نشست «بازی، کودک و تربیت» از سلسله نشست‌های حوزه هنری کودک و نوجوان امروز سه شنبه ۱۹ مهرماه برگزار شد.
به گزارش روابط‌عمومی حوزه هنری، نشست «بازی، کودک و تربیت» از سلسله نشست‌های حوزه هنری کودک و نوجوان به مناسبت هفته ملی کودک روز گذشته ۱۹ مهرماه برگزار شد.
سعید مدرسی کارشناس مسائل تربیتی و سواد رسانه‌ای در ابتدای این نشست درباره بازی کودک تربیت گفت: دوره اول تربیت یعنی هفت سال نخست را دوره بازی کردن بچه عنوان می‌کنند و اصلاً اولین ادراکات نوع بشر از طریق بازی شکل می‌گیرد. بچه‌ها در کودکی بازی‌هایی می‌کنند که از نظر ما عبث است، قاعده‌ای ندارد و غیر رقابتی است مثل بر هم ریختن خانه، آنها وقتی کمی بزرگتر می‌شوند وارد گونه‌ای دیگر از بازی‌ها می‌شوند که قاعده‌محور است، ابتدا و انتها دارد و ساحت آموزشی برای خود پیدا می‌کند. در درجه بعدی هم رقابتی می‌شود و پیروزی در آن دستاوردی دارد.
وی افزود: موید قرآنی داریم که بازی در سن طفولیت از مسیرهای رشد است اما باید مفهوم بازی و کارکردهای آن را تفکیک شده ببینیم.
تأملی هم بیان کرد: ما در سنین مختلف انواع مختلف تجارب را کسب می‌کنیم و هرچه این تجارب غنی‌تر باشند، فرآیند یادگیری بهتر رخ می‌دهد، در دوران کودکی، کسب تجربه از بستر بازی صورت می‌گیرد چون بچه فضا را بازی‌گونه می‌بیند و اصالت بیشتری به بازی می‌دهد، پس تجربه‌ای هم که می‌اندوزد در قالب بازی است. ما سه نوع بازی داریم؛ اولین بازی‌های بچه‌ها تقلیدی است و زیاد به ابزار بازی نیاز ندارد. آنها در مرحله بعدی همه چیز را نمادین اجرا می‌کنند و ادا درمی‌آورند، سپس وارد بازی تخیلی می‌شوند. همه این‌ها یک تجربه جدید را برای کودک رقم می‌زند. پس بازی، کودک و تربیت به یکدیگر مرتبط هستند.
وی درباره اسباب‌بازی‌ها گفت: یک جنبه اسباب‌بازی‌ها تربیتی و دیگری سرگرمی است. در ایران فضای کپی زیاد است و دنیای اسباب‌بازی‌ها مرتبط با کسب و کار است نه فضای تربیتی. شاید تولید کنندگان این شعار را داشته باشند که برای کودکان کار می‌کنند اما در عمل این موضوع چنان واضح نیست. پس در ایران حساسیت روی انتخاب اسباب‌بازی‌ها برای کپی است یعنی تولیدکنندگان به این فکر می‌کنند که اسباب‌بازی‌ای را انتخاب کنند که با فرهنگ ما مطابقت داشته باشد اما در سطح جهان هم چندان به اسباب‌بازی به عنوان یک ابزار تربیتی نگاه نمی‌کنند و بیشتر جنبه تجاری دارد.
تأملی مطرح کرد: اسباب‌بازی در دنیا بیشتر وجه هدیه دادن دارد، افراد با هدف آموزش و تعلیم و تربیت اسباب‌بازی نمی‌خرند پس هفتاد درصد انگیزه و قصد خرید با هدف هدیه دادن است. البته باید بدانیم که نه مصرف‌کنندگان و نه فروشندگان ما در حوزه تربیتی اسباب‌بازی‌ها چندان آموزش ندیده‌اند.
سپس مدرسی درباره ساحت‌های مختلف تربیتی اظهار کرد: ما در ابعاد مختلف ساحت‌های مختلف تربیتی داریم، پس نیازمند این هستیم که به بازی به مثابه رسانه نگاه کنیم چون پیام و ابعاد مختلفی دارد. اگر بخواهیم چارچوبی به خانواده‌ها بدهیم باید بگوییم اولین گام آنها آگاهی عمیق نسبت به منظومه تربیتی، مدیوم بازی، آثار بازی و.... است، گام بعدی در حوزه انتخابگری و خیرگزینی است؛ اینکه چه بازی را بر اساس معیارهای مختلف انتخاب کنند. گام سوم این است که بدانیم این بازی چه کارکردی دارد و نحوه استفاده از رویکردهای تربیتی آن باید چگونه باشد. ما باید بدانیم که بین عالم بازی و دنیای واقعی کودکان چگونه ارتباط برقرار کنیم. اگر بین بازی کودک و دنیای واقعی او ارتباط برقرار نشود و آثارش را رصد نکنیم، متضرر می‌شویم. به هر حال این موضوع می‌تواند یک سری عوارض هم داشته باشد پس برخی اسباب‌بازی‌ها نیازمند مصلحات تربیتی هستند. در این بین پدر و مادر خوب آن والدینی هستند که بعد از بازی کودک را رها نکنند. تربیت چیز پیچیده‌ای است اما در کنار این‌ها باید بگویم مادرها و پدرها نباید یکباره نقش مربی پیدا کنند بلکه باید ضمن قرار گرفتن در همان قالب والدین، در کنار کودکان باشند.
در ادامه تأملی گفت: ما خیلی از والدین را می‌بینیم که حتی به خانه پدربزرگ و مادربزرگ به سختی می‌روند تا مبادا در فرایند تربیتی که برای بچه‌هایشان چیده‌اند، خللی وارد شود اما این هم درست نیست باید گرچه فرایند طبیعی رشد و تربیت خیلی مهم است اما گاهی اوقات مصنوعی زندگی می‌کنیم.
وی در ادامه با اشاره به لزوم بازی‌های فیزیکی اظهار کرد: ما هرچه از بازی فیزیکی بکاهیم و به بازی‌های دیجیتالی اضافه کنیم در حق کودکی کودکان خیانت کرده‌ایم گرچه می‌دانم دنیای پرشتاب امروزی خیلی وقت‌ها ما را کلافه می‌کند. ما برای گروه سنی زیر ۸ سال بازی‌های دیجیتال را همیشه نهی می‌کنیم و به نظرم باید والدین برای بچه‌ها وقت بگذارند. پس گروهبندی سنی در این زمینه خیلی مهم می‌شود. در بزرگسالی می‌شود بازی‌های مبتنی بر تربیت را هم برگزید ولی باید رژیم مصرفی در حوزه بازی‌ها داشته باشیم.
سپس مدرسی درباره استفاده زیاد بچه‌ها از بازی‌های دیجیتال مطرح کرد: فضای یک دهه اخیر ما به شدت به بازی‌های دیجیتال گره خورده است و خانواده‌ها از این عرصه به عنوان «صداخفهکن» استفاده می‌کنند، کودک هم به عنوان باج از این بازی‌ها بهره‌مند می‌شود پس اتفاقی که می‌افتد این است که در بلندمدت باعث بچه صاحب اقلیم مستقل از فضای والدین شود و در یک عالم دیگر زیست کند. بچه‌های ما رفته رفته صاحب عالمی دیگر می‌شوند و چون دیگر ما دسترسی‌ای به آن عالم نداریم آنها را درک نمی‌کنیم و کودکان با این بازی‌ها به برخی از نیازهای عاطفی و هویتی خود پاسخ می‌دهند. این بازی‌ها به دلیل تصویرسازی عمیق‌تر، داستان‌وار بودن و... قوه تخیل را افزایش می‌دهند، تحریک قوای واهمه، قوای ترس، قوای شادی و... هم از دیگر آثار این بازی‌هاست در این میان یک پدر و مادر عمیق باید بداند این بازی‌ها کدام قوای بچه‌ها را تحریک می‌کند و کودک چه کمبودی داشته که به آن علاقه‌مند شده است؟
وی توضیح داد: بچه‌ها در عالم گیم احساس آزادی دارند پس شما هر مقدار فضای خانوادگی را به طرف نظم آهنین پیش ببرید و وارد فضای والدگری مستبدانه شوید زمینه را به سمتی می‌برید که آنها بازی‌های دیجیتال را بیشتر برگزینند. بچه در آن عالم با تمام جذابیت‌ها رو به روست، او در آن لحظه بازی نمی‌کند بلکه درگیر یک عالم دیگر شده است. در این میان پدر و مادر باید دقت کنند تا ببینند این بازی که بچه به آن علاقه پیدا کرده پاسخ به کدام نیاز اوست. ما به عنوان والد باید زمینه تحرک فیزیکی بچه را فراهم کنیم مثلاً او را به کلاس ورزش‌های رزمی بفرستیم، کارهای خانه را به صورت گروهی انجام بدهیم یعنی پدر و مادر نباید کارهایی را که می‌شود در خانه با کمک بچه‌ها انجام داد، به تنهایی انجام دهند پس باید ذره‌ذره ارتباط عاطفی خانوادگی را در بستر ارتباطات عینی افزایش دهیم. به این ترتیب یک محیط رقیب برای بازی‌ها فراهم کرده‌ایم، توجه به مهارت حل مسأله کودک هم مهم است، به رسمیت شناختن عرصه جذابیت‌ها هم اهمیت دارد چون تا وقتی آن را به رسمیت نشناسید نمی‌توانید گام بعدی را بردارید.
در پایان تأملی هم اظهار کرد: بر اساس فرایند رشد، کودک کم کم توانمندی‌هایی به دست می‌آورد، پس نیاز است از لحاظ کاربری موارد سخت‌افزاری و نرم‌افزاری اسباب‌بازی‌ها را تفکیک کنیم. بحث فرهنگی هم در به کار بردن اسباب‌بازی‌ها مهم است برخی از اسباب‌بازی‌ها جنس دیگری از فرهنگ را وارد زندگی بچه‌ها می‌کند با همه این‌ها والدین باید همبازی‌های خوبی برای بچه‌ها باشند حتی مربی هم باید چنین کارکردی داشته باشد.
انتهای پیام/
نظرات
-
mrbkdUlevuzIfWH
نظر شما