خانه ادبیات افغانستان با همکاری مرکز آفرینش‌های ادبی حوزه هنری و انتشارات تاک، شصت‌ودومین نشست نقد و برسی ادبیات معاصر افغانستان را با نقد مجموعه شعر «این طرف، خدا هم نیست» برگزار کرد.
به گزارش روابط عمومی حوزه هنری، علی یعقوبی متولد ۱۳۴۹در کابل است. او اولین بنیان‌گذار نشست‌های مهاجران افغانی در حوزه هنری است. عضویت در هیئت مدیره «خانه ادبیات افغانستان» و مدیر مسئولی نشریه «کتاب نامه»، اولین و تنها نشریه تخصصی کتاب در افغانستان از دیگر فعالیت‌های ادبی اوست.
با این که علی یعقوبی سال‌هاست به اروپا مهاجرت کرده، اما می‌توان چهره او را با بلاغت و رسایی در اشعارش، به ویژه در مثنوی‌ها و شعرهای آزادی که پس از دهه ۹۰ سروده، مثل اشعار مربوط به واقعه زلزله فجیع در بدخشان و در غزل‌های پس از سکوتش به وضوح دید.
به منظور شناخت بیشتر این شاعر و آثار او، شصت‌ودومین جلسه نقد و بررسی ادبیات معاصر افغان به سروده‌های این شاعر با مشارکت مرکز آفرینش‌های ادبی حوزه هنری و انتشارات تاک اختصاص یافت. در این نشست که پنج‌شنبه ۱۱ آذرماه از ساعت ۱۵ الی ۱۷ در تالار اندیشه حوزه هنری با حضور جمعی از شاعران و داستان‌نویسان و منتقدان ادبی عضو خانه ادبیات از جمله حمیدرضا شکارسری، محسن سعیدی، زهرا زاهدی، عارف جعفری و محمدصادق دهقان برگزار شد، به بررسی ادبیات افغانستان از گذشته تا اکنون در اشعار این مجموعه پرداخته شد.
انتقاد از دین‌باوری جاهلانه و خدا باوری دروغین
محسن سعیدی اظهار داشت: نام مجموعه برگرفته از غزل انتقادی به نام «سکوت» است. شاعر در بیت آخر این غزل می‌گوید: هلا که اشک یتیمی، که سوز در شعری، مسیح را برسان (این طرف خدا هم نیست) انتقاد از دین‌باوری جاهلانه و خدا باوری دروغین یکی از مضمون‌های برجسته در این مجموعه است که با بیان‌های مختلف بارها تکرار می‌شود. واژگان «خدا»، «کفر»، «ایمان»، «ابلیس» و «شیطان» از کلمات کلیدی و پر بسامد در این مجموعه است. این سخنانی است که محمدمحسن سعیدی شاعر، نویسنده و طلبه فارغ‌التحصیل سطح ۴ جامعه المصطفی درباره شاعر افغان علی یعقوبی گفت.
سعیدی با اشاره به این که شعرهای این مجموعه به دو دسته کلی قابل تقسیم است، افزود: مجموعه در سه بخش غزل‌ها، شعرهای آزاد و مثنوی‌ها ساماندهی شده است که به دو دوره از حیات شاعر مربوط می‌شود؛ یک دوره خاموشی و سکوت شاعر و درنگی چند ساله و دوره دوم که شاعر با زبان و شیوه خاص خود از سیطره سبک دوره و چهره‌های مشهور و شاخص بیرون می‌آید.
وی با اشاره به برجسته‌ترین اشعار این مجموعه ادامه داد: از میان غزل‌ها، آخرین غزل به نام «نفس مسیحا کن» از مجموعه شعرهای آزاد «کسی باید چیزی بگوید» و از بخش مثنوی‌ها «مبارک سحری بود» انتخاب من است که یعقوبی در این مثنوی مستقل‌تر و رهاتر و به قلندر وشی که از او می‌شناسم نزدیک‌تر است.
برجسته بودن بلاغت و رسایی
در ادامه این نشست حمید رضاشکارسری، شاعر، پژوهشگر، نویسنده و منتقد ادبی، راجع به ویژگی‌ها و ابزار بروز و ظهور حماسه در شعرهای علی یعقوبی که به وضوح دیده می‌شود سخن گفت و بیان کرد: حضور حماسه در عاشقانه‌سرایی شاعر، آن هم در شعری که کم و بیش مختصات سبک هندی یا اصفهانی را دارد مورد بحث است. بلاغت و رسایی در شعرهای یعقوبی بسیار برجسته است و جنبه سخنوری به ویژه در مثنوی‌ها بسیار برجسته و چشمگیر است.
شکارسری تأکید کرد: موتیوها و عناصر تکرار شونده‌ای چون، آینه، داغ، خدا و ... نیز در آثار این شاعر به وضوح دیده می‌شود.
قوی در سرودن
عارف جعفری که در حوزه شعر و موسیقی فعالیت دارد و مدت‌هاست که با خانه ادبیات همکاری می‌کند، در گفت‌وگو با خبرنگار حوزه هنری درباره علی یعقوبی و اشعارش گفت: استاد یعقوبی به دنبال مجموعه شعر نبود و من گمان می‌کنم به اصرار دوستان و علاقه‌مندان به اشعارش بر آن شد تا مجموعه‌ای از اشعار خود را با مدیریت محمدحسین محمدی، مدیر انتشارات تاک در کابل به چاپ برساند.
جعفری افزود: یعقوبی در سرودن، واقعاً قوی و تواناست که اشعار او تأثیر چشم‌گیری بر روی مخاطبان و علاقه‌مندان به شعر و ادب می‌گذارد.
در ادامه محمدصادق دهقان، مدیر خانه ادبیات افغانستان و شاعر و ویراستار و پژوهشگر ادبی نیز با اشاره به این که این مجموعه اولین کتاب منتشر شده از یعقوبی است، اذعان داشت: نگاهی که شاعر در این مجموعه به خدا دارد، نگاهی است که همه مردم در جوامع اسلامی نسبت به خدا دارند که به صورت هم التماس‌گونه و هم شکایت‌گونه است. شاعر در این مجموعه اشاره به این دارد که چرا حتی خدا هم در این سرزمین به داد ما نمی‌رسد، ای کاش ما هم از وجود او بهره می‌گرفتیم که به صورت گلایه‌وار و نه منکر وجود خدا شدن اشاره دارد.
نگاه انتقادی و اعتراضی
شاعر در این مجموعه نگاه منتقدانه و اعتراضی دارد به اجتماع و مسائل سیاسی و دغدغه‌های جنگ و دردها و آوارگی و مهاجرت. ما در این کتاب با مجموعه قدرتمندی روبه‌رو هستیم که با واژگان و زبان خاص سروده شده و قاعدتاً مخاطبان خاصی را می‌طلبد. این سخنان زهرا زاهدی عضو هیئت مدیره خانه ادبیات افغانستان درباره علی یعقوبی و مجموعه اشعار اوست.
زاهدی در ادامه اظهار داشت: شکریه تبسم، دختر ۹ ساله زابلی افغانستانی بود که همراه با خانواده‌اش به دست طالبان سر بریده شد و این تأثیر بسیار عمیق بر جامعه ادبی افغانستان گذاشت. شعری که علی یعقوبی در این باره سرود بسیار اندوهگین و دلنشین بود که نظر مرا به خود جلب کرد.
انتهای پیام/
نظر شما