نهمین نشست از سلسله نشست‌های هویت ملی اندیشکده ادبیات پایداری با حضور و سخنرانی دکتر احمد شاکری در حوزه هنری برگزار شد. به گزارش روابط عمومی حوزه هنری، شاکری در ابتدای این برنامه که با مدیریت دکتر محمدرضا سنگری رئیس اندیشکده ادبیات پایداری حوزه هنری برگزار شد با بیان نکاتی از جلسه گذشته هویت ملی گفت: اصطلاح ادبیات پایداری ممکن است کارکرد ضد هویتی برای ادبیات دفاع مقدس دارد. این موضوع را می‌توان در دوبخش ضد هویتی و اصطلاحی بررسی کرد. اساسا اصطلاح گزینی در ادبیات پایداری در دوره پس از پیروزی انقلاب اسلامی همواره در صدد یافت و بافت هویت خود بوده است. همه اضلاع هندسه معرفتی آن نیز به فراخور سعه‌ای که در توانشان بود در صدد یافتن هویت خودشان بود لذا اصطلاح‌گزینی را بخشی از کنش‌گری حوزه ادبیات برای هویت‌یابی می‌دانم. وی در ادامه ضمن اشاره به علل اربعه یا علت‌های چهارگانه با بیان اینکه هر یک از مولفه‌های هویت‌بخش از سویی جامع افراد‌اند و از سویی دیگر مانع اغیار هستند، به انواع غیرپردازی در حوزه ادبیات پایداری و نسبت آن با ادبیات دفاع مقدس پرداخت و گفت: مهمترین نکته در این موضوع این است که آیا هویت‌بخشی در ادبیات از قبل علت صوری است یا نه؟ تا زمانی که ما علت صوری را هضم نکنیم هیچ یک از فروع ادبیات نمی‌تواند پاسخ درستی به ما بدهد، یعنی عنصر هویتی را روی چیستی ادبیات بررسی کنیم. این پژوهشگر ادبیات در ادامه با اشاره به این که ادبیات دفاع مقدس و ادبیات انقلاب  گونه‌های ادبی ضد همدیگر نیستند بلکه گونه‌های غیر هم‌اند، گفت: یکی دیگر از افکار مرتبط یا هویت ادبیات این است که پرداخت به ضد هویتی در ادبیات مقدم بر نفس توجه عناصر هویت‌افزا است. شاکری در ادامه با طرح این سوال که چرا توجه و تعریف به غیر نسبت به توجه و تعریف نفس اهمیت دارد در پاسخ سوال خود گفت: پرداخت به ضد ما را در مقام تعریف به ضد هویتی قرار می‌دهد که از تعریف به نفس آسان‌تر است. تعریف به نفس نیازمند مبانی و حل بسیاری از مسائل است. اغیار یا اضداد هویتی برای ما آسان‌یاب‌تر یا مشخص‌تر از هویت خود هستند. ادبیات ما در حال شدن و حرکت به نقطه‌ای است که اضداد معارض با آن هستند. آغاز پیدایش ادبیات داستانی در دوره پس از پیروزی انقلاب اسلامی و به خصوص گوناگونی آن در ادبیات دفاع مقدس یا انقلاب اسلامی با توجه به لحاظ نظرداشت با توجه به نظرداشت اضداد همراه کردیم یعنی به لحاظ تاریخی نیز توجه به ضد کردیم. وی افزود: حقیقت این است که در ادبیات دفاع مقدس دچار نوعی گمبودگی شده‌ایم و در مرحله‌ای هستیم که ضد به شدت عقب و عقب‌تر رفته است. آنچنان که بجایی رسیده‌ایم که شاید بگوییم اساسا ضدی وجود ندارد. نمی‌توانیم ادبیات پیاداری را در این رویداد نادیده بگیریم چرا که ادبیات پایداری خود ضدی از این فرایندی است که ضد را توسعه می‌دهد یعنی ادبیات پایداری به لحاظ وجودی متاخر از یک جریانی است که آن را توسعه می‌هد. شاکری در ادامه با بیان که باید بدانیم که تفاوت اضداد هویتی ادبیات دفاع مقدس و ادبیات پایداری چیست، گفت: برای پاسخ به این سوال باید میان اضداد و اغیار تفاوت در نظر بگیریم و همچنین باید بدایم که چالش‌های تعیین ضد هویتی ادبیات دفاع مقدس چیست. یکی از چالش‌های تعریف ضد هویتی به مبانی ادبی و تعریف ادبیات انقلاب مربوط می‌شود. همچنین باید تفاوتی میان ادبیات مطلوب یعنی ادبیات کمالی و ادبیات قابل قبول داشته باشیم یعنی غیر مورد نظر غیر هویتی یا غیر کمالی است. وی در ادامه با تاکید بر اهمیت پژوهش گفت: نباید عوامل غیر پژوهشی و آثاری که پس از دریافت یک نتیجه علمی بر آن حاصل می‌شود ما را از ورود به عرصه پژوهش پرهیز دهد. از جمله چالش‌های دیگر تقویت جریان ضد با تشدید معیارهای ضد شناسی است. شاکری ادامه داد: سوال دیگر این است که در مقایسه ادبیات دفاع مقدس با ادبیات پایداری، آیا ادبیات پایداری به عنوان ضد شناخته می‌شود یا نه؟ در پاسخ با این باید گفت که از جمله چالش‌های مهمی که در ادبیات دفاع مقدس وجود دارد خصوصیت رویکردهای فکری است که در این گونه تا کنون محقق شده است به شکلی که دایره و دامنه خاصی از اضداد هویتی را برایش تعریف کرده است. تا زمانی که محدوده رویکردهایی که وجود دارند شناخته نشود مشخص نمی‌شود که کدام یک از آنها در دایره مفهومی و اصطلاحی ادبیات پایداری امکان زیست دارند و کدام یک از آن بیرون گذاشته می‌شود. شاکری با اشاره به اینکه در ادبیات پایداری رویکردهایی تا کنون محقق شده است، گفت: تا زمانی که رویکردهای گفته شده شناخته نشود مشخص نیست که هنگامی که ادبیات پایداری را به کار می‌بریم کدام یک از این‌ها در ذیل ادبیات پایداری قرار می‌گیرد. اگر همه آنها، با اینکه رویکردها با هم در تضاد هستند، در ذیل ادبیات پایداری قرار بگیرند، نشان  دهنده ایت است که ادبیات پایداری مشتمل بر اضداد است و این به معنای این است که ادبیات پایداری یک ضد هویت ساخته است و رویکردهای مقابل هم یکدیگر را ترد و نقد می‌کنند و در مقابل هم در مورد واقعه دفاع مقدس قضاوت کرده و کارکردهای ارزشی و ضد ارشی ضد هم دارند اما در ذیل ادبیات پایداری قرار می‌گیرند. وی افزود: بررسی رویکردهای گفته شده نشان می‌دهد که مطالبی در ادبیات داستانی دفاع مقدس ما اصلا به عنوان رویکرد اخذ نشده و اشاعه پیدا نکرده است. شاکری ضمن بررسی رویکردهای گوناگون در ادبیات دفاع مقدس در جمع‌بندی صحبت‌های خود در گفت: ادبیات پایداری به معنای بهترین پناهگاه برای کسی است که تا بحال انگ ادبیات سیاه به آن  نسبت داده می‌شد چرا که ادبیات پایداری می‌تواند در ادبیات سیاه وجود داشته باشد به این ترتیب حاشیه امنی برای طیف معارض با ارزش‌های دفاع مقدس ایجاد می‌شود که نتیجه سهمگین‌تر آن این است که باعث غبارآلودگی فضای هویتی ادبیات داستانی به واسطه انتزاج حق و باطل می‌شویم چرا که ملاک‌های حق در ادبیات پایداری کنار گذاشته می‌شود و یا به تعبیری حداقل می‌شود منجر به غبارآلودی فضا می‌شود. یعنی کسی نمی‌تواند به کسی بگوید شما ضد هستید چرا که از نظر ادبیات پایداری مشکلی ایجاد نمی‌شود. انتهای پیام/