ایتا، واتساپ و تلگرام به شماره ۰۹۹۱۴۵۴۰۲۴۲ پیام بدهند.

انتهای پیام/