دکتر مقیسه در یازدهمین نشست زبان شناخت به 8 کارآیی زبان فارسی از نگاه رهبر انقلاب پرداخت و گفت: بر دوش کشیدن فرهنگ اسلام، حق زبان فارسی بر فرهنگ و تمدن جهانی، راه درست یافتن به حکمت بی نظیر، عامل برجستگی علمی، زبان اسلام انقلابی، وحدت آفرینی، راهبرانتقال معارف و پدیدآورنده زبان اردو از کارایی هایی است که رهبری برای زبان فارسی در نظر گرفته اند.
به گزارش روابط عمومی حوزه هنری، یازدهمین نشست ازسلسله نشست‌های «زبان‌شناخت» با موضوع «زبان فارسی در منظومه فکری رهبر معظم انقلاب اسلامی» به همت دفتر پاسداشت زبان فارسی حوزۀ هنری، عصر دوشنبه 7 شهریور 1401 با سخنرانی دکتر محمدحسن مقیسه، پژوهشگر و استاد دانشگاه و مؤلف کتاب امین زبان و ادب پارسی، درحوزه هنری برگزار شد.
در ابتدای این نشست مهدی صالحی، مجری و کارشناس، با اشاره به مواجه بودن با جنگ زبان ها در دنیای امروز گفت: این جنگ، مایه و پایه این شده که بسیاری زبان ها از عرصه روزگار محو شوند و رهبر انقلاب درفهم این ماجرا، یعنی دیدن میدان جنگ نرم در عرصه زبان و رصد جنگ های آینده بر مبنای زبان شناسی و استعاره های شناختی، از آدم های پیشرو بوده اند.
وی در این باره ادامه داد: ایشان بواسطه احاطه، شناخت و آگاهی که به میدان جنگ فرهنگی و فضای غالب بر جهانی شدن دارند، التفات ویژه ای به زبان فارسی دارند و ازابتدای مسئولیت های شان درجمهوری اسلامی پی‌گیر ماجرای زبان فارسی بوده اند. ایشان همواره ملاحظاتی در باره شاعران داشته اند و الطافی هم به شاعران کرده اند که از جمله می توان به مرحوم هوشنگ ابتهاج و شهریار اشاره کرد. آدم متحیر می ماند که چگونه ایشان با تمام مشغله های ذهنی، فکری و عملی که دارند، می بینیم که مراقب نویسنده ها و شاعران و بزرگان ادب فارسی هستند.
صالحی افزود: بر اساس تاریخی که از ایران معاصر منتشر شده و خود ایشان هم یادآور شده اند، اگر ایشان نبودند قبر فردوسی تخریب می شد و ایشان پیشگیری و جلو گیری کرده اند. ایشان همواره حفاظت از کیان زبان فارسی را وظیفه خودشان دیده اند و مدام در نشست های مرتبط با حوزه زبان نظر داده اند و مطالبه و بحث کرده‌اند. حتی تأسیس این دفتر پاسداشت زبان فارسی حوزه هنری هم یکی از مطالباتی است که شخص حضرت آقا از حوزه هنری داشته اند.
صالحی ادامه داد: مسأله و حفظ زبان فارسی، جزو راهبردهای بسیاری از نهادهایی بوده که رهبری در تأسیس‌شان مؤثر بوده اند و نظر داشته اند که ازجمله می توان به جامعه المصطفی و سازمان ملی فضای مجازی اشاره کرد. به طور شخصی از بعضی نهادها مطالباتی در خصوص زبان فارسی دارند و مانند یک دلسوز مطلع و به روز، مسائل زبان فارسی را رصد می کنند.
این مدرس ویرایش و درست نویسی خاطر نشان کرد: برخی از بیانات ایشان هم درخصوص زبان فارسی دردناک بوده و می فهمیم که ناراحتی ها و نگرانی های‌شان در این حوزه درچه حدی است و معتقدیم که این ناراحتی‌ها بجاست.
این عضو شورای راهبردی دفتر پاسداشت زبان فارسی حوزه هنری، زبان را محور فرهنگ عنوان کرد و گفت: این فرهنگ است که جامعه را رشد می‌دهد و زبان، محور ارتباطات است و ارتباطات، مبنای هر گونه توسعه در دنیای امروز است. ایشان هم با تمام این ملاحظات، دارند برای حفظ این ستون و محور تلاش می کنند.
صالحی سپس به معرفی دکتر محمدحسن مقیسه پرداخت و گفت: ایشان استاد دانشگاه، دکتری زبان و ادبیات فارسی و مؤلف کتاب «امین زبان و ادب پارسی است و زحمت مستوفایی در تدوین و جمع آوری فرموده های حضرت آقا کشیده و راهکارهای علمی و عملی ایشان درحوزه زبان فارسی را جمع آوری کرده است. ویرایش چهارم این کتاب هم آماده است و بزودی منتشر خواهد شد. علاوه بر این، شخص ایشان مدام در این حوزه مشغول تلاش هستند.
در ادامه این نشست دکتر مقیسه تشکیل دفتر پاسداشت زبان فارسی حوزه هنری را تبریک گفت و خاطر نشان کرد: رهبری در آخرین نشستی که با شاعران در شب شعر رمضانیه داشتند مسئول وقت حوزه هنری را در این خصوص خطاب قرار دادند و امیدوارم کارهای بزرگی در این دفترانجام شود.
این استاد زبان و ادبیات فارسی در ادامه با استناد به آیاتی از قرآن کریم زبان را جزو برترین و نیکوترین کلام‌ها پنداشت و در ادامه اهمیت و نقش زبان فارسی را فراتر از زبان به عنوان یک ابزارارتباطی دانست و خاطر نشان کرد: فارسی، زبانی است که فقط نقش بدیهی‌اش را که ارتباط برقرار کردن بین انسانها است انجام نمی دهد، بلکه زبانی است که شما را از سطح به بالا می برد.
وی با اشاره به زبان هایی که بیش از 150 میلیون گویشور دارند اما به عنوان زبانی علمی شناخته نشده اند خاطر نشان کرد: این زبان فقط نقشی ارتباطی دارند بلکه زبانی است که شما را به قول مولانا از سطح زمین بلند می کند.
دکتر مقیسه در ادامه وارد مبحث اصلی نشست شد و گفت: گاهی از من این پرسش را می پرسند که چرا رهبری و زبان فارسی؟! این سئوال را می‌پرسند چون شأن رهبری ایجاب کرده که ایشان بواسطه اینکه رهبر هستند درباره موضوعات سیاسی و بین المللی و اجتماعی صحبت کنند اما در واقع موضوع زبان و ادبیات فارسی بسیار بیش و پیش از موضوعات دیگر مورد نظر و توجه رهبری بوده است.
وی در ادامه این نشست به طرح 4 موضوع به عنوان مقدمه این مبحث پرداخت و گفت: رهبری در عنفوان جوانی به دلایلی شخصی چون علاقه و ذوق و استعداد فردی، عدم خستگی از ادبیات و فروع آن، ذهن خلاق و حافظه قوی و حضور ذهن فراوان شان به ادبیات روی می‌آورند.
وی با اشاره به شرکت کردن رهبری در 3 انجمن شعری آن دوران شامل انجمن فرخ، انجمن فردوسی و انجمن سرگرد نگارنده خاطر نشان کرد: در آن انجمن‌های شعری فقط به شعرخوانی پرداخته نمی شد و شعرهایی که خوانده می‌شد از لحاظ مؤلفه ها و معیارهای شعری نیز مورد بررسی قرار می‌گرفتند و یکی از کسانی که شعرها را از زوایای مختلف تحلیل می کرد، خامنه ای جوان 15- 16 ساله بود.
وی دراین باره ادامه داد: ایشان دیوان‌های شاعران کلاسیک را می خوانده اند و تحلیل های شان درباره شاعران کلاسیک‌مان به گونه‌ای بوده است که مورد توجه خبرنگار یک مجله لبنانی قرار می گیرد و عکسی از ایشان می اندازد و شرحی در باره اش می‌نویسد و حدود 60 سال پیش در لبنان منتشر می کند. اینکه یک روحانی جوان آمده و در جلسات شعری، که بزرگان شعر و معمّرین حضور دارند، به تحلیل شعرها می پردازد، باعث تعجب است. ایشان یک روحانی درحوزه علمیه مشهد بودند و حوزه های علمیه آن زمان را هم که نباید با حوزه های علمیه امروز، که فعالیت های ادبی و هنری و حتی ورزشی در آنها صورت می‌گیرد، مقایسه کرد چون فقط دروس فقهی و علمی و دینی در آنها تدریس می‌شد. اینکه یک روحانی بیاید و خودش به مجادله های ادبی بپردازند رسم نبود. در کتاب شرح اسم، که زندگینامه رهبری تا انقلاب اسلامی به قلم «هدایت الله بهبودی» است نیز به شرکت ایشان در یک انجمن شعری دراصفهان اشاره شده که درآنجا شعرشان را می خوانند و بسیار مورد توجه قرار می گیرند.
مقیسه ادامه داد: ایشان نه تنها در نقد ادبیات کلاسیک و گزینش ابیات شاعران، در سرودن شعرهای غزلی نیز دستی بر آتش داشته‌اند. علاوه بر این در سخنرانی ها و نوشته های فراوانی که ازایشان داریم، به ابیاتی از شعر شاعران کهن و معاصر تا شاعران انقلاب اسلامی به صورت مبسوط پرداخته اند. به عنوان مثال، این نمونه شعر از حافظ را درخصوص توصیف سیما و ابعاد گسترده انقلاب اسلامی در جهان آورده است:
زین قصه هفت گنبدِ افلاک پرصداست
کوته نظر ببین که سخن مختصر گرفت.
از گلستان و بوستان سعدی و همین طور از خیلی شاعران کلاسیک هم شواهدی دارند. به شعر شاعران معاصر مانند شهریار و پروین اعتصامی هم پرداخته اند و به شعر ذیل از هوشنگ ابتهاج هم چندین بار پرداخته اند:
«نشود فاش کسی آنچه میان من و توست
تا اشارات نظر نامه رسان من توست
گوش کن با لب خاموش سخن می گویم
پاسخم گو به نگاهی که زبان من و توست
روزگاری شد و کس مرد ره عشق ندید
حالیا چشم جهانی نگران من و توست...»
ایشان به مراتب و فراوان از شعر این شاعران استفاده کرده اند که به عنوان نمونه می توان به شعر ذیل از پروین اعتصامی اشاره کرد که روی تخت بیمارستان و درجریان گفت‌وگو با آقایان کمال تبریزی، مجید مجیدی، ابراهیم حاتمی‌کیا و رضا امیرخانی خواندند و نکاتی را درباره این شاعر بیان کردند.
«هر بلائی کز تو آید رحمتی است
هر که را رنجی دهی آن راحتی است
زان به تاریکی گذاری بنده را
تا ببیند آن رخ تابنده را
تیشه زان بر هر رگ و بندم زنند
تا که با مهر تو پیوندم زنند...»
مقیسه در این باره افزود: ایشان همواره به شاعران و شعرشان از رودکی گرفته تا شهریار و ازشهریار تا سید حسن حسینی و حمید سبزواری توجه داشته اند و شعرهای شان را می خوانده اند.
این استاد زبان وادبیات فارسی خاطرنشان کرد: ایشان وجوه تمام سبک های شعری را می شناسند و از میان سبک ها بیشتر به سبک هندی علاقه مندند و به شاعران این سبک همچون بیدل دهلوی و صائب تبریزی نیز علاقه فراوانی دارند. نظرات عجیبی هم در خصوص برخی شاعران ازجمله فروغ دارند.
دکتر مقیسه در ادامه به خوانش رمان های مطرح و طراز اول ادبیات کلاسیک جهان توسط رهبری اشاره و خاطرنشان کرد: ایشان از سال 1336 که 17 ساله بوده اند به خواندن رمان های برجسته روسی چون «جنگ و صلح» و «گذر از رنج ها» هر دو از تولستوی و «دُن آرام» از شولوخوف پرداخته اند و تحلیل بسیار واضح و جالبی ازاین رمان ها دارند و دو رمان «دُن آرام» و «گذر از رنج ها» را با هم مقایسه کرده اند. ایشان رمان های فرانسوی را هم خوانده اند و تحلیل ویژه‌ای نیز از آنها دارند و می گویند که تاریخ فرانسه را از روی همین رمان ها شناخته ام. از رمان های فرانسوی که خوانده اند می‌توان به رمان های «بینوایان»، «گوژپشت نتردام» و «تاریخ یک جنایت» از آثار«ویکتور هوگو» اشاره کرد. تحلیل مفصل و دقیقی هم از مقایسه این رمان با جنگ و صلح تولستوی دارد و آثار«رومن رولان» را هم خوانده اند.
رمان هایی آمریکایی چون «خوشه خشم» و آثار «هوارد فاست» را هم خوانده اند. در سال های اخیر نیز رمان هایی از ادبیات آمریکای لاتین خوانده اند و وقت زیادی هم که در این زمینه می گذارند بسیار عجیب است. انشاالله در کتاب بعدی ام به رمان های خارجی که ایشان خوانده اند خواهم پرداخت اما در آن از رمان های ایرانی که خوانده اند نمی گویم چون فصل جداگانه ای دارد.
مقیسه به شناخت رهبری از تاریخ روسیه، که از طریق خواندن رمان های روسی کسب کرده اند اشاره کرد و در این خصوص این شناخت را ناشی از حجم بالای مطالعه رهبری در باره تاریخ روسیه دانست.
دکتر مقیسه در ادامه این نشست به شناخت و تسلط رهبری از ادبیات عرب پرداخت و گفت: ایشان از آنجا که حوزوی و برآمده ازحوزه های فقاهت است، به زبان و ادبیات عرب هم توجه ویژه ای دارند و در شعر و رمان عربی هم بازجلوتر از هم رده‌های روحانی خودش حرکت کرده اند. ایشان نه تنها شاعران کلاسیک عرب از«متنبی» تا «ابوفراس حمدانی» را خوانده اند بلکه ازشعر شاعرانی مثل نزار قبانی، سمیح قاسم و محمود درویش هم استفاده کرده اند.
وی در ادامه گفت: یکی از موضوعاتی که در داخل کشور عنوان نشده این است که دکتر محمدعلی آذرشب، پژوهشگر و مترجم ایرانی زبان و ادبیات عرب و استاد دانشگاه تهران که در کشورهای عربی بسیار شناخته شده هستند، کتابی با عنوان «الصحوة الاسلامیة الفرص والتحدیات» نوشته اند که در آن موضوع شعر بیداری اسلامی از نظر رهبر انقلاب را مورد توجه قرار داده اند. دکتر آذرشب چند خاطره در آن کتاب آورده که نشان دهنده این است که نگاه رهبر انقلاب به ادبیات عرب، نگاهی مفصل، وسیع، طولانی و درامتداد نگاه تاریخی ما است.
مقیسه در این باره خاطر نشان کرد: ادبیات فارسی و ادبیات عرب در طول تاریخ با هم در تعامل بوده اند و برخی شاعران ما تصاویر شعرهای شان را از شاعران عرب گرفته و همین طور شاعران عرب هم از شاعران ما.
مقیسه سپس به نقل یکی از خاطرات ذکر شده در آن کتاب پرداخت و گفت: دکتر آذرشب نقل می کند که به رهبری گفتم یادم است وقتی که به دیدار شما آمدم، داشتید شعری از«نزار قبانی» را زیر لب زمزمه می‌کردید و بلافاصله حضرت آقا می فرمایند: بله « یا تونس الخضراء».
مقیسه سپس به توضیحاتی در باره این شعر پرداخت و گفت: نزار قبانی یکبار به تونس سفر می کند و از آنجا که آن کشور برایش بسیار زیبا و خوشایند بوده، شعری در توصیف آنجا می گوید، که درجهان عرب و بویژه در میان خود تونسی ها بسیارمعروف است و سرودها از آن ساخته شده و در محافل می‌خوانند اما در واقع، قبانی در آن ادبیات مقاومت جهان عرب را طرح کرده است. خاطره ای دیگر از دکتر آذرشب در این کتاب آمده است که می گوید: یکبار به دیدار رهبری رفتم و کتابی از قاسم الشابی، که شاعری تونسی است و در جهان عرب به گفتن شعرهای هیجانی و حماسی معروف است، در دستم بود، همین که رهبری این کتاب را دیدند به خواندن شعر معروفی از این شاعر با عنوان «إذا الشّعْبُ يَوْمَاً أرَادَ الْحَيَـاةَ» از حافظه اش پرداختند.
مقیسه با اشاره به دیدارهایی که شاعران عرب با ایشان داشته اند گفت: محمد مهدی جواهری، یکی از این شاعران مطرح عرب است و وقتی بعد از یکی از دیدارها از او می‌پرسند که رهبری را چگونه یافتید می گوید: دوران ابن عمیدها و صاحب بن عبادها در ایران زنده شده است. این دو فرد از وزیران عباسیان بوده اند که در دوران شان به ادبیات عرب توجه ویژه ای شده است که این نشان دهنده توجه عمیق رهبر انقلاب به ادبیات عرب است.
مقیسه در ادامه به یکی دیگر از ابعاد بارز رهبر انقلاب در خصوص زبان و ادبیات فارسی پرداخت و خاطر نشان کرد: ایشان فقط به جنبه شعر و شاعری و خوانش داستان و رمان نپرداخته اند بلکه یکی از ابعادی که باعث تعمق فکری ایشان در این زمینه شده است، توجه ایشان به پژوهشگرانی است که آثار پژوهشی ارزنده ای در باره زبان و ادبیات فارسی انجام داده‌اند که ازجمله باید به اساتیدی چون مجتبی مینوی، جلال همایی و بدیع الزمان فروزانفر اشاره کرد.
وی ادامه داد: حتی در مقطعی و چند ماه قبل از آنکه دکترایرج افشارفوت کنند، ایشان ایرج افشار را دعوت کردند و به حضورشان آمدند. به دکتر افشار گفته بودند که من نوشته های شما را خوانده‌ام و بسیار پر جاذبه بودند. نقدی از زنده یاد سید حسن حسینی هم خوانده بودند و روی کتاب «غلط ننویسیم» از زنده یاد ابوالحسن نجفی نیز نقد و نظر داشتند. علاوه بر این، از رمان فرانسوی « خانواده تیبو»، که ابوالحسن نجفی ترجمه کرده بود نیز نقل کرده اند.
مؤلف کتاب «امین زبان و ادب پارسی» در ادامه این نشست به دلایل روی آوردنش به تألیف این کتاب پرداخت و اظهار کرد: کتابی در خصوص زبان فارسی از رهبری نبود و دیگر اینکه، انتخاب موضوعی که گستردگی و پیشینه داشته باشد برایم مهم بود. من زبان فارسی را انتخاب کردم چون زیرساخت شعر، ادبیات داستانی و پژوهش است و با ادبیات عرب هم ارتباطی کامل دارد.
وی در باره تألیف این کتاب افزود: برای این کتاب حدود 4 سال زحمت کشیدم و از مجموعه فرموده‌ها، سخنرانی ها و نوشته‌های رهبری از قبل انقلاب تا آذر 1394 مطالبی استخراج کردم و چاپ چهارم آن نیز بزودی منتشر خواهد شد.
مهدی صالحی، در ادامه این نشست ضمن اشاره به مراقبت های زبانی رهبری خاطر نشان کرد: ایشان نگاهی تاریخی را که به ماجرای زبان فارسی دارند، در سیاست گذاری‌ها همیشه لحاظ و مطرح می کنند که ازجمله باید به نگرانی شان نسبت به وضعیت زبان فارسی در هند اشاره کرد. ایشان گفته‌اند که زبان فارسی درحال انحطاط است؛ انحطاط خیلی کلمه خطرناکی است آن هم نه از زبان آدمی نا آگاه بلکه از زبان کسی که اگر آدم سیاسی نبود به طور قطع، محور خیلی استواری در حوزه ادبیات می شد یا شاعر و رمان نویسی زبردست می شد و یا حداقل به زبان فارسی و عربی می‌توانست بگوید و بنویسد اما حالا که سیاست دامن ایشان را گرفته، حداقل تلاش ایشان این است که در حوزه سیاست گذاری در خصوص زبان سیاست هایی را پیش ببرد. ملاحظه ایشان در خصوص آموزش زبان فارسی به غیر فارسی زبان ها نیز، ملاحظه ای خیلی جدی بوده، چه در جامعه المصطفی چه در رایزنی های فرهنگی و چه در بنیاد سعدی.
در ادامه این نشست دکتر مقیسه به محتوای کتاب «امین زبان وادب پارسی» تألیف و گردآوری خودش پرداخت و گفت: رهبرمعظم انقلاب برای زبان فارسی 9 ویژگی برشمرده اند و برای هر ویژگی هم توضیحاتی ارائه کرده‌اند. این ویژگی ها شامل مؤلفه های ذیل است: دلربایی و گنجایش و کارآمدی، ترکیب پذیری، غنای زبان فارسی، پایداری در برابر هجوم زبان‌های دیگر، شیوایی و آهنگ سخن، برتابی شعر، برخورداری از امتیاز موسیقایی، بهره مندی از نازک‌خیالی و درون‌مایگی و دیگر وسعت قلمرو.
مقیسه سپس به توضیح 2 ویژگی از این ویژگی های نه گانه شامل پایداری در برابر هجوم زبان های دیگر و ایرادات و شبهاتی که به گستردگی زبان فارسی می گیرند نیز به طور مبسوط پرداخت.
دکتر مقیسه در ادامه به 8 کارآیی زبان فارسی از نگاه رهبر انقلاب پرداخت و گفت: بر دوش کشیدن فرهنگ اسلام، حق زبان فارسی بر فرهنگ و تمدن جهانی، راه درست یافتن به حکمت بی نظیر، عامل برجستگی علمی، زبان اسلام انقلابی، وحدت آفرینی، راهبرانتقال معارف و پدیدآورنده زبان اردو از کارایی هایی است که رهبری برای زبان فارسی در نظر گرفته اند.
وی به ارائه نکاتی درخصوص برخی از این کارآیی ها پرداخت و خاطر نشان کرد: رهبری بیش از ترجمه، قائل به انتشار آثار ادبی فارسی با خود زبان اصلی است چون باعث می شود که برای درک این آثار دیگران زبان فارسی را بیاموزند اما ایشان می فرمایند که این اقدام نافی ترجمه نیست اما برتری به انتشار آثار به زبان اصلی است.
دکتر مقیسه در ادامه به ارائه توضیحاتی درخصوص برخی از این کارآیی های زبان فارسی از جمله زبان اسلام انقلابی بودن، زبان به مثابه نماد ملیت بودن و زبان علم بودن پرداخت و خاطر نشان کرد: رهبری در همه زمینه ها حواس شان جمع است. یکبار از یک کارخانه خودروسازی دیدن می کنند که نام خودروی تولیدی تازه‌شان را «مینیاتور»گذاشته اند. ایشان می فرمایند که «مینیاتور» واژه‌ای فرانسوی است و توصیه می فرمایند که بگردید واژه‌ای فارسی برای آن پیدا کنید.
مقیسه ادامه داد: یکبارهم تعدادی از طلبه ها خدمت‌شان می آیند و می‌گویند که مسابقه ای برگزار کرده ایم با عنوان المپیاد علمی. ایشان بلافاصله می فرمایند که «المپیاد» کلمه ای یونانی است و اسم فارسی روی آن بگذارید.
مقیسه در ادامه ضمن اشاره به توصیه های رهبری به صدا وسیما و وزارت امور خارجه درخصوص زبان فارسی خاطر نشان کرد: صدا و سیما بیشترین تأثیر را بر زبان فارسی دارد و بنابراین ایشان همواره توصیه هایی به این سازمان در خصوص زبان فارسی دارند.
مقیسه ادامه داد: در ویرایش جدید کتاب امین زبان و ادب پارسی هم مؤلفه‌هایی چون پیوند هویت ملی و زبان فارسی را گنجانده ایم. وی آهنگین بودن زبان فارسی را هم یکی دیگر از ویژگی های زبان فارسی عنوان کرد که مورد توجه رهبری است و خاطر نشان کرد: زبان فارسی در ذات خودش موسیقی دارد اما چون فارسی زبان هستیم متوجه آن نمی‌شویم و بیشتر غیرفارسی زبانان این نکته را می فهمند.
وی دراین باره افزود: زبان فارسی آهنگ ملایمی دارد و یکی از ویژگی هایی که باعث جلب توجه غیرفارسی زبانان می شود، نرمی و گوش نواز بودن این زبان است.
وی خاطر نشان کرد: رهبری هم فرمودند که در ملاقات هایی که دارم متوجه می شوم که برخی چه زبان های خشنی دارند.
صالحی در ادامه این نشست با اشاره به خاطرات ادبی رهبری و خاطرات دیگران ازایشان، که اغلب در دیدارها شکل گرفته و در رسانه ها منعکس نشده است، تأکید کرد: جمع آوری برخی از این خاطرات بسیار ضروری است چون حاوی ظرافت ها و دقت نظرهایی اعجاب برانگیز است که نشان دهنده احاطه ایشان بر زبان فارسی و لطف ایشان به اهالی زبان فارسی است.
این عضو شورای راهبردی دفتر پاسداشت زبان فارسی حوزه هنری در ادامه با اشاره به واقف بودن رهبری درحوزه حکمرانی و رسانه افزود: با توجه به دیدگاه تاریخی و ضد استعماری ایشان و نگاه شان به مواریث زبان فارسی که همه درحیطه سیاست گذاری زبانی می گنجد به گمانم جای دیدار ویژه ایشان با اهالی زبان خالی است. یعنی دیدار با کسانی که متمرکز روی آموزش زبان فارسی، روایت شناسی و نشانه شناسی زبان هستند.
صالحی خاطرنشان کرد: رهبری به هنگام طرح بحث جهاد تبیین و بحث گام دوم فرمودند که جنگ امروز دنیا درحیطه روایت ها است، بنابر این، ایشان دارند گفتمانی را ایجاد می کنند که نیاز به توسعه های روانشناسانه دارد و جا دارد که اهالی زبان، بخصوص پژوهشگران زبان و فن آوران حوزه زبان که تا حالا نشده دیداری با حضرت آقا داشته باشند، در قالب دیداری با ایشان مباحث مورد نظرشان را مطرح کنند. چون بسیاری از نکاتی که ایشان می فرمایند، نکاتی است که در دایره سواد کسانی که به عنوان نمایندگان حوزه زبان مسائلی را بر حسب میزان آگاهی و علائق و سلایق مطرح می کنند خارج است.
صالحی یادآور شد: رهبری می فرمایند که زبان فارسی در حال انحطاط است ولی استادان دانشگاه و برخی طیف های مرتبط دیگر می گویند که وضعیت زبان خیلی خوب است که این جریان مشکوک است.
صالحی تصریح کرد: مثال هایی هم چون مقاومت زبان فارسی در مقابل مغول ها و اعراب و ... را مطرح می کنند ولی مگرمغول ها تلگرام و توئیتر داشتند؟! مغول ها هیچ برنامه ریزی زبانی نداشتند ولی ما امروز با دشمن قداری روبرو هستیم که 300 سال است دارد برای فارسی زدایی تلاش می کند و زبان فارسی را ازهند و چین و آسیای صغیراخراج کرده است. علاوه بر این، دارد قومیت های محلی را تحریک می‌کند که بر زبان فارسی فشار بیاورند.
دبیرانجمن ویرایش و درست نویسی خاطر نشان کرد: با توجه به رویکرد و مواضعی جدی که حضرت آقا در این خصوص دارند، جا دارد که اهالی زبان، علوم سیاسی و حوزه های امنیتی دراین حیطه وارد شوند و به دغدغه ها و نکات ایشان دراین حوزه، که بسیار هم بجاست، بپردازند.
صالحی به افت کیفی مدارس در حوزه زبان و ضعیف شدن بچه ها اشاره و تصریح کرد ما نمی توانیم بگوییم چون شاهنامه داریم، دیگر زبان فارسی می ماند! البته که شاهنامه اثر سترگی است اما نیاز به برنامه ریزی زبانی و سیاست گذاری‌هایی برای مقابله با برنامه ریزی های ضد زبانی و پادتن‌های دشمنان زبان مان داریم. جا دارد که رشته جامعه شناسی زبان شکل بگیرد چون نداریم و لازم است که رشته مستقلی هم بشود تا جزئیات را بررسی کنند.
مهدی صالحی در این باره تصریح کرد: اگر تهدیدهای زبان را بررسی کنیم، نباید فقط به این بپردازیم که درفلان کشور 10 کرسی مان حذف شده بلکه باید به فن آوری‌های زبانی هم فکر کنیم. اینکه چه دارند با زبان می کنند و رقبای ما چه کسانی هستند.
صالحی ادامه داد: بعد از یازده سپتامبر، انجمن زبان آمریکا تشکیل جلسه داد که ما 3 زبان دشمن داریم؛ فارسی، عربی و کره ای و چند سال بعد، چینی را هم اضافه کرده اند. بلافاصله برای مقابله با این زبان‌ها، 14 میلیون دلار بودجه گرفتند. به طور قطع زبان عبری هم دشمن زبان فارسی است. بعضی زبان ها اما رقیب‌اند و نقطه مقابل اما این را هم باید در نظر داشته باشیم که این دیگران هم دارند با بودجه های نهادهایی امنیتی مثل موساد تقویت می شوند تا آنها نیز تبدیل به دشمن شوند. بنابراین، این دیدار اگر صورت گیرد، می‌تواند مقدمه ای برای طرح این نکات در محضر رهبری شود که امیدواریم اهالی زبان توفیق چنین دیداری پیدا کنند.
دکتر مقیسه هم درپایان این نشست، ابراز امیدواری کرد که این دیدار به همت همین دفتر پاسداشت زبان فارسی حوزه هنری حاصل شود و سپس خاطر نشان کرد: این دیدار قدم بسیار مبارکی خواهد بود و اگر حاصل شود، خیلی از مسائل حوزه زبان فارسی را می توان در آن مطرح کرد.
انتهای پیام/
نظر شما